Historisch Archief 1877-1940
l;
r.
|;
M
KA TWEE M VOORARREST IK DUITSCHLAND
Reserve-lui tenant'
waarnemer Gerrit
Aa/ders, die zoo
juist, na het vonnis
van het
VoJksgericht", uit de
Ouitsche gevangenissen
is ontslagen, zof in
een serie artikelen,
vertellen van zijn
ervaringen, waar
van hier het eerste.
DEN tienden dag van het proces wegens
hoogen landverraad tegen de beklaagden B
ckling.... enz. en Aalders te Essen. De laatste
getuige slaat de hakken tegen elkaar Heil H i tier"
en verdwijnt door de bronzen deur. De President
zegt: ,,Het woord is aan den Officier van Justitie".
De Oberreichsanwalt", jong, slank, in roode
toga en baret, staat op en begint zijn rede met een
citaat uit Wallenstein. Hij brengt woorden van
hulde aan het nationalistische verleden der be
klaagden; Ruhrkampf, Separatisten. ,,Hut ab für
diese Helden". Op de beklaagdenbank wordt de
atmosfeer lichter. Maar dan volgt, bijna zonder
overgang, scherp en hard de schuldvraag. Deze
beklaagden, die tot '1933 helden, Slageters waren,
hebben de aansluiting gemist, hebben niet gevoeld
dat de tijd der landsknechten en vrijcorpsen voorbij
was, hebben niet begrepen, dat er geen andere
Führer meer zijn kon dan Adolf Hitler en geen
andere wet dan zijn woord.
Twee jaar lang hebben zij nog tijd gehad om tot
andere gedachten te komen; twee jaar lang hebben
zij met eigen oogen gezien, dat het
nationaalsocialisme een zegen was voor Duitschland en de
redding van Europa. lederen dag hadden zij ge
legenheid zich te bezinnen en mee te marcheeren
onder ae vlag met het hakenkruis bis alles
zusammenfallt"". Zij hebben het niet gedaan, ze
bleven in oppositie, eerst in gedachten, van begin
1935 af ook in daden. Dat is hun zware, hun onver
geeflijke schuld en daarom eisch ik tegen den
beklaagde Böckling de doodstraf, tegen den be
klaagde Lankers levenslang tuchthuis, enz., enz.
en ten slotte tegen den beklaagde Aalders wegens
landverraad twee en een half jaar tuchthuis,
wegens hoogverraad onder verzwarende omstan
digheden drie en een half jaar tuchthuis, af te
ronden tot een totaalstraf van 5 jaar tuchthuis."
De Officier van Justitie gaat zitten, de President
sluit de zitting. De beklaagden worden door de ge
traliede gangen, langs den kelder waar de hoop
zaagmeel voor het schavot ligt, naar de gevangenis
gevoerd. .
VIJF jaar tuchthuis. Twee jaar voorarrest zijn
voorbij. Blijven nog drie jaar. Goed, ik heb na
mijn arrestatie op veel meer gerekend; nadat ik de
akte van beschuldiging gelezen heb daarentegen
op veel minder. Op een dergelijke akte van be
schuldiging geeft een Nederlandsche rechtbank nog
geen 5 gulden boete. Es lasst sich zwar nicht
nachweisen, aber...." vijf pagina's op deze melodie.
Daarvoor eischt men vijf jaar tuchthuis. Ik
herinner mij nog ieder woord van den Officier van
justitie. Glad, correct, bijna beleefd, geen losse
steek om aan te tornen. Vijf jaar i
De huismeester, ohgeluksprofëet uit overtuiging,
komt in de cel. ,,Tja, sieht dr eek i g aus, was?"
Mijn medegevangene (nadat Dr. Wegerhoff zich
opgehangen heeft hebben wij alle een medebe
woner) probeert bemoedigende woorden te spreken.
GRAND
HOTEL
Scheveningen
UITSTEKENDE KEUKEN
Lage Pensionprijzen
VRAAGT PROSPECTUS
Prijsreducties KurzaaJ, Pier en
Buitenbaden»
Gerrit Aalders:
Mijn laatste woord
voor
het Volksgericht
,,Man hou je mond". Ik hoorde de
Oberreichsanwalt weer spreken, woord voor woord. Het lijkt
me nu toch minder overtuigend. Hier en daar zijn
punten, waar ik misschien in kan haken. Papier,
potlood, ik schrijf; ik weer me tegen vijf jaar
tuchthuis.
WAT heb ik gedaan ? Tweeduizend Mark naar
Duitschland gebracht als steun voor familie
leden van emigranten. Een paar onbelangrijke
inlichtingen over de Duitsche bewapening, die ik
in een gesprek met een vroegeren Duitschen
officier, Dr. Ebeling, opgevangen had, op verzoek
aan den Gene-rale Staf gestuurd.
En wat wordt mij ten laste gelegd? Geld voor de
Kommunistische Par te i Deutschland gebracht te
hebben. Dat is hoogverraad. Een Duitscher er toe
overgehaald te hebben militaire geheimen te ver
raden. Dat is landverraad.
Bewijzen zijn er niet. Getuigen evenmin. De
Gestapo-commissaris, die mij voor 22 maanden
door zijn trawanten met de ossenzweep af liet
ranselen, legt voor het gerecht een verklaring
af over dingen, die hij uit Nederland gehoord
heeft. Sowahr mir Gott helfe" de beklaagde
Aalders staat bekend als pacifist en idealist. Dat
is alles.
DEN volgenden morgen negen uur. De zaal is
nog leeg. Verdedigers komen, deskundigen,
twee beambten van de Gestapo, een zaalwachter.
De Oberreichsanwalt gaat op zijn plaats zitten.
Achtung, das Gericht". Alles staat op. De Presi
dent in rood, de vice-president in rood. Een politie
officier, een S.S. Ober Truppfuhrer en een kapitein
vlieger in uniform. Alles heft de hand ten groet,
behalve de beklaagden. Zitten. »Wir fahren mit
der Verhandlung fort. Das Wort hat der
Rechtsanwalt Erichsweiler".
Erichsweiler spreekt. Rustig, zonder pathos, dik
wijls gemoedelijk. Het gaat om het hoofd van
Böckling, het is een zuivere gevoelskwestie. Dader
of helper? Helper, zegt Erichsweiler.
Dan spreekt Dr. Kommandeur voor Lankers.
Het heldhaftige verleden der aangeklaagden her
leeft. En als slot, met grooten nadruk: Es ist
hier gesprochen worden ber Volksempf inden. Wenn
aber dieser Mann zu lebenslanglichem Zuchthaus
verurteilt wird, dann wage ich zu behaupten, dann
steht das Volksempf inden Kopf. Ich beantrage für
den Angeklagten Lankers Freispruch". Alles is
wakker, alles vibreert. Dat was taal l
Nu volgen de andere verdedigers. Lange plei
dooien, korte pleidooien, gevoelsmomenten en
juridische spitsvondigheden. Af en toe fluisteren
een paar leden van de rechtbank onderling. Dan
zwijgt de spreker een oogenblik.
Als laatste spreekt mijn verdediger Dr. Lenz.
Door en door jurist. Droog, zakelijk, maar raak.
Argumenten vóór mij, die ik zelf niet had gevonden.
Argumenten tegen den eisch, die de Officier van
Justitie onrustig maken. En tenslotte over het punt
landverraad: Als ik in Berlijn hoor dat het
Fransche leger een nieuwe vliegtuigmotor heeft, dan
ben ik een kwartier later bij den Generalen Staf".
Dan is het weer pauze. .
Om drie uur wordt de zitting voortgezet.
Volgens de regelen der procesvoering", zegt de
President, krijgen nu de beklaagden het laatste
woord. Ik reken er echter op dat daarvan alleen
dan gebruik gemaakt wordt, wanneer de beklaagde
nog iets aan t;e voeren heeft wat niet door de ver
dediging is gezegd". Böckling? MIk sluit mij bij de
rede van mijn verdediger aan". Lankers?" Idem.
Roder?" Idem. enz., enz. Negen keer.,', Aalders?"
Ich bitte ums Wort". Sensatie l De rechters leggen
de armen op de tafel en draaien hun gezichten naar
me toe. De Officier van Justitie glimlacht. Dr. Lenz,
aan den overkant van de zaal, wordt een halve
PAG. 4 DE GROENE Ne. 3135
meter langer, zet een groote monocle in het oog.
Bitte", zegt de President.
DE beklaagde Aalders spreekt. De eerste zinnen
van papier. Doch spoedig voel ik contact
met de toehoorders. Het papier wordt in een rol
gedraaid; men luistert. Ik zie de drie
geuniformeerden af en toe knikken. De President blijft
onbewogen. De Oberreichsanwalt glimlacht steeds
zuurder.
Mijnheer de President, Mijnheer de Officier van
Justitie, Mijne Heeren Rechters: de openbare aan
klager heeft in zijn pleidooi herhaaldelijk terug
gegrepen op hetgeen ik over den persoon van Dr.
Ebeling heb gezegd en daarbij waardeerende woor
den gevonden voor mijn scherpen blik en objectief
cordeel.
Mijne Heeren, ik heb mijn uiterste best gedaan
met dezelfde objectiviteit het heele complex der
beschuldiging te beschouwen, ook waar het om mij
persoonlijk gaat en het verheugt mij hier te kunnen
zeggen dat ik bij den Hoogen Senaat hetzelfde streven
heb kunnen constateeren.
Ook de aannemelijkheid der verdenkingen die de
Officier van Justitie uitgesproken heeft, alsmede
de juistheid zijner gevolgtrekkingen geef ik zonder
meer toe. En ik geef toe, dat van zijn standpunt
bezien de geëischte straf van vijf jaar tuchthuis
betrekkelijk mild is.
Er bestaat echter, mijne Heeren, nog een ander
standpunt, namelijk het mijne, als Hollander. Dat
is weliswaar een zeer subjectief standpunt, maar ik
mag toch verwachten dat het Hoogste Duitsche
Gerechtshof ook dat naar waarde zal weten te
schatten. En van dit standpunt uit, moet ik den
eisch van den openbaren aanklager met alle
energie bestrijden.
Want wat is gebeurd? Ik heb een paar, toevallig
gehoorde en bij nader inzien niet eens juiste, mede
deel ingen over de Duitsche bewapening, op order
aan den Generalen Staf doorgegeven. Dat was niets
anders dan mijn plicht. De Officier van Justitie
beweert, dat ik Dr. Ebeling overgehaald heb Duitsche
geheimen te verraden. Waarheid is, dat ik hem
nooit om iets gevraagd heb. En waarheid is, dat
ik mij in deze heele zaak tegenover Duitschland
buitengewoon correct gedragen heb, correcter dan
men met recht van een buitenlandsch officier mag
verwachten, correcter dan een Duitsch officier zich
in dezelfde omstandigheden tegenover het buiten
land zou gedragen hebben.
Ik moet hier voorop stellen, dat een groot deel
dezer welwillendheid op rekening van mijn ver*
loofde komt. Mijn plan was rechtstreeks naar den
Generalen Staf te gaan, deze in te lichten omtrent
den persoon van Dr. Ebeling en daarna eventueele
opdrachten uit te voeren. Hoe deze opdracht geluid
had, Mijne Heeren, daaromtrent kan noch bij den
Officier van Justitie, noch bij den Hoogen Senaat
de minste twijfel heerschen. Haal uit den man
wat er uit te halen is," had het geheeten. En daar
mee had ik niets anders dan mijn plicht gedaan,
en wanneer de openbare aanklager daarover mis
schien anders denkt, ben ik uiterst nieuwsgierig te
hooren, wat hij dan in mijn geval gedaan had.
Mijn verloofde echter was van meening, dat het
niet fair was om een man, dien wij als gast ont
vangen hadden, achter zijn rug tot landverrader te
maken. Mijne Heeren, dat zijn menschelijke,
misschien al te menschelijke gevoelens. Ik echter
kon deze gevoelens waardeeren. En in plaats van
Dr. Ebeling tot iets over te halen of slechts te
probeeren hem onopvallend verder uit te vragen,
heb ik hem verteld wat er gebeurd was, heb ik hem
er op gewezen, wat nu hoogstwaarschijnlijk zal
volgen en hem gelegenheid gegeven rustig over het
geval na te denken en zijn standpunt te bepalen.
Dat de heele situatie voor Duitschland uiterst
onaangenaam was, begrijp ik zonder meer. Dat
echter voor een daad, die voor ieder soldaat tóch
vanzelf, moet spreken, die ik uit overdreven
fatsoensbegrip niet eens volvoerd heb, in een land
waarmee Nederland vriendschappelijke betrekkin
gen onderhoudt, een zoo oneervolle straf als tucht
huis tegen mij geëischt wordt, dat kan ik als
Hollander en als officier niet begrijpen."
(Slot op pag. 6)
Bij Examens
blijft men kalm en helder, indien men vooraf
M Ij n hardt1» Zenuwtabletten gebruikt.
Koker 75 et. Bij Apothekers en Drogisten.
DOOR DE DEVALUATIE DIT JAAR HET
GOEDKOOPSTE VERBLIJF.
GEDEZET
BAS E L
lis.
10
o =»
WEISTGE1V
BERNER OBERLAND ZWITSERLAND
1300 M. boven den zeespiegel - 2500 bedden.
Ondanks wereldvermaardheid
blijft WENGEN het ideale
rust- en luchtkuuroord.
GEEN AUTO'S, GEEN STOF'
Gelukkige vacantle voor families «n kinderen!
Heerlijk zwembad - Tennis.
Centrum van uitstapjes.
AH» ini.:OFFl2lELLESVERKEHRSBÜRO WENGEN
ENGELBERG
HET IDEALE VACANTIE-OORD
IN HET HART VAN ZWITSERLAND
VERWARMBAAR ALPENBAD * TALRIJKE VLAKKE
WANDEL- EN GROOTE BOSCHWEGEN ? BEKOORLIJKE
BLOEMENPRACHT * GENEESKRACHTIG HOOGTEKLIMAAT
MEEST BEKENDE HOTELS Pemlonpr. »»n Ptniclwl
ft dxren nf prty'/en 7 <<?
GRAND HOTEL KURHAUS 160B. 13.- !«.- 106.. 129..
Hot*l TERRACE-PALACE 120 B. 13?16?l M.. 129..
PARKHOTEL SONNENBERG 120B. 11.- M.- 90.. III..
Hotel BELLEVUE-TERMINUS 150B. II?N?90.. III..
Houl EDELWEISS 100 B. 9.50-12.50 78.. 94..
Penilnnrr. vaa
S d»rei at
BOB. 9.50-12
MEEST BEKENDE HOTELS
HOM) SCHWElZERHOF
Hotel SCHONTAL-DES ALPES 100 B. 8.50-12
Hotel MÜLLER-HOHENECK BOB. 8.50-10.50
Hotel CENTRAL 70 B. 7.50- 8.50
F»'4«ch»l
prü»«n7 d.
78.-
94.70.-
94.70.- 83.
62.-
69.ProBpectnMen worden rechtstreeks door de bovengenoemde hotels toegezonden
Na veelvuldige proef
nemingen is het gelukt,
het Bermeer van Klosters met
zijn bekend strandbad electrisch zóó
te verwarmen, dat het water gedurende den
heekn zomer gedurig de temperatuur van
21D warmte houdt.
KLOSTERS
HOTEL SILVRETTA & KURHAL'S
METGASTHOF H I R S C H E N
Traditioneele Zwitsersche gastvrijheid ver
bonden met moderne leiding. L.Meisser, Eig.
\\ .
Een paradijs van
Alpeubloemeit In
Ober-Engadin (1800 M.)
2 meren, bosschen, elfen
wegen, borgtochten.
HOTEL EDELWEISS
Het verblijf waar de
Nederlanders zich thuis
voelen.
Matige prijzen.
SilS-MaHa bijStMorib
Hotel Idelweiss
DE WERELDBEROEMDE KUURPLAATS
aan het VIERWOUDSTEDENMEER,
te midden van het schoonste meer- en berglandschap, biedt U heerlijke
vacantiegenoegens. Verlaagde Pauschalprijzen in alle hotels.
NIEUW: Abonnement, 7 dagen geldig, waarmede op onbegrensde wijze gebruik
kan worden gemaakt van de 10 bergsporen en alle stoombooten. Inlichtingen:
Offiz. Verkehrsbüro, Luzern en alle Reisbureaux
BRAUNWALD
Glarner Alpen (1300 M.)
ZON-RUST
BERGSPORT
Men vrage het nieuwe pros
pectus aan het Verkehrsbüro
Braunwald,
SEDRUN
I het wild-romantische Bergdorp in het
Bündner Oberland (1400 M.) biedt
onvergetelijk vacantie-genot in het
SPORTHOTEL KRONE
Behaaglijk ingericht Familiehotel met
elk comf. Pensionpr. Fr. 8.- tot
n.SEELISBERG
De tuin van het Paradijs boven het
Vierwoudstedenmeer (800 M. b. h. M)
HOTEL BELLEVUE
(125 bedden) gerenommeerd hotel met mud.
comf.* schitterend gelegen. Prachtig
uitzicht vanaf het terras Penslonprljzen:
Hoofdgebouw (m. str. w.) Fr. 9.- tot 12.50
Dependance (z. str. w.) Fr. 8.- tot 9.
Z ER M ATT
1620 M. b. Z.
De bekende HOTELS SEI LER,
door de Nederlandsche toeristen geprefe
reerd en met alle comfort ingericht:
MONTCERV1N,VICTORIA,
BEAU-SITE.MONTEROSA, RIFFELALP, enz. garandeeren in elk
opzicht een genotrijk vacantic-verblijf.
Pensionprijs vanaf 10, n en 12 Fr., al naar gelang
de klasse van het Hotel. Maaltijden-uitwisse
ling.. Prospectussen.
GARAGE!
HET GOEDE
PRACTISCHE
HOTEL IN
ZÜRICH
itueo t*«AOW VRAAGT PROSPECTUS
EL
Hoogelucht kuuroord m. ijzerbron en gewel
dig Alpenlandschap (Glarner Eng.) 1000 M.
HOTEL KURHAUS
100 bedden, stroomend water, groot park,
eigen, modern strandbad.
Week-arrangementeh 7 dagen (alles inbegrepen) vanaf
Fr. .53.?. Prospect, worden toegezonden
door den eigenaar J. HUBER, chef-kok.
MENEER EN MEVROUW ONTVANGEN NIET!"
Wanneer gij zelf In de, gezinnen der koopkrachtige Nederlanders uw artikel zoudt willen gaan verkoopen, zoudt gij steeds moeten hooren:
Meneer en Mevrouw kunnen niet ontvangen". Slechts een zeer goed vriend van den huize zou u in zulk een gezin met succes kunnen intro.
DIE GOEDE HUISVRIEND IS DE GROENE
Een advertentie in De Groene is voor uw artikel da bette introductie l
duceeren
fe»
!" 'j
i-%N
i'.
i
" 'i
PAG. S Di GROENE Ne. 3135
i
I
4
«.«?
.*,.