DE GROENE AMSTERDAMMER OPGERICHT 1877 Redactie en Administratie : Keizersgracht 355, Amsterdam-C. Tel. 37964. Abonnement f. 10.?per jaar. Postrekening: 72880. Gem. Giro G 1000 Abonnementen kunnen met elk nummer ingaan, doch alleen tegen het einde van een jaargang, na opzegging vóór l December, worden beëindigd. 24 JUNI 1939 Oss en Amsterdam NAAR aanleiding van een Haagsche zedenaffaire die tot enkele even opzienbarende als, naar later bleek, voorbarige arrestaties ge leid heeft, schreef dit blad op 6 Juni 1936: Het publieke schandaal biedt in de West-Europeesche cultuurwereld een der weinige mogelijkheden tot collectieve uitleving van moeizaam verdrongen lynch-lusten, in den vorm van den moreelen moord. Zoowel de Oss'sche affaire als het Amsterdamsche erfpacht-schandaal kunnen als bewijs van deze psychologische stelling aangehaald worden; een stelling die, wel te verstaan, niet door ons op nieuw geponeerd wordt om de bij beide quaesties betrokken personen van schuld en verantwoorde lijkheid vrij te pleiten, doch85h»ehts"<öm te wijzen op ' datgene wat ons het sterkst gefrappeerd heeft en van het grootste belang dunkt: de houding van het" publiek, vatï'-?het" Nederlandsche volk in beide aangelegenheden. Oss gaf het beeld van een minister die, waar schijnlijk onvolledig voorgêlRHtHIP&tregelen nam die hij later niet kón of niet wilde desavoueeren. Ernstige beleidsfouten worden hem aangewreven, naar het schijnt op goede gronden. Waarschijnlijk had het groote publiek echter aan deze zaak niet meer aandacht besteed dan, bij voorbeeld, aan den bouw van de administratie-inrichting waartoe het departement van defensie overging, zonder dat de volksvertegenwoordiging de gelden had toege staan een quaestie die in tijden dat de democratie van binnen en buiten uit belaagd wordt, van emi nent principieel belang was en waarin de Kamer alleszins lofwaardig op haar stuk bleef staan ware het niet dat de Oss-sche zaak gelegenheid bood tot sensationeel ere beschouwingen. Het waren met name zekere vermoedens omtrent zekere handelingen van zekere geestelijken die in deze zaak de ietwat smoezelige sfeer brachten welke de voorwaarde schijnt te zijn voor blijvende publieke belangstelling. Marechaussée's die zij het met methoden welker De pittoreske geschiedenis van de Maat ? Vallei zal door kleurrijke optochten en openluchtspelen In beeld gebracht worden. Honderden .deelnemers In prachtige coitumeering, tegen een geschied kundigen achtergrond INTERNATIONALE WATERTENTOONSTELLING LUIK 1939 MEI - NOVEMBER HAVASGELDE» hardhandigheid in de linksche pers nogal eens tot de beschuldiging van sadisme leidde jarenlang als eenvoudige ambtenaren hun plicht hadden ge daan en wien nu plots een onrecht geschiedde, werden gebombardeerd tot nationale vrij heids helden. Gewild of ongewild, leidden de beschouwin gen inde oppositioneele, vooral in de neutrale" pers tot een herleving van het anti-papisme dat een der diepste instincten van het Protestantsche deel der natie is, in vroeger tijden het zal hem die met de pamfletten-litteratuur der vorige eeuw, niet slechts ten tijde van de April-beweging, op de hoogte is, welbekend zijn openlijk geuit en beleden, thans voortwoekerend onder de oppervlakte en zich blij vend slechts vertoonend in de kleuter-partij van den meester Pennewip der Nederlandsche politiek: ds. Kersten. En aldus kon de affaire-Oss meer dan een jaar lang aanspraak maken op een belangstelling die zij niet verdient. JUIST zooals tot de agitatie rondom Oss enkele reëele fouten de aanleiding gaven, liggen ook aan de beroering die door het erfpacht-schandaal binnen en buiten Amsterdam gewekt is, misstanden als mede onrechtmatige en ongeoorloofde handelingen ten grondslag. Het ware dwaasheid, zulks te loochenen. Want hoewel het mogelijk is dat de conclusies van de commissie-Boissevain op som mige punten aangevochten zullen worden de openbare behandeling van het rapport geeft den beklaagden gelegenheid, zich publiekelijk te verde digen het zal ieder onbevooroordeeld lezer van het rapport duidelijk zijn dat het met objectiviteit is samengesteld. Wij gelooven niet dat aan de con clusies op de hoofdpunten getornd zal worden, hoe wel het verzamelde materiaal niet overal over tuigend werkt. Daarmee wordt, vermoeden wij, aan het politieke leven van ten minste drie personen uit den Amsterdamschen raad een einde gemaakt. De heer Gulden heeft zich reeds teruggetrokken; de leiding der Amsterdamsche sociaal-democratie die van de faits et gestes" van dezen merkwaardigen bohémien reeds jarenlang op de hoogte was en hem desondanks trouw op de candidaten-lijst handhaafde, plukt nu de wrange vruchten eener politiek waarbij zij zich, door het kleinste kwaad schrapping van den heer Gulden jaar in, jaar uit ijverig te ontloopen, ten slotte het grootste kwaad op den hals heeft ge haald. De heer Matthijsen was, althans blijkens het rapport der commissie-Boissevain, betrokken bij een transactie met den heer Elderenbos, waarbij hij, nog steeds volgens de commissie, onvoldoende onder scheid heeft gemaakt tusschen de belangen der gemeente en die van de federatie Amsterdam der S.D.A.P., waarvan de heer Matthijsen eenige jaren voorzitter is geweest. Of zijn, of sommige van zijn medebestuursleden van deze transactie af geweten hebben, is door de commissie niet onder zocht. Wethouder de Miranda werden ernstige beleids fouten verweten. Het verheugt ons, en het zal elkeen verheugen die den jarenlangen onvermoeibaren arbeid waardeert, door deze actieven figuur verricht ten bate van Amsterdam, dat de beschuldiging van corruptie niet steekhoudend is gebleken. De ernstige verdenkingen die op zijn zoon zijn gevallen, mag men den vader niet aanrekenen. De integriteit van den heer de Miranda is onverlet. Als politieke figuur treedt hij, ongeacht zijn beleidsfouten, ongehavend te voorschijn uit een strijd die hem wellicht per soonlijk voor zeer langen tijd, zoo niet blijvend, buiten gevecht heeft gesteld. TUSSCHEN de affaire-Oss en de erfpachtquaestie bestaat een merkwaardig politiek parallelisme. Gene affaire is vooral opgeblazen door hen, die bewust of onbewust, gepoogd hebben, niet den minister van justitie tout court, maar den katholieken minister van justitie te treffen. In Amsterdam heeft men geprobeerd, van de erfpacht-quaestie een anti-socialistisch schandaal te maken. Een persoonlijke zaak is tot een politieke zaak opgeblazen. Niets ligt ons verder dan de gepleegde onrechtmatigheden te vergoelijken. Het is echter dwaasheid, te meenen dat persoon lijke fouten van individuen ooit den staf breken over politieke beginselen. Wij betreuren het dan ook dat deze affaire vlak vóór de verkiezingen op het tapijt is gebracht. De leden van de commissie, die voor gestrenge en onpartijdige beoordeelaars wenschten door te gaan, wisten niet hoe spoedig zij de rol van rechter konden verwisselen voor die van aanklager. Het vonnis dat bij gebreke van een openbare behandeling nog niet eens in staat van gewijsde verkeerde, hebben zij misbruikt als politiek requisitoir. NAAST de overeenkomst die, zooals wij hier betoogd hebben, tusschen de affaire-Oss en de erfpacht-quaestie bestaat, zal men vermoedelijk ook een kenmerkend verschil kunnen constateeren. Het is het verschil tussen de wijze waarop men in breede kringen op een tegen rechts" en een tegen links" gericht schandaal reageert. De laatsten hebben ten allen tijde en onder schief alle omstandigheden politieke gevolgen, de eersten zelden. Met bijkans experimenteel e zuiverheid kan men dat constateeren in de bakermat van den huidigen vorm van democratie: Frankrijk. Daar leidde een infame lastercampagne tegen den socialistischen minister van binnenlandsche zaken tot een algemeen offensief tegen zijn partij, tenslotte tot zijn vrijwilligen dood; daar werden de mis dadigere, op een staatsgreep gerichte handelingen van de rechts-fascistische Cagoulards vergoelijkt, met den mantel der liefde bedekt, tenslotte in den doofpot gestopt. De Nederlandsche pers die bij de in meerderheid brave linkerzijde nog steeds oproerige plannen vermoedt, behandelde deze beruchte, waarschijnlijk met Duitsch en Italiaansch geld aangestookte Fransche affaire waarbij men van oproerige plannen zeker kon zijn, en bagatelle". Typeerend is in dit verband het verschil in hou ding tusschen het katholieke lid van de commissieSchouten en het sociaal-democratische lid van de commissierBöissevain. De heer Woudenberg onder schreef de voor zijn socialistische partijgenooten bezwarende conclusies. De heer Sweens echter, was zoo vrijmoedig, te ontkennen dat de katholieke minister van justitie beleidsfouten had gemaakt. Het ligt ons verre, te betreuren dat de heer Woudenberg zijn naam zette onder een rapport welks samenstelling hem als socialistisch gemeente raadslid vele moeilijke en zelfs pijnlijke uren zal hebben bezorgd. Wij willen er slechts op wijzen dat onder het huidige politieke bestel de rechter zijde" waartoe wij in beginsel de Katholieken rekenen brutaler is dan de linkerzijde". Het heeft, en dit is een internationaal phaenomeen in West-Europa, steeds meer den schijn, alsof ae linkerzijde, met uitzondering van haar uitersten vleugel, zich geneert voor haar eigen vooruitstre vendheid. Zij laat het politiek initiatief vrijwel geheel aan haar tegenstanders over. Zij mist de politieke vrijmoedigheid zonder welke geen diep ingrijpende sociale veranderingen tot stand kunnen komen. Het rapport over de affaire-Oss is nog niet in behandeling gekomen. Wellicht dat de minister toch de politieke consequenties trekt en het hem gegeven consilium abeundi" aanvaardt. Het zou ons verbazen. De brutalen ^hebben niet al leen de halve wereld. Zij wenschen die ook te houden. BEZOEKT VOORAL ook het aquarium in Holland'» mooiste natuurpark OuwehancTs Dierenpark R h e n e n, op den O r e b b <? b e r e PAG. 3 DE GROENE No. 3238