Historisch Archief 1877-1940
Een verhaal van De Groene
man met de bas
Joh. W. Broedelet
DE klagelijkste geluiden klonken op uit 't sou
terrain. Het waren doffe brommingen, of
'n gigantische meikever ergens gevangen zat
en maar niet ontkomen kon. Dan ging dat
hopelooze gesjroem over in 'n gesmoord janken, zoodat
alle honden in de buurt verwoed begonnen te blaffen
en te keffen en van 't oorverdoovende lawaai
soms 'n oude dame of 'n onvoorzichtig kind onder
n'auto kwam. Daar tusschen door werd 't gehoor
nog gestreeld door 'n ijselijk gepiep, dat op zijn
minst door merg en been drong. In 't kort: 't was
'n cacophonie om je verstand bij te verliezen.
Dat alles gebeurde door 't naarstig bestrijken van
'n bas door 'n tonen-liefhebber, die zich daar uren
en uren mee onledig hield.
Menschen stonden in de straat stil en vroegen
zich af, hoe 't mogelijk was, dat iemand zoo'n tumult
uit onschuldige snaren te voorschijn tooverde. En
men informeerde, of men met 'n beroemd,
extramodern bassist te doen had, die vandaag of morgen
mogelijk met 't groote, stedelijke orkest optrad.
Dan wilde men zich nu reeds van 'n plaats ver
zekeren ten einde getuige van die sensatie te kunnen
zijn. Zulk 'n zeldzaam artistiek evenement mocht
men zich immers niet laten ontgaan.
Bij oogenblikken was 't verkeer voor 't huis van
den machtigen strijker totaal gestremd. Agenten
kwamen er aan te pas, maanden tot doorloopen, ja
maakten zelfs gebruik van den gummistok. En tal
van huizen, die te dicht bij 't gerucht-makende
perceel lagen, raakten onbewoond: bet was on
mogelijk, in de nabijheid van zoo'n
geluids-productie het leven eenigszins aangenaam te slijten.
Gaandeweg vormden zich vaste klant j es voor dit
huil-, brul- en daver-concert. Daar begint-ie weer!"
knalde 'n boodschaprijer los, met n sprong van
z'n fiets. Mot u hooren ! De hooge tonen pakt-ie,
of er 'n wilde eend tusschen z'n vingers glibbert en
in de laagte is-ie 'n matador, waar geen stofzuiger
tegen op kan: dan bromt ie, dat je er mirakels van
wordt. Het moet 'n hél groot kunstenaar zijn,
zeggen ze."
En mag dat zoo maar van de politie?" infor
meerde 'n burgerheertje, dat al voor de zooveelste
maal op 't appèl was, doch nog niet erg goed aan die
tonen-distributie uit 't souterrain kon wennen.
Kunst is kunst" instrueerde 'n hooghartig meisje.
En de autoriteiten, die zich respecteeren, moeten
die wel in bescherming nemen."
Dat klonk daar anders net, of er iemand vermoord
werd," zei, met eenige ontsteltenis, 'n dikke man.
'n Heer van middelbaren leeftijd met 'n zeer vlug
uiterlijk, die naast 'm stond, knikte met groote stel
ligheid, dat hij 't daar geheel mee eens was, bromde
zelfs: Dat ze zooiets niet onderzoeken! Enfin l"
Midden in 'n afschuwelijk gehuil werd'n klaag
aria afgebroken. Langzamerhand verspreidde zich
de nieuwsgierige menigte. Na enkele minuten ging
de souterrain-deur open, 'n gevaarte werd naar
buiten gedrongen en daar achter verscheen 'n zon
derlinge figuur met 'n ontzaglijk aantal plooien in
z'n broek en heroïsch haar-gewapper rond z'n
hoofd: de muzikant trad naar buiten met z'n in
'n reusachtige kist opgeborgen bas.
Die vent is zóó aan z'n instrument verkleefd,"
grijnsde de dikke man, die de straat nog niet ver
laten had, dat-ie d'r zelfs mee uit wandelen gaat l"
Dat vind ik anders vreemd," vond de heer van
middelbaren leeftijd met 't zeer vlugge uiterlijk.
Waar gaat-ie met zoo'n ding naar toe? En hoe
hanteert-ie 't geval?"
Dat laatste was gemakkelijk te zien: aan de kist
waren twee leeren handgrepen bevestigd. En, zich
daaraan vastklemmend, kón de bassist, al bleef 't
'n beetje moeilijk, met z'n levensgezel op stap.
Misschien gaat-ie in de buitenlucht studeeren,
in 'n park" veronderstelde de dikke man. Artisten
hebben van die rare bevliegingen, 'k Heb 'n broer
gehad, die blies trompet. Hij is gek gestorven."
't Gaat mij niet aan" sprak nog voorzichtig de
heer met 't vlugge uiterlijk, maar zonderling is 't."
Toen verdween de muzikant, die er 'n eenigszins
verbaasd en hoogst onrustig aangezicht op na hield,
uit hun oog.
DEN volgenden dag begon het spektakel voor
't jammer-huis opnieuw. En wel in zoo hevige
mate, dat 'n voorbij lbopende hond het op z'n
zePAG. l« DB GROENE Ne. 3U«
nuwen kreeg en 'n reeks van dames in de enkels
beet. De bas jankte, gierde, zuchtte, blies, knorde,
of ze nu werkelijk op zieltogen lag. Doch slechts aan
goede dingen, zegt men, komt 'n einde.
,,0f d'r wér een vermoord werd l" rilde de
dikke man. ^
Nu u 't zegt" ging de heer van middelbaren
leeftijd daar happig op in. Heeft u niet gelezen van
al die verdwenen dames? 't Moet in 'n huis hier
ergens in de buurt zijn. Als ik me wel herinner,
was er zelfs sprake van deze straat. Nu, dames ver
dwijnen zóó maar niet. Ik ken ze. Ze zijn over 't
algemeen niet op haar mondje gevallen en vóór ze
't opgeven, zorgen ze wel, dat je ze hoort. En nu
vraag ik me af, was dat 'n menschelijke schreeuw of
'n aai over de bas? En wat is-ie gisteren met die
kist gaan wandelen? Waar is-ie naar toe geweest?
Zat er wel een bas in? Wat heeft-ie misschien weg
gebracht? 't Zijn allemaal maar vragen. Maar weet
u 't antwoord?"
, Jonge, jonge, jonge" bracht de dikke man met
moeite uit en hij zag zóó bleek, dat 'n juffrouw er
akelig van werd.
Ik zal dien vent in de gaten houden" beloofde de
boodschaprijer, die weer van z'n fiets gesprongen
was, en mee had geluisterd. Ja, ik heb er van ge
lezen. Zes dames moeten 't wezen, drie weduwes
niet meegerekend."
Pang, pang, pang I" klonk 't uit 't souterrain.
Nou schiet-ie ook nog" zei de
boodschappenrijer verschrikt. Straks raakt-ie ons I"
Dat is zijn meesterlijk pizzicato" verklaarde
't hooghartige meisje, met kennis van zaken. O,
wanneer treedt hij eens op in 't openbaar?"
De muziek zweeg. De menigte verspreidde zich
uiterst langzaam. De geheimzinnige musicus had
zichzelf immers overtroffen ! Men was te zeef onder
den indruk om zich snel te kunnen verwijderen.
Daar verscheen hij andermaal met z'n verpakt
instrument! Menschen juichten. Anderen dreigden
met de vuist, omdat hij de buurt zoo verontrustte.
Doch de man trok er zich niets van aan, stapte
rustig voort met z'n gevaarte.
Als er 'n bas in zit!" merkte de boodschaprijer,
die z'n fiets in den steek liet, wantrouwend op.
Zou-ie 'n zevende dame of 'n
vierde weduwe op bezoek hebben gehad ?" hakkelde
de dikke man, die van ontzetting mager dreigde te
worden.
We moeten 'm na l" schreeuwde de heer met
't vlugge uiterlijk. Wét zit er in die kist? 'n Bas
of ?" Hij kon 't niet uitspreken!
Maar de man met de overdadige plooien in z'n
pantalon en 't dito hoofdhaar had 'm verstaan
Angstig keek-ie om en zette 't dan met z'n pakkage
op 'n loopen, of de duivel 'm op de hielen zat. De
heer van middelbaren leeftijd, de dikke man, de
boodschap-rijer 'm achterna, vanzelf gevolgd
zooiets werkt nu eenmaal aanstekelijk door tal
van andere luisteraars, bij wie zich snel 'n heele
volksmassa voegde, die nergens van wist, doch ver
moedde dat er iets ontzettends aan de hand was.
't Werd 'n wedloop, zooals niet eiken dag plaats
vindt.
Op 'n straathoek struikelde de souterrain-bewoner.
Z'n kist viel open en.... er kwamen
vrouwenkleeren uit te voorschijn.
Zie je wel?" sprak de heer met 't vlugge uiterlijk
buiten adem. Ik heb 't wel gedacht!"
Is dat alles, wat er is overgebleven van de ......
van de weduwe?" stamelde de dikke man.
Men raasde, tierde, vloekte, schold.
Doch wat deed de bassist? In 'n razend tempo
sprong-ie in 'n vrouwen-jak en -rok, zette 'n mal
hoedje met 'n piek-veer op en ging er dan in 'n
vaart van door, dat er geen houden aan was.
Houd 'm, houd 'm!" riep men 'm na. En er
ontstond 'n verwoede achtervolging.
DIEN avond plaatste de heer van middelbaren
leeftijd met 't zeer vlugge uiterlijk 'n aandacht
trekkende annonce in de groote bladen. Ze luidde:
Ieder, die vanmiddag deel nam aan de jacht op den
beroemden clown en bassist Pedro Sawella, wordt
verzocht, zich aan te melden bij de Film-industrie
Modern" ten einde 'n rol te vervullen in de ko
mische lach-film Pedro en z'n bas". De generale
repetitie van heden, waaraan allen medewerkten
zonder het te weten, is schitterend geslaagd!"
Hiermee was 't raadsel van het geheimzinnige
souterrain opgelost.
N.V. ARNHEMSCHE HYPOTHEEKBANK
Verkrijgbaar
3'/a /0 pand brieven a 100 %
HYP. KAPITAAL BESCHIK
BAAR TEGEN MATIGE RENTE
Da Dlreotlet
Mr. ». J. VAN ZIJftT Mr. J. F. VERSTEEVKN
Gouden Herfstdagen
DIT JAAR VOOR IEDEREEN
BEREfKBAAR il
IN ZWITSERLAND
Montrtux Slot Chillon
Profiteert van de met 15% verhoogde koopkracht van den gulden
en van de reducties, die Zwitserland biedt:
30-45 % reductie op reisbiljetten en algemeen» abonnementen ? Geredu
ceerd» regionale vacantie-abonnementen ? 30 '/» op benzine ? Gemak
kelijke grensformalfteiten ? Talrijke Kuurplaatsen met geneeskr. bronnen
Reehtstreeksche spoor- . en luchrverbindingen ? Postautoverbindingen met de
voor spoorwegen onbereikbare gebieden ? Vermaarde inrichtingen voor
onderwijs op elk gebied
ZUID-2WITSERLAND - TESSINl
LUQAHO «n LOCARNO. Ideaal herfstverblljf aan de oivsrs van het Meer van Lugano en
het La go Maggfore. Tot In November xeer zacht klimaat. Schitterende natuur.
Oruivenkuur. Sport en mondaine evenementen. Talrijke uitstapjes en niet duur
door middel van de regionale abonnementen, welke U in staat stellen van
Uw vacantie volop te genieten. Feest van den wijnoogst 2?12 October te Lugano.
Vraagt nieuw prospectus, panoramakaart van Tessfn, hertellijsten, etc., etc.
FRANSCH ZWITSERLAND:
NEUCHATEL. De heerlijke stad voor studie. Een bekoorlijke verblijfplaats.
MEER VAN GENÈVE:
MONTREUX, hier bl(jft het zomer. Casino - strand ? tennis - golf - druivenkuur.
TERRITET - CLARCNS. Beschuttejlgglng. ? Onvergelijkelijk klimaat.
VIERWALDSTATTERMEER (Centraal Zwitserland), het prachtige verblijf en
excursiegebied. Voordeellge regionale abonnementen voor boot en bergsporen.
LUZERN voor vacantie, sport en ontspanning tot diep in den herfst. Kursaal.'Stadsschouwburg, golf,
tennis, strandbad. Hotels In alle prezen. Ontelbare mogelijkheden voor uitstapjes.
WEQQIS aan het Meer van Luzern In den herfst het mooist". 15OO bedden. Kurmuziek.
Tennis. Uitstapjes.
VITZNAU met zijn wereldberoemde Rlgl-spoorweg, een eldorado voor een herfstvacantie aan
het prachtige Vlerwaldstattermeer.
Inlichtingen en Prospectussen b(j de REJSBUREAUX en het
Foto B. Frans Mi 2WITS.ER5CH VER K EE R SB U R E A U Koningsplein 11, AmsterdamC.
Woningen en gebouwen
ET heeft een
tijd geduurd,
maar nou heb
ik hem. Ik moest ver
huizen, een nieuwe
woning, de mijne lekte
met dat natte weer.
Ik lag te rillen in bed en bij mijn vak is
goede nachtrust alles. En ik woonde te
ver van mijn werk, zoodat ik eiken
dag een half uur moest fietsen, waar
mijn zwarte broeken zoo van gingen
slijten en glanzen, dat mijn vrouw zei:
ik kan me in jouw pantalon spiegelen
om te zien, dat ik een hoed van het
vorige jaar draag", en toen dacht ik,
dan is het altijd nog goedkooper te
verhuizen.
Het is anders een merkwaardig werk:
huizen zoeken. Als je zoo eens rond
kijkt, vooral in het centrum, zou je
zeggen, dat de heele stad te huur staat.
Maar dat valt tegen. Want meestal
is het wel een soort woning, maar dan
heeft zij geen ramen, of als ze ramen
heeft heeft zij geen waterleiding, en
heeft ze dat weer wel dan is er geen
afvoer en zoo ga je door. En zoo kwam
ik er bijna toe om te gaan wonen in
West, waar de Heeren architecten
Merkelbach en Karsten bij den Admi
raal de Ruyterweg een nieuw complex
woningen gezet hebben, niet meer,
zooals het hoorde, met een binnen
terrein met vijfenveertig tuintjes voor
de kat, de wasch, de vuilnisbak en
Vrouwen (Adv->
aan het roer"
Uw boekhandelaar heeft het....
de hond om uit te laten; maar met den
voorkant ook van achteren, wat toch
eigenlijk een soort revolutie in de
bouwerij is, al merk je dat als leek niet
zoo, hoewel een neef van mij er is gaan
wonen met een mank been, omdat hij
daar een woning heeft zonder trappen,
terwijl zijn vrouw het aan haar hart
heeft zoodat zij nu heel gelukkig zijn,
wat ik den Heer Merkelbach ook ver
teld heb, die daar voldoening in scheen
te vinden, wat ik heel hartroerend
vond voor zoo'n langen man.
En wat het nieuwe bouwen be
treft heeft ook De Bijenkorf er een
straat bijgebouwd, met een groot wit
magazijn en een nieuw restaurant, waar
Gijs van ons is komen te staan in de
bar door de uitbreiding, die zegt, dat
het er magnifiek moet zijn, wat ik met
eigen oogen wil gaan zien, je kan van
de vergelijking altijd leeren. Maar daar
staat tegenover, dat het R.A.I.-gebouw
misschien gaat verdwijnen, die zoo
mopperen over gebrek aan medewer
king bij de Gemeente, waar ze mis
schien wel gelijk in hebben, al is het
een deksels leelijk gebouw, wat niets
zegt voor'den cultureelen inhoud van
autotentoonstellingen en zesdaagschen,
nog afgezien van voordeelige consump
ties in de stad. En dan zou Amsterdam
weer een leelijk gebouw armer zijn, en
veel kan het niet meer lijden. Want
een stad wordt pas mooi, door zijn
leelijke gebouwen. Wat ik zei tegen een
Heer van de schoonheidscommissie, die
zich van schrik in zijn,kof f ie verslikte,
op zijn leelijke pak morste, mij een
doek liet halen, en toen een halve
stuiver fooi gaf!
CHARIVARIA
Merkwaardige berichten
Wanneer de herfststormen aan
rukten, gingen dikwijb honderden
runderen en duizenden schapen ver
loren. Zoo geraakte het stad j e metter
tijd ontvolkt." (N.R.C.)
,,Een dertigtal minderwaardige her
ten zal worden afgeschoten." (TcL)
poging om grammaticaal juist
Nederlandsch te schrijven:
,.Voor deze pijnlijke ervaringen
treft den Duitfchen gasten geen
enkel verwijt." (Tel.)
Paindeluxe-brood
, ,Hft was trouwens reeds van te
voren aangekondigd." (HM.)
,,Dit kon bij voorbaat worden ver
wacht." (Vrijh.)
Ik nam de biljetten uit mijn i
vestjeszak", schrijft de Tel., maar
men leide hieruit niet af, dat de zak
grooter was dan het vest.
Uit de hoogeschool der
journalistiek
,,Hij verlaat zijn geboortegrond om
zich geheel te verfranschen en van
vaderland om te zadelen." (Tel.)
,,Een gedeelte van het gebouw is,
door het plaatsen van tafeltjes netjes
gedekt met servetten, een zitje
daargcsteld." (Wintersw. C.)
Diensijver
,,Ds. R. Smit hoopt Zondag
afsch'eid te nemen van zijn gemeente,
naar aanleiding van diens emeritaat."
(Leeuw. Xbl.)
,,Pe heer Mulder, diens echtgenoote
en diens ouders werden ernstig
gewond," (Tel.)
,,Spr. bood ds. v. Hoogenhuyzc een
enveloppe aan met het verzoek aan
den inhoud daarvan zelf een bestem
ming te willen geven." (X.R.C.)
Na korte aarzeling, zoo vernemen
wij, heeft de jubilaris dit verzoek
ingewilligd.
' ,,pe strijd in CChCina. Japan wil
aan het CChChincesche leger een
doodclijken slag toebrengen. CChina be
grijpt de bedoeling niet en de pogingen
zijn mislukt." (Tel.)
Ook de pogingen van den zetter
zijn mislukt. Wij vermoeden dat hij
sststottert.
,,Audi altcram partem beziet de
dingen van twee kanten." (N.R.C.)
Deze vertaling is onjuist. Zij' moet
luiden: bezie de dingen van een kant.
,,De adelborsten", schrijft het
Hbl., hebben rijkhalzend naar dit
'oogenblik uitgezien". Dat komt
uit: adel-borsten rijk-halzen.
Ziehier een loffelijke, schoon
niet in alle opzichten geslaagde
Correspondentie
R. te E. In uw vaderlijke vermaning
aan het adres van het Hbl., dat van
een muzikaal aangelegd" man had
geschreven, zegt u (Gr. 14 Aug.V: ,,Zal
je nu nooit meer menschen aanleggen ?
Alleen tuinen?" Mij, Achterhoeker, is
steeds ingeprent: ik zal, jij zult, enz.
Is tal je nu font of alleen maarleelijk?
Of had mijn onderwijzer het mis?
Antw. Neen, neen, beste jongen.
Die Achterhoeksche onderwijzers
weten het wel. Maar als je de volg
orde verandert, moet je den leelijken
vorm gebruiken. Zult je dat nu goed
onthouden ?
PAG. 17 DE GROENE N«. 314e
't-