X. * 'rouwen en vrouwenleven DE STATUS DER VROUW Dn W. H* Posthumus-vcm der Goot IN haar nieuwjaarsboodschap ver meldde Mrs. Corbett Ashby, dat op het oogenblik de wijze mannen, die de wereld regeeren, zich bezinnen op op den staat der vrouw. Voor het eerst, zoo zei zij, sinds op de oude concilies de vroede kerkvaders besloten een goed deel der wereldellende af te schuiven op Eva en haar opvolgsters. Aanleiding tot hervatting van deze gedurende eeuwen onderbroken medi tatie was het bekende verdrag van Montevideo, dat aan de toetredende landen de verplichting oplegde hun vrouwel ijken onderdanen volledige ge lijkheid van rechten met den man te verzekeren. Dit verdrag veroorzaakte te Genève de noodige beroering om redenen, die hier nu niet kunnen worden nagegaan. Na vele discussies in de internationale vrouwenorganisaties, op het Arbeids bureau en bij den Volkenbond zelf, werd besloten het onderwerp op de agenda van de Volkenbondsvergade ring te plaatsen en aan de verschillende regeeringen te verzoeken, volledige inlichtingen in te zenden over den status, d. w. z. over de politieke en burgerlijke rechten hunner vrouwe lijke onderdanen. Tegelijkertijd werd aan de vrouwenorganisaties verzocht dit onderwerp te bestudeeren en een memorandum in te zenden en wordt van het Arbeidsbureau verwacht, dat het in het bizbnder de arbeidsvoor waarden waaronder vrouwen werken nagaat. DE eerste regeeringsantwoorden zijn ingekomen en gepubliceerd in een voorloopig rapport (A. 33, 1936, V). De zeventien landen, waaronder elf in Europa, hebben wat betreft de vol ledigheid van hun inlichtingen we] zeer verschillend gereageerd. Een aan tal, waaronder Nederland, merkt na drukkelijk op, dat er wat betreft de rechten der vrouw internationaal niets te regelen valt. Behalve haar nationali teit moet dit een vraagstuk blijven van interne politiek, waarmee de Volken bond niets te maken heeft. Niets is leerzamer dan hét lezen van dit rappott, zelfs in zijn onvolledigheid, zooals ook het International Women's News opmerkt. De algemeene indruk is wel, dat de regeeringen elk voor zich schijnen te willen aantoonen, dat de vrouwen in hun land een staat bereikt hebben, die, zooal niet heelemaal gelijk aan dien van den man, er toch een is van een hoog en geleidelijk hóoger wordend niveau. Zoodra men echter in bizonderheden treedt, is het opval lend, dat zelfs in de landen, die er aan spraak op maken aan de vrouw gelijke rechten te hebben verleend, zich vele teekenen van achterstelling vertoonen. In Braziliëbij voorbeeld, waar de nieuwe grondwet bepaalt, dat ,,geen voorrechten zullen worden toegekend op grond van geboorte, geslacht, ras, maatschappelijke klasse, vermogen, godsdienstige of politieke overtuiging", geeft het burgerlijk wetboek een aan tal bepalingen ten nadeele van de vrouw, waarvan voor haar misschien de lastigste is, dat zij de toestemming van haar man behoeft voor het uit oefenen van een beroep, en de wonder lijkste, dat op echtbreuk der vrouw n tot drie jaar gevangenisstraf staat, terwijl de man slechts strafbaar is in dien hij een concubine houdt. In Turkije gelden dezelfde soort bepalingen. De man oefent de ouder lijke macht uit, het domicilie van de gehuwde vrouw wordt geacht ten huize van haar echtgenoot te zijn, zij kan geen beroep zonder zijn nadrukke lijke of stilzwijgende goedkeuring uit oefenen. Weliswaar worden deze voor schriften gevolgd.door een verklaring, dat dit alles den man daarom nog niet een soort van huwelijksvoogdijschap toekent." Maar dan toch wel enkele zeer speciale rechten l Columbia stelt vast, dat de aard van de Columbiaansche vrouw maakt, dat zij politieke rechten als zinloos, zoo niet als een positief blok aan het been zou beschouwen, daar zij óf er geen gebruik van zou maken óf ruzie met haar echtgenoot zou krijgen. De ver scheuring van het gezin door verschil van politiek inzicht der echtelieden is een zeer oud, maar in de werkelijkheid zeer steekhoudend 'argument tegen het vrouwenkiesrecht gebleken. Maar ook in Columbiéis er hoop; de universiteiten zijn onlangs voor de vrouw opengesteld en de regeering is zich bewust van haar taak, aan de vrouw de overtuiging bij te brengen, dat zij de capaciteiten bezit om met den man te wedijveren op alle gebieden van het menschelijk streven l Deze drie landen zijn gekozen, omdat zij er prat op gaan, de vrouw in alle opzichten gelijke rechten te geven. Dichter bij huis mag de status der vrouw als meer bekend worden ver ondersteld. Toch duizelt een mensch ervan als hij zoo snel achter elkaar leest wat een vrouw hier wél en daar niet mag en omgekeerd. In Belgiëmogen de vrouwen niet stemmen voor het parlement, maar wel burgemeester worden (er zijn er op het oogenblik veertien). In Engeland mag de vrouw geen plaats bezetten in het Hoogerhuis, geen gezant, maar wel minister zijn en ook kan zij geheel zelfstandig over haar vermogen en inkomen beschikken. In Nederland heeft de vrouw een volledig actief en passief stemrecht, maar zij kan geen rechter, geen gezant, geen notaris, geen burgemeester en geen scheids rechter zijn en ook niet beschikken over haar eigen vermogen, ondanks den (grootendeels) wassen neus van de huwelijksche voorwaarden. Dominee mag ze echter zijn; zelfs schijnen wij een gehuwde domineesche rijk te zijn. In Noorwegen mag de vrouw bijna alles wat de Nederlandsche niet mag en dat al sinds jaren , maar een vrouw, die in de kerk spreekt, dat kan men daar nog niet aanvaarden! De eenige orde in deze dwaasheid, het eenige systeem in deze chaos is te vinden daar waar het de vrouw betreft in haar oerfunctie als moeder. Hier zijn de voorschriften bijna eensluidend. De zeggingschap over haar kinderen allén heeft de wet haar nooit, gedeeld met den man slechts zelden toegekend. Het is niet om wat te zeggen, maar voor een vrouw, zelfs als haar mannen en broeders haar na aan het hart liggen, zijn de wegen van den wet gever ondoorgrondelijk l UITERLIJKHEDEN" *7IEHIER dan het nieuws uan de 4 hoedjes, waarvan het nieuwste wet is het kleine puntje zwart fluweel met wat bloemen en een gröote talie voile, dat in het huis Jean Patóu met succes bij middag- en avondjaponnen wordt gelanceerd. Het vroolijke, eenigszins Argentijnsche juffertje draagt een hoofddeksel van grooter afmetingen dan we het den laatsten tijd gewend zijn, van achter nog ver sierd met een strik. Het jasje in het vanouds bekende vestmodel, bedrukt met vroolijke alpenbloempjes, is evenals het ouderwetsche plissérokje van dunne zwarte wol. Het geheel zér 1920. \7licotine Goed werk Documentatie van de Genetleden!» der Vrouw en der Vrouwenbewe ging, int. Archief v.d. Vrouwenbe weging (Brill, Lelden) DE eerste publicatie van het In ternationaal Archief voor de Vrouwenbeweging ligt voor mij, eenige weken slechts na de officieele opening van deze instelling. Als eerste van een serie Kleine Werken", welke door het Archief zullen worden uit gegeven, gefinancierd door het Dr. Aletta H. Jacobs Publicatiefonds, is deze brochure bij de Uitgeverij Brill te Leiden verschenen, over de Documen tatie van de Geschiedenis der Vrouw en der Vrouwenbeweging. In nauwelijks twee vellen druks heeft Dr. Jan e de longh een overzicht weten te geven van de verschillende terreinen der weten schap, welke men bestrijken most, wil men de noodige gegevens verzamelen, waaruit een waar beeld gevormd kan worden van de individueele en maat schappelijke beteekenis van de vrouw in verschillende tijden ten einde te komen tot een wetenschappelijk juiste documentatie van het sociale probleem, dat gevormd wordt door de nog steeds niet gefixeerde positie der vrouw in onze beschaving". Na een kort voor woord, waarin doel en werkwijze van het Archief zijn uiteengezet, volgt in een kernachtigen en zeer leesbaren stijl het overzicht. Reeds de eerste bladzijde hiervan doet de schrijfster kennen als een geestverwante van Harry Elmer Barnes, in wiens New History and hèSocial Studies" de geschiedeniswetenschap in verband met andere wetenschappen met breeden blik worden beschouwd en scherp op de innerlijke waarde wordt getoetst. In derdaad zou het thans geheel verouder de standpunt, namelijk dat de politiek het eenige belangrijke onderwerp vormt voor de historische wetenschap, al zeer weinig gunstig zijn tot het overzien van de positie der vrouw in de maat schappij van vroeger en thans. De ge schiedenis van de vrouwenemancipatie ligt op andere terreinen meer dan op dat der politiek. Het zal noodig blijken sociale en economische factoren naast physieke en psychische te onderzoeken en hun werking vast te stellen om den ontwikkelingsgang van de vrouw in de maatschappij te belijnen tot op den huidigen dag. Wij zouden het I.A.V. en de histo rische wetenschap gelukkig prijzen, indien metterdaad, in den geest van deze brochure en volgens de lijnen daarin aangegeven, de bedoelde docu mentatie en de verwerking der gegevens tot stand zullen komen. Dat het Archief hiermede bewijst op zuiver weten schappelijke basis gegrond te zijn, geeft vertrouwen in het bereiken van het doel. Van dilettantisme een de vrouw uit ten treure aangewreven zonde, waar zij zich op wetenschappe lijk terrein begaf is deze eerste publicatie volkomen vrij. Slechts een bescheiden wensch kan geuit worden in zake deze uitgaven en die is, dat de uitgever het eerst volgende Kleine Werft" een klein weinig hechter in zijn omslag zal willen bevestigen, opdat niet de blijvende waarde van den inhoud geschaad wor de door de vergankelijkheid van den uiterlijken vorm. S. C. R. G.-R. RECTIFICATIE ET drukfoutenduiveltje deed de vorige week op de vrouwenpagina de clou van een'Fransche recept ver loren gaan, door vous direz" in het vreeselijk foute vous disez" te ver anderen. In het artikel Vechten tegen windmolens" werd in de voorlaatste alinea 'n hij" in 'n zij" omgetooverd. H NIEUWS UIT DE VROUWENBEWEGING B }1J dtn Dienst voor de Kleine * Boerenbedrijven aan het De partement van Landbouw is mejuf frouw M. Dronkers benoemd tot landbouwhuishoudkundige. Haar taak zal zijn, na te gaan op welke wijze de gezinsbelangen op de kleine bedrijven het best behartigd kunnen worden. Mejuffrouw Dronkers is zeer goed bekend met het uitmuntende werk, dat onder leiding van me j. G. Smit door de stichting Huishoudelijke voorlichting ten plattelands" wordt verricht en waarover in de Groene uitvoerig is geschreven. r\E Afdeeling Utrecht en het U Jongeren Werk-Comitévan de Nederlandsche Vereeniging voor Vrouwenbelangen en Gelijk Staats burgerschap heeft een zeer geslaagden ,,Veteranendag" georganiseerd. Vele oudstrijdsters waren opgekomen en vele jongeren luisterden met stijgend ontzag naar de glasheldere en vaak humoristische uiteenzettingen van de voorgangsters. De leiding berustte bij Me j. Rosa Manus, die alle ouderen kende en bij alle jongeren bekend was. BIJ deze zelfde gelegenheid hield Johanna Naber een rede, die als haar testament aan het jongere ge slacht kan worden beschouwd. Na haar dankbaarheid te hebben betuigd voor wat de eerste pionniersters haar hadden geschonken, deed zij een in drukwekkend beroep op de vrouwen van heden en uon morgen om haar grootere rechtsmacht en haar breedere ontwikkeling in dienst te stel len van een et-en hoog ideaal als de voorgangsters had bezield. Cartagena en de kinderen VROEG in de morgen vaart een proper hollands vrachtschip ds haven van Cartagena binnen. Klein en vreedzaam glijdt het tussen de vele oorlogsschepen door die de haven beschermen, en kleiner nog lijkt het, wanneer het tussen de hoge, naakte, met forten gekroonde rotsen komt, die een prachtige haven vormen: de oorlogshaven van Spanje. Wanneer het schip aan de kade ligt gemeerd begint een trage herfstregen te vallen, die de barre rotsen doet vervagen en de kleine stad een triest aanzien geeft, triest als de ver halen van de mensen die even later aan boord komen.,,Er zijn al heel wat bommen op de stad gevallen," zeggen ze, we hebben doden te betreuren..." En het schip kan nu zijn lading niet innemen, want het moet wachten tot de regen ophoudt, wachten in deze grimmig-mooie haven voor de trieste kleine stad. Tussen de buien door klimmen drie kleine hollandse kinderen die aan boord zijn, de loopplank af, want ze willen in de haven rondkijken naar de andere schepen, die daar stil liggen te wachten. De meeste moeten lossen, haastig lossen, want ze hebben die dingen bij zich die Spanje op 't ogenblik helaas met meer aandrang vraagt dan brood: wapentuig t Wanneer de zeldzame herfstbui voorbij is en de zon opnieuw rotsen en zee beschijnt, begint net buurschip zijn zware lading te lossen, en mogen de kinderen de stad bekijken: de nauwe hellende straten met kleine gezellige winkels waar veel bedrijvigheid is, en soldaten en matrozen af en aan lopen.. En teruggekeerd knopen ze direct een gesprek aan met de Spaanse wacht die aan boord werd gestuurd. Hij is een vriendelijke jonge man met grijs blauwe ogen, die graag en vlot praat 'en lange verhalen vertelt over de laatste gebeurtenissen in de stad, het gruwelijke van een bombardement en de hoge idealen van zijn partij. U hebt verstandige kinderen," zegt < hij; ze weten zo aardig te praten, je kunt merken dat ze al wat geleerd - hebben. Daar ontbreekt het velen van l ons aan weet u, aan ontwikkeling. Dat i is heel erg, want op 't ogenblik he"bben we knappe mensen nodig. Mijn kleine meisje zal veel leren als ze groter ' wordt l" 1 Zijn gezicht begint te stralen nu hij i over dat dochtertje spreekt. Hijzelf is pas drie en twintig jaar en het kleintje drie maanden, en volgens zijn verhalen is het een echt wonderkind dat heel goed met haar vader bevriend is. Ik ben wel eens bang om haar PAG. IS DE GROENE N». 3113 wanneer de bommen vallen, maar ze mogen haar niet raken. Ze moet blijven leven en naderhand een flinke verstandige vrouw worden. Ik wil graag voor haar sterven. Laten ze mij doden, als haar dan maar niets gebeurt." Uit iedere andere mond zou dit mis schien theatraal klinken, maar hier is het ontstellend echt en ik kijk bewon derend naar het ernstige jonge gezicht. Gelukkig voor deze kinderen dat ze weg kunnen gaan van het gevaar. Geen kind hoort hier nu thuis, ze hebben recht op rust." Dat ben ik volkomen met hem eens. Kon ik ze maar allen meenemen, de kleine donkere kindertjes die nog minder dan hun ouders om oorlog gevraagd hebben. Arme kinderen van Cartagena, zal er kans zijn dat jullie opgroeit tot flinke, verstandige vrou wen en mannen? . Even later komen er twee zwartgeklede vrouwen aan boord, een zeer oude en een jongere. Ze vragen de kapitein te spreken met "ernstige be droefde gezichten. De jongste "doet het woord, ze is een knappe donkere vrouw van middelbare leeftijd, met het waardige edele uiterlijk dat som mige Spaanse vrouwen hebben. Ze vertelt dat een dag tevoren haar man werd gefusilleerd. Ze spreekt met vlakke stem en heeft droge, wanhopige ogen: We hebben een adellijke naam, maar ik heb nooit kunne i merken dat hij zich met politiek bemoeide, en ik blijf alleen met acht kinderen.. .." Nu is ze beangst voor het lot van haar oudste jongens die 17 en 19 jaar zijn. Ze heeft ze in huis opgesloten en wil zien ze weg te krijgen uit het land. Ze wil ze meesturen met het hollandse schip, desnoods ergens verscholen. Wanneer ze na veel heen en weer praten begrijpt dat dit onmogelijk is zonder behoorlijke papieren, verandert' haar gezichtsuitdrukking nauwelijks. , We hebben tenminste alles gepro beerd wat mogelijk was" zegt ze met een diepe zucht, en de oude moeder herhaalt haar woorden met Zuidelijk fatalisme. Bij deze werkelijke ellende kan ik niets dan een banaal sterkte, sefiora" uitbrengen wanneer de donkere vrouwen het schip verlaten, stil en treurig zoals ze gekomen zijn. Wat zal er worden van die thuis opgesloten adellijke jongens die zoals het Spaanse adellijke jongens betaamt niets begrijpen van politiek. En van de arme vrouw die zich nooit met iets anders bemoeide dan haar acht kin deren .... M. B. FA F. SINEMUS L«ldsch«straat 20*22 AMSTERDAM C. UITGEBR. COLLECTIE ULSTERS VANAF FI.55.50 voor liet goed verzorgde Interieur tapijten N.V. KON. VIR TAPIJTFABRIEKEN rDAM. A'DAM, DEVENTER. MOORDRECHT TOONZALEN TE AMSTERDAMs SINGEL 404 Het Verlangen van 1000 den Moeders ^?h .... i__lUl*hAl«4 <y«Krn«*rftan_ Dr. fiirza ? Amiftrdom «n vt't andtrw Ncdtrl idtt'kundigtn htbbvn Halitran 1200 onderzocht in b«»««fig«n h»t g» ilandordiiord* </ttamint-g*holtt A ?» O. Dat is thans werkelijkheid _. Jaren, neen, door alte eeuwen been, hebben de moeders naar een middel gezocht, dat hun lievelingen werkelijk gezondheid zou geven en hen zou behoeden voor de vreeselQke Engelsche ziekte, te sterk sou maken, flink, groot en krachtig. Dit middel is thans gevonden, dank zQ de ontdekkingen van befaamde geleerden, zooals Prof. Dr. Eykman, Prof. Funk, (die den naam vitaminen" voor het eerst gebruikte) en Prof. Hopklns. Het middel heet: Halitran 1200 en Is een ge* standardiseerd extract uit de lever van heilbot. Bron van natuurlijke vitaminen A en D en vrfl van kunstmatige vitaminen. Geef daarom Uw kind ook in herfst, winter en voorjaar zounekracht, d.L: vitaminen A en D In gegarandeerde hoe» veelheid door Halitran 1200. Halitran 1200 voorkomt en bestr^dt Engelscbe ziekte, geeft weerstand tegen griep, verkoud heden, bronchitis en andere infectie ziek* ten, maakt Uw kind sterk en getond en geeft bet kracht en levenslust. Gestandardiseerd. Uit lever van Heilbot KW»»* *i>faHmlitrtn IM) »*w»ii««ii-»».-..w _ '/»,V ~PJr ..'7' t* Alleen Natuurlijke Vitaminen A en D ntmtH mtt ff w tlokjt ?wfrr mtlk of lltte. ? Jt*f% FIK. x c.P*. f 1.10 OU x sterktr don gewone levertraan «*i*. *tc. Fltam J I MM*. / J «wf. f ZWITSERLAND voor opvoeding en oncler? ? -i -^ i _ i ^ ^ _i ' ' V Le Presbytere" Courtelary (Jura Zwitserland) Instituut voor Jonge dame». FrtUMteh* talen. Volledige opleiding voor de bnlshoudlttg. Muziek. Sport. Zeer gezond klimaat. DénneboMchen. Hoogte 700 M. Prima referentlin en prospectus. D», «n Mevr. VOUMARD. _PERCZ PERZISCHE TAPIJTEN AMSTERDAM - SINGEL 480 b/h KoninflAplein BOTTIUtDAH - '8-GBAVESlIAe» - VTBBCHT Etaleert Bijzondere - Klein-Aziatische stukken* VOOR BRAND/TOF 33? KLEMAH BERGHUÜ/ ^ _ : £^tPAG. M DJLJ .T,