KANTTEEKENINGEN De val van Negrin c.s. Een afwachtende tactiek kan onder bepaalde omstandigheden moordender en afmattender zijn dan een tactiek-van-doorzetten. Indien Franco onmiddellijk na den val van Barcelona en het op rollen van het Catalaansche front, zijn troepen op Centraal-Spanje had gericht, wellicht hadden de republikeinen dan de tanden op elkaar gezet en doorgevochten, ondanks hun hopelooze positie; in den directen strijd mist men den tijd om na te denken. Franco heeft zijn aanval echter in geen enkel opzicht verhaast. Hij heeft bij Madrid en elders, groote hoeveelheden troepen en materiaal geconcentreerd en is toen de ontbindingsverschijn selen gaan afwachten die zich in republikeinsch Spanje moesten gaan voordoen. Zij zijn niet uitgebleven. Hoewel niemand, wel licht niet eens een der leidende personen, met zeker heid kan zeggen, welke machtsverschuiving aan den staatsgreep van kolonel Casado c.s. ten grondslag lag, schijnt dit toch wel vast te staan, dat het op treden van den nationalen defensieraad", die in wezen een soort militaire junta is, het einde van den strijd aankondigt. Negrin en Del Vayo moesten overhaast vluchten om het veege lijf te redden. Tientallen vooraanstaande communisten hebben hun voorbeeld gevolgd. Dat alles beteekent dat het verzet tegen Franco zijn socialen inhoud verloren heeft. De republikeinsche bevolking kan zich kwa lijk interesseeren voor een strijd tusschen mili tairen. De slachting ware nu eerst recht volledig zinloos. Trouwens.de militaire positie der republikeinen is, afgezien nog van de verdeeldheid die in hun rijen bleek te heerschen, .aanzienlijk zwakker ge worden. Hun vloot ligt ontwapend in de Fransche oorlogshaven Bizerta. Tal van vooraanstaande militairen hebben hun leidende positie verloren. Franco buit deze verhoudingen psychologisch han dig uit. In het huidige stadium wint hij den oorlog minder door zijn tanks dan door de vrachtauto's met levensmiddelen die klaar heeten te staan. Wij kunnen ons moeilijk anders voorstellen dan dat het gros van de bevolking aan den republikeinschen kant thans de oorlog moede is. Een grootsch opgezet offensief van Franco zou in die omstandigheden stellig tot verrassende successen kunnen leiden. Het lijkt ons echter vrij waarschijnlijk dat het niet eens tot dit offensief komt. De internationale situatie Op den dag van zijn overwinning zullen eerst de werkelijke moeilijkheden voor generaal Franco aanbreken. Het is bekend dat in het thans door hem beheerschte gebied een sterke strooming is die de leuze Spanje voor de Spanjaarden!" volledig werkelijkheid wil maken. De nationale partij" die thans het overloopen van het republikeinsche gebied schijnt voor te bereiden, heeft zich nadruk kelijk voor diezelfde opvatting uitgesproken. Maar hoe raakt Franco zijn buitenlandsche hel pers kwijt? Dat wordt het groote probleem. Aan genomen dat hij het op den duur kan oplossen, is het op het oogènblik nog niet zoover dat men het tijdstip kan aangeven waarop de Italiaansche troe pen het Iberisch schiereiland zullen verlaten. Het wordt steeds waarschijnlijker dat Mussolini door middel van hun aanwezigheid druk zal blijven uitoefenen op de Fransche regeering. Punt voor punt wordt het diplomatieke offensief tegen Parijs uitgevoerd. ledere volgende stap wordt door mili taire maatregelen voorbereid. Geen maarschalk Pétain zal, naar wij vreezen, dat kunnen ver hinderen. Begin deze week zijn in Italiëde lichtingen van 1915 tot 1918 opgeroepen, naar het heette voor herhalingsoefeningen. Hoe eenvoudig zal het echter zijn om deze mannen na de herhalingsoefe ningen in dienst te houden. Duitschland heeft vorig jaar precies hetzelfde gedaan. Ook in NoordAfrika worden steeds meer troepen samengetrokken. Te Londen is men vooral ongerust door het feit dat zich vele Duitschers onder hen bevinden. Van het bezoek dat Gering op het oogènblik aan Itali brengt, koestert men minder goede verwachtingen. Göbbels hield deze week weer een uiterst agressieve redevoering. Aan den anderen kant zijn de Franschen in Tunis met koortsachtige haast bezig, het defensie-sys teem te versterken. Alles wijst er op, dat wij zoo niet een uitbarsting, dan toch in elk geval een periode van hevige spanning tegemoet gaan. De Rondetafel-conferentie te Londen De te Londen belegde Rondetafel-conferentie tusschen vertegenwoordigers van de Palestijnsche Arabieren en de Arabische staten aan den eenen kant, vertegenwoordigers van de Jewish Agency", de Joodsche wereldorganisatie aan den anderen kant, en als Dritte irn Bunde" vertegenwoordigers van de Britsche regeering deze conferentie is niet van een leien dakje geloopen. Na eindelooze bijeenkomsten is de Engelsche regeering veertien dagen geleden voor den dag gekomen met een plan waarbij Palestina een zekere mate van zelfstandigheid kreeg. De vertegen woordigende raad zou afgevaardigden van de Arabische meerderheid en van de Joodsche minder heid in de bevolking omvatten. Dit plan was voor de Arabieren aanzienlijk gunstiger dan voor de Joden. Het heette dan ook, dat de Britsche regeering haar beslissing had genomen na een dreigbrief van Ibn Saoed van Arabië, dien zij de regéering ongaarne van zich wilde vervreemden en in de armen van Italiëjagen. Het plan was voor de Joden volslagen onaannemelijk. Hun moeilijke positie hangt samen met het feit, dat zij in alle landen een minderheid vormen. Nu ook in Palestina een minderheidspositie innemen? Daarmee werd het wezen van het Zionisme aangetast. In Palestina, waar de terroristische actie der Arabieren weer was opgevlamd, werd het aanstonds rumoerig. De Jewish Agency" besloot unaniem tot verwerping van het voorstel van den minister van koloniën, Mac Donald. Inmidddels hebben beide partijen nogmaals ge wezen op hun verschillende rechten. De publicatie van het tijdens den wereldoorlog tusschen Engeland en vertegenwoordigers der Arabieren gesloten ver drag, heeft aangetoond dat de Engelsche regeering niet beticht kan worden van woordbreuk. Evenmin heeft zij de Balfour-declaratie, die den Joden een woonplaats in Palestina" waarborgde, naar den letter geschonden. Deze strijd is echter, als alle politieke strijd, in wezen geen rechts-strijd maar een machts-strijd. Wanneer de Engelsche regeering er baat bij meent te vinden de Arabische oppositie haar zin te geven, dan zullen Joodsche protesten, hoe gerechtvaardigd ook, niet baten. Het is echter niet geheel zeker dat het in Palestina uitsluitend bij protesten zal blijven. De Joodsche minderheid is er zeer zwaar bewapend, en de Engelsche Regeering zal zich wel twee keer bedenken voor zij een conflict provoceert waarbij zij bondgenooten van zich vervreemdt op wie zij in elk geval meer staat kan maken dan op de Arabieren. Wij wachten af. Restaurant DORRIUS N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam PLATS DU JOUR EN A LA CARTE Het Verre Oosten Het belangrijkste feit in het Verre Oosten is, dat de spanning tusschen Japan en de Sowjet-Unie merkbaar stijgt. Het conflict om de visscherij-rechten in de Russische territoriale wateren is nog steeds niet opgelost. Maar ook zonder deze voor de hand liggende aanleiding zou op zichzelf een oorlog tusschen de beide staten kunnen uitbreken. Waar schijnlijk achten wij dat op dit moment nog niet. Toch verdient het de aandacht, dat de Japansche regeering langzamerhand China ontruimt. De vrij komende troepen worden alle naar het Noorden gezonden. In Mandsjoekwo en de Noord-Chineesche grens-provincies staan reeds zeshonderd-duizend Chineesche soldaten; het enorme gebied van de Jangtse-vallei wordt waarschijnlijk door niet meer dan tweehonderd-duizend Japanners bewaakt, ter wijl in Kanton nog maar nauwelijks vijf-en-twintig duizend man landingstroepen over zijn. De geheele Japansche vijfde divisie is kort geleden uit Kanton vertrokken. Met onbekende bestemming. Deze feiten wijzen er wel op, dat Tsjang-kaiTsjek over betrekkelijk geringe krachten beschikt. Had hij een volwaardig leger en bovendien ook ruime voorraden, dan zou het hem niet moeilijk vallen het kwart millioen Japansche soldaten uit China te verdrijven. Zelfs dat schijnt hem thans onmogelijk te zijn. Het lijkt ons trouwens onwaar schijnlijk, dat een poging in die richting binnen afzienbaren tijd succes zou hebben. De Japanners, goed uitgerust als zij zijn, zullen in elk geval hun huidige posities met succes kunnen verdedigen. Intusschen blijft dan het gevaar bestaan dat zij van de hun thans toebehoorende steunpunten uit, langzamerhand een nieuw China op gaan bouwen. Het is van belang er op te wijzen dat met de exploi tatie door Japanners, wel te verstaan ! der Chineesche grondstoffen-reserves reeds een begin wordt gemaakt. Op militair gebied wordt de strijd met wisselend succes gevoerd. Zuidelijk van Hankou schijnen Chineesche guerilla-troepen eenig voordeel te heb ben behaald. Ten Westen van Hankou echter, de Jangtse stroomopwaarts, dringen de Japanners steeds verder. Ook in Noord-China wordt weer hevig gevochten. Met dat al wordt de positie der buiten landers steeds meer precair. Het feit dat de Japan ners om de Europeesche concessies binnen de eens bloeiende haven Tientsin een prikkeldraad-versperring hebben aangebracht, teekent de macht der Japanners niet minder dan de machteloosheid der andere mogendheden die in China belangen hebben. Wij zullen in de toekomst wel meer dergelijke staaltjes beleven. ZILVEN l BEEKHUIZEN l OENEN (VEL.) STAMEREN MAARN CU.3 VAN DE Weest op Uw hoede! EEN nieuwe, te Utrecht geves tigde stichting, Weest op uw hoede" geheeten, heeft deze week in een millioen exemplaren een vlugschrift verspreid, dat, als ik goed ingelicht ben, door zes soortgelijke vlugschriften gevolgd zal worden. De stichting en haar orgaan De Blaasbalg" willen het vuur van de vrijheid aanwakkeren, tot het hoog oplaait in ons vrije Nederland." Dat De Blaas balg" zich slechts richt tegen het extremisme van rechts zal wel gegrond zijn op het juiste inzicht dat de Nederlandsche democratie op het oogènblik van het extre misme van links practisch niets te vreezen heeft. Ergo: een stellig grootscheepsche poging om met het oog op de naderende verkiezingen het Ne derlandsche volk te waarschuwen tegen de gevaren die zijn vrijheid bedreigen met name van de zijde van de N.S.B. Een poging die in beginsel alle waardeering ver dient, omdat zij niet dan nuttig kan zijn. Degenen die zich achter dit plan hebben gezet, verdienen slechts lof voor hun energie. Wanneer ik hier een enkel woord van critiek wil uiten, be treft dat dan ook niet de opzet van dit sympathiek pogen, doch de uitvoering. Ik acht het een be zwaar dat nergens in het blad vermeld staat welke persoon ver antwoordelijk is voor den inhoud. Anonymiteit wekt verdenking bij een uitgave als deze. Voorts leek het degelijke, uitvoerige arti kel van den Utrechtschen hoogleeraar Boeke over het rassenvraagstuk mij iets te degelijk en iets te uitvoerig. Kort maar krach tig ! dat is nog steeds het beste devies voor een geschrift dat een geheel volk, ook de minder ont wikkelde lagen er van, wil be reiken. Dit eerste nummer leek speciaal gewijd aan het Joodsche vraagstuk zou het niet beter zijn geweest wanneer de inhoud iets gevarieerder was? Meer illutraties, teekeningen, korte op merkingen en humor zouden het geheel ook geen kwaad doen. De Blaasbalg" kan in dezen vorm, geloof ik, de vergelijking met soort gelijke massa-uitgaven als De Opmarsch" van de R.K. Staatspartij en Vrijheid, Arbeid, Brood" van de S.D.A.P. nog niet doorstaan. Weest op uw hoede !" vergeve mij deze critische opmerkingen. Zij zijn niet uit een vijandige gezind heid ontstaan, maar uit de be hoefte om het vuur van de vrij heid aangewakkerd te zien op de meest doeltreffende wijze. KANTEKLEER PAG. 6 DE GROENE No. 3223