Historisch Archief 1877-1940
KANTTEEKETVIÏVGEN
De V.S. draaien bij
Hetgeen reeds lang verwacht werd, is geschied:
de regeering der Vereenigde Staten heeft bij het
Congres een voorstel ingediend tot wijziging der
neutraliteits-wetgeving. Bedoelde wetgeving, inder
tijd door Stimson geinaugureerd, had tot doel, de
Vereenigde Staten buiten een oorlogsconflict te
houden. Dat doel werd bereikt door den export van
oorlogstuig (niet voedings- of industrieële grondstof
fen) te verbieden, zoodra de president verklaard
had dat tusschen twee of meer landen de oorlogs
toestand bestond. Vóór deze verklaring mocht elk
die dat wilde, zooveel in de V.S. koopen als hij wilde,
mits hij in dollars betaalde en de gekochte goederen
in eigen schepen afhaalde.
Door deze regeling kon in een beginstadium van
een conflict de sterkste mogendheid zich vrijelijk
voorzien van alles wat zij noodig had. Japan heeft
dat bij voorbeeld gedaan. China daarentegen had te
weinig schepen om eventueele bestellingen af te
?halen en kon geen wapens krijgen. De aanvaller
werd dus bevoordeeld, de aangevallene benadeeld.
De laatste jaren heeft de regeering duidelijk ge
voeld en het velen duidelijk gemaakt dat deze
regeling niet meer paste bij de huidige wereld. De
V.S. moesten partij kiezen vóór of tegen de tota
litaire staten, vóór of tegen de driehoek Rome
Berlijn?Tokio, vóór of tegen Italië, Duitschland en
Japan die de macht van de Vereenigde Staten aan
de oevers der Pacific" ondergroeven. De V.S. heb
ben partij gekozen.
De nu voorgestelde wijziging der
neutraliteitswetgeving maakt het mogelijk, in oorlogstijd ook
wapenen in de V.S. te koopen, mits men als
vroeger in dollars betaalt en het bestelde zelf
vervoert. Bij de huidige mogendheden-constellatie
zou Engeland van deze nieuwe regeling ten zeerste
profiteeren, ten nadeele van Duitschland. Het zal
de saldi van Engelsche burgers in de V.S. kunnen
gebruiken voor de betaling. Geld ,,in veiligheid
brengen" in de V.S., met de bedoeling er persoonlijk
volledig over te kunnen beschikken, is dus een
fictie geworden.
Het Vredesfront"
Deze wijziging in de houding der Vereenigde
Staten zij had grooter kunnen zijn, maar Europa
onderschat vaak het isolationisme aan gene zijde
van den Atlantischen Oceaan was niet het eenige
onaangename bericht dat Berlijn in de afgeloopen
week bereikte. Ook de voortgezette onderhandelin
gen tusschen Londen, Parijs en Moskou zullen in
de hoofdstad van het Derde Rijk aanleiding hebben
gegeven, misschien niet tot wanhoop < zooals velen
vermoeden , in elk geval niet tot vreugde.
Na de bezwaren die de Sowjet-Russische regeering
tegen de diverse voorstellen der Westelijke demo
cratieën heeft ingebracht, is de Engelsche regeering
ten slotte nog vóór Pinksteren gekomen met een
naar het schijnt definitief voorstel dat vooral
onder Franschen druk veel verder ging dan haar
voorgaande proposities. Volgens dit nieuwe voorstel
zouden Frankrijk, Engeland en de Sowjet-Unie een
drievoudig verbond sluiten waarbij zij in de eerste
plaats eikaars grondgebied garandeerden tegen eiken
aanval hun koloniale bezittingen vielen buiten
deze regeling , waarbij zij in de tweede plaats
tezamen de verschillende staten garandeerden tegen
over welke zij verplichtingen op zich hebben genomen
en waarbij zij in de derde plaats verklaarden eiken
anderen Europeeschen staat te hulp te willen komen
wiens onafhankelijkheid bedreigd werd. Ergo: een
democratisch politioneel driemanschap.
Dit nieuwe voorstel beteekende een stap vooruit,
vergeleken bij het oude. Er bleven echter nog haken
en oogen bij over. Om te beginnen drukte het feit
dat het Verre Oosten geheel buiten deze regeling
viel, volgens Moskou op deze nieuwe politiek het
itteedles
Warm en sterk.
Soepel en licht.
Het ideale ondergoed
vooi het Hollandsche klimaat.
stempel van opportunisme, niet van
beginselvastheid. Voorts zouden de diverse garanties aan de
kleinere staten slechts in werking treden, wanneer
deze zich actief tegen een bedreiging wilden verzet
ten. Doen zij dat niet, dan gebeurt er niets. Komt
Polen in den loop van dit jaar onder Duitschen druk
tot een regeling betreffende den Corridor, dan heeft
Duitschland aan invloed gewonnen zonder dat het
Vredesfront" behoeft op te rukken. Alles hangt dan
ook af van dezen wil om, zoo noodig, op te ruk
ken, van den wil, vooral in Frankrijk en Engeland
om endgültig" af te rekenen met de as Rome
Berlijn.
Eerst door deze onverzettelijke gezindheid
waaraan, terecht, t» Moskou getwijfeld wordt
zal de doode letter van een verdrag levende werke
lijkheid kunnen worden.
Woensdag j.l. wees Molotow, voorzitter van den
Raad van Volkscommissarissen en Volkscommis
saris van buitenlandsche zaken, er op dat de Unie
zich er niet mee kon vereenigen dat de Baltische
Staten niet expressis verbis door Londen en Parijs
gegarandeerd werden. Zijn redevoering zal een
koude douche zijn geweest vopr hen die dachten
dat alles reeds in kannen en kruiken was
De weerslag op den Balkan
De onderhandelingen betreffende het Vredes
front" hebben de laatste maanden op den Balkan
een verscherping der wederzijdsche tegenstellingen
ten gevolge gehad. De as Rome?Berlijn heeft er
een krachtig offensief ontketend, dat in de eerste
plaats gericht was op Zuid-Slavië. Verdeeld
ZuidSlavië, want de onderhandelingen tusschen Slaven
en Kroaten zijn eenigen tijd geleden afgebroken.
Het land heeft zich formeel nog niet aangesloten
bij het Anti-Komintern-Pact; wij vreezen dat zulks
slechts een quaestie van tijd is.
Roemeniëheeft van Engeland en Frankrijk ga
ranties gevraagd en gekregen. De regeering speelt
echter dubbel spel en houdt nog steeds een hand
naar Berlijn uitgestoken, waarover in de Fransche
pers de laatste weken nogal wat te doen is geweest.
Slechts in Turkije is Duitschland op een open
neen" gestooten. Von Papen's zending is mislukt.
Ismet Inönö, Kemal Ataturk's opvolger, heeft oude
rekeningen met Engeland en Frankrijk vereffend
waardoor Turkije een belangrijke schakel in den
anti-totalitairen keten vormt.
Boelgarije is de groote rustverstoorder. Door
middel van Boelgarije dat streken van Roemenië,
Zuid-Slaviëen Griekenland opeischt, pogen Rome
en Berlijn den Balkan te intimideeren en te
bcheerschen. Deze pogingen maken iets meer kans op
succes, nu de verkiezingen in Hongarije tot een
verzwakking der democratische krachten hebben
geleid. De reactionaire regeeringspartij heeft aan
zienlijk gewonnen, maar ook de fascistische
groenUW FAMILIEWAPEN opgespoord en prachtig ge
schilderd in maat naar keus f 13.50. Beschikken
nu over meer dan een half millioen gegevens.
Vraagt eens vrijblijvend aan. Zegelringen,
starn1 boomen etc. Heraldisch Genealogisch Bureau De Banier,
Zeer billl|k. Oranje Nassaulaan 87, Overveen.
hemden van Sza'aszi. Door middel van deze dicta
tuur-aanbidders kan Berlijn sterkeren druk op Boe
dapest uitoefenen, door middel van Boedapest ster
keren druk op Belgrado en Boekarest.
Laat ons afwachten wat in deze roerige hoek van
Europa verder geschiedt. Geheel gerust zijn wij er
niet op.
In memoriam
Met generaal Snijders die Vrijdagavond te Hilver
sum op hoogen leeftijd overleed, heeft Nederland
een zijner markantste figuren verloren, een man die
voor de Nederlandsche weermacht niet slechts in de
moeilijke jaren van zijn opperbevelhebberschap veel
heeft beteekend, wiens naam klank" had gekregen
in ons weinig militair gezinde land. Sterker nog:
wij zijn er van overtuigd dat de gemiddelde Neder
lander, gevraagd om een Nederlandsch generaal op
te noemen, slechts n naam zou vermogen te noe
men: die van den thans ontslapene. Dit feit typeert
zijn bekendheid, zijn populariteit, die hij behalve
aan zijn onvermoeiden ijver en wijde belangstelling
aan een zekere joviale martialiteit dankte. Populair
was hij, en bleef hij, in breede kringen, ook toen hij
in de laatste jaren van zijn leven zijn naam verbond
aan het vreemdsoortig allegaartje van oud-liberale
en semi-fascistische opvattingen, dat onder den naam
van Nationaal Herstel" op een eclatant echec
is uitgeloopen.
J. Hoving, de leider van de
Vrijdenkers-vereeniging De Dageraad", die Zaterdag het tijdelijke met
het eeuwige verwisselde, was wel in alle opzichten
de antithese van den overleden generaal, behalve
wellicht in oprechte strijdbaarheid. Hij was een
figuur die in zekeren zin tot de vorige eeuw, tot de
eeuw van Moleschott, Gerrit Jan Mulder en
Multatuli behoorde, toen de strijd tegen de godsdienstige
opvattingen op wetenschappelijk gebied nog de
aandacht van breede lagen des volks had. Deze
strijd, hoezeer ook vaak nog noodzakelijk, mist het
vuur, dat haar dertig jaar geleden nog eigen was en dat
toen door de Vrijdenkers-vereeniging De Dage
raad" met kracht werd aangewakkerd. De jongere
generaties hebben voor De Dageraad" weinig be
langstelling. Zulks behoeft ons niet te verhinderen
op deze plaats den man te gedenken die als leider
dier beweging een der moedigste strijders voor de
menschelijke waardigheid is geweest die Nederland
in deze eeuw heeft gekend.
Z l L VEN l BEEKHUIZEN l STAM ER E N
LOENEN (VEL.)
MAARN (U.)
B U IJ V E N
VAN DE
Democratisch Nederland
IN democratisch Nederland ligt
de democratische stad Amster
dam.
In de democratische stad Am
sterdam had een uit Duitschland
verdreven mensch een ijssalon
gevestigd.
Zulks verdroot den
ondemocratischen leden der Nederlandsche
samenleving. Zij besloten den
brutalen indringer een gevoelige
afstraffing toe te dienen. Weshal
ve zijn bedrijf Woensdagavond
24 Mei j.l. bestormd is door een
troep met boksijzers om zich
slaande, jeugdige personen,
behoorende tot die beweging die
haar devies de eer en het gewe
ten der natie" te vormen, pleegt
te eeren met daden die van het
tegendeel getuigen. Het spreekt
van zelf dat, buitenlandsche voor
beelden getrouw, na den overval
door de roemruchtelingen ge
poogd werd de verantwoordelijk
heid af te schuiven op enkele min
derjarigen die sarrend" zouden
zijn opgetreden.
Enfin, de inboedel was ernstig
beschadigd, een reeks onschuldi
gen had flinke opstoppers
opgeloopen en de heeren verwijder
den zich in gesloten formatie. Ver
der in de stad werd een aantal
hunner gearresteerd. Zes werden
vastgehouden.
Democratisch Nederland heeft
dus met dezen nieuwen vorm van
fascistische intimidatie kennis ge
maakt, waarschijnlijk niet voor de
laatste keer.
Zoo is deze tijd nu eenmaal.
Het muisje had echter een
staartje.
Na den overval vatte namelijk
een te Amsterdam reeds bestaand
Comitéter bescherming der
J oodsche belangen'', deels bestaan
de uit burgers die zich in rustiger
tijden slechts voor quaesties van
het formaat Het Versche kadet
je" plachten te interesseeren, het
plan op, openlijk tegen den laffen
N.S.B.-overval te protesteeren.Een
manifestje werd gestencild en op
enkele plaatsen in de stad ver
spreid. De inhoud was zoo redelijk
als maar kon. Men verzocht de
politie, wat energieker op te tre
den; men wees op het
on-Nederlandsche van dergelijke manifes
taties; men achtte het gewenscht
dat Duitschland's politieke me
thoden tot gene zijde van de grens
beperkt bleven.
Prompt volgde in-beslag-neming
van het manifest ten bureele van
het Comité; het zeil werd er opge
licht om te zien of de een of andere
onverlaat daar nog paperassen
had verborgen. Zulks beteekende
echter, naar de volijverige justitie
mededeelde, niet dat er huiszoe
king" was verricht. Wellicht had
men dan ook het behang van de
muren gescheurd, om van ander
consciëntieus onderzoek naar mo
gelijke schuilplaatsen
kieschheidshalve maar te zwijgen.
Het manifest kan niet meer ver
spreid worden.
Zulks is geschied anno 1939 in
democratisch Nederland. En het
leven gaat verder. KANTEKLEER
PAG. 6 DE GROENE No. 3235