Historisch Archief 1877-1940
KANTTEEKENINGETV
Restaurant DORRIUS
N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam
PLATS DU JOUR EN A LA CARTE
Onweerswolken
Twee berichten trokken in de afgeloopen week
onze aandacht: dat Italiëin de maand Augustus
groote legermanoeuvres gaat houden in de Weste
lijke Povlakte, waarbij men uit zal gaan van de
veronderstelling dat een leger over de
FranschItaliaansche grens Italiëbinnenrukt; en dat de
Engelsche home-fleet" in dezelfde maand Augustus
uitgebreide oefeningen zal uitvoeren in de Noordzee,
waartoe de verloven een maand eerder zullen
eindigen.
Deze beide berichten bewijzen eens te meer dat
men in hooge kringen Augustus als de critieke
maand van dit jaar gaat beschouwen. Men neemt
aan dat Duitschland onwrikbaar van plan is, zich
in die maand Danzig, zoo niet den Corridor, zoo niet
Polen, toe te eigenen, en vreest dat daaruit compli
caties zullen voortvloeien die een wereldoorlog ten
gevolge kunnen hebben.
Het Duitsche plan schijnt te zijn, in Danzig een
spontanen" opstand te laten ontstaan. Dan zouden
Poolsche troepen een aanval" doen en Duitschland
het moreele recht hebben, zijn volksgenooten te
hulp te komen. Polen had dan den aanval uit
gelokt".
Wellicht zal zich de situatie anders ontknoopen.
Voor optimisme is in elk geval niet veel plaats.
Althans, de formatie van een nationaal-socialistisch
legioen in Danzig past in het vermelde plan. Ook
de mededeeling dat de oogst in Oost-Duitschland
weer eenige weken eerder zal worden ingehaald,
wekt ongerustheid.
Of zullen de Polen op het laatste moment
eenigszins toegeven, en Duitschland n vinger toesteken
in de hoop dat zij dan verder de geheele hand mogen
bewaren? Het is mogelijk. Maar op het oogenblik
wordt de stemming tusschen Polen en Duitschers
over-en-weer geprikkelder, waartoe de arrogante
redevoeringen en artikelen der Duitsche oratoren
en scribenten het hunne bijdragen.
Londen en Moskou
Slechts een gesloten anti-Duitsch front van
Engeland, Frankrijk en de Sowj et-Unie zal Duitsch
land wellicht tot bezinning brengen. Indien Berlijn
met volledige zekerheid zou weten dat het onver
mijdelijk na het eerste met Polen gewisselde schot,
met deze drie staten in conflict zou komen, dan
zou het tenminste pogen, dat schot te vermijden.
Helaas vlot het nog steeds niet met de Moskou'sche
onderhandelingen. De jongste Fransch-Britsche
formuleeringen zijn door Molotow gewogen en ,,te
bedeesd" bevonden, Moskou heeft geen haast. Het
kan zich de luxe permitteeren, intusschen met
Duitschland te onderhandelen over uitbreiding der
commercieele relaties. Men noemt hiervoor een
crediet van drie-kwart milliard Mk. Engeland's
houding t.o.v. Japan zal te Moskou geen goeden
indruk hebben gemaakt. Aan den anderen kant
wordt ook Londen geprikkeld wegens de herhaalde
Russische bezwaren. Althans, toen de
arbeidersafgevaardigde Dalton Maandag j.l. in het Lagerhuis
aan Chamberlain vroeg of hij niet van oordeel was
dat door het sleepen der onderhandelingen het
oorlogsgevaar vergroot werd, antwoordde deze, dat
hij het daarmee eens was en dat hij hoopte dat men
dat te Moskou inzag."
Maar voor een eventueel afbreken der onder
handelingen hoeft Moskou minder bevreesd te zijn
dan Londen of Parijs.... Het kan dan ook geen
verwondering baren dat de allernieuwste Londensche
voorstellen genoegdoening schijnen te geven aan de
Russische bezwaren. Men zou nu toch weer de
Oostzee-staten met name noemen, hetzij in het
verdrag zélf, hetzij in een officiëele briefwisseling.
Engeland heet ook bereid te zijn, zoo spoedig
mogelijk met de militaire besprekingen te willen
beginnen. Hoopgevende feiten ! Aan den anderen
kant bleek weer uit Fransche uitlatingen dat de
Engelsche regeering tot zeer kort geleden alle
Fransche suggesties van de hand heeft gewezen en
meende dat Rusland maar met het minimum ge
noegen moest nemen. Als dat de ware stemming is
waarin men te Londen verkeert, wat baat dan een
op het oog schoonschijnend accoord?
Turkije gekocht
Hetgeen te verwachten was, is geschied: Frankrijk
heeft voor de verklaringen waarbij Turkije zich aan
de zijde van de as Londen?Parijs plaatste, een
hoogen prijs moeten betalen. De prijs heet:
Alexandrette. Alexandrette is de Noordelijke provincie van
het nog steeds onder Fransch mandaat staande
Syrië, een provincie waarop Turkije sinds het einde
van den wereldoorlog zijn aanspraken liet gelden.
Dit gebied is thans door Parijs aan Ankara afgestaan.
In ruil heeft Ankara verklaard, dat het verzadigd"
is, en geen verdere eischen zal stellen t.o.v. deelen
van Syriëof Mesopotamië. De Engelsche petroleum
en de Fransch-Engelsche petroleum-lijnen blijven
dus in veilige handen.
Tegelijkertijd heeft Parijs laten weten dat Syri
in 1940 zelfstandig" zal worden. Zelfstandig"
dat wil zeggen dat de Syrische nationale vertegen
woordiging autonomie krijgt, althans in
binnenlandsche quaesties. Want Frankrijk denkt-er niet
aan, zijn leger uit deze strategisch-belangrijke streek
terug te trekken. Het heeft thans reeds medegedeeld
dat de troepen in elk geval onder Fransch opper
commando blijven.
In Italiaansche en Duitsche kringen is hevig tegen
de Fransch-Turksche overeenkomst gefulimineerd.
Door tegen den wil der Syriërs in, Alexandrette
aan Turkije af te staan, heeft Frankrijk het mandaat
geschonden !" beweerde men te Rome en Berlijn.
Bij tijd en wijle heeft men daar een ontroerende
eerbied voor het internationale recht!
Beschouwt men de zaken objectief, dan valt er
echter wel iets te zeggen voor de zienswijze der
totalitaire mogendheden. Helaas de democraten
moeten vaak een hoogen prijs betalen voor de ver
sterking hunner kracht! Het Fransche bestuur over
Syriëis trouwens nimmer bijzonder gelukkig ge
weest om het zwak uit te drukken. Het is dan ook
te verwachten dat de Syrische nationale beweging
het in de komende jaren Parijs nog zeer lastig zal
maken.
Het Verre Oosten
Woensdag werd bericht dat Japan geneigd was,
te onderhandelen over Tientsin. Het stelde als
eisch dat Engeland aan alle anti-Japansche actie in
de concessies een einde zou maken en op zou houden,
steun te verleenen aan de Chineesche valuta,
waartegen de Japansche in Noord-China (
Japansche", omdat de yen van de Pekingsche regeering
met de Japansche yuan verbonden is) een strijd op
leven en dood voert. Engeland zal stellig willen
onderhandelen. Niets zou moeilijker zijn dan oorlog
in het Verre Oosten.
Als Japan zich aan den conferentie-tafel zet,
zegt dat iets. Maar niet alles. In de afgeloopen week
bewees het weer dat het practisch onbeperkte vrijheid
van handelen heeft. Daarvan maakt het trouwens
een graag gebruik. Vorige week Woensdag werd de
Chineesche haven Swatou bezet, Vrijdag volgde een
eilandengroep in de baai van Hangstsjou, waardoor
het lot van de Chineesche haven Ningpoe een
der weinige havens waardoor de Chineesche
guerillatroepen voorzien konden worden van de wapens,
die zij zoo broodnoodig hebben bezegeld schijnt
te zijn. Donderdag is een actie tegen Foetsjou en
UW FAMILIEWAPEN opgespoord en prachtig ge
schilderd in maat naar keus f 13.50. Beschikken
nu over meer dan een half millioen gegevens.
Vraagt eens vrijblijvend aan. Zegelringen,
stam?boomen etc. Heraldisch Genealogisch Bureau De Banier,
Zeer billi|k. Oranje Nassaulaan 87, Overveen.
Wentsjou twee andere, nog steeds onafhankelijke
Chineesche havens begonnen.
De eenigen met wie de Japanners ernstige moei
lijkheden hebben, zijn de Russen. Deze week bracht
ons ettelijke berichten over enorme luchtveldslagen
die gehouden zouden zijn aan de grens van het onder
Japansch protectoraat staande Mandsjoekwo en
het onder Russisch protectoraat staande
BuitenMongolië. Verandering in den bestaanden toestand
brachten deze gevechten niet. De oorlog wordt in
deze streken waarvan de berichten slechts schaars
tot de buitenwereld doordringen, op den normalen
voet voortgezet.
Intusschen bedenke men dat de Septembermaand
vorig jaar ingeluid is door de
Tsjangkoefengincidenten tusschen de Sowjet-Unie en Japan, die
in Augustus plaats hadden.
Oss in de Tweede Kamer
Nadat gedurende enkele dagen vertegenwoordigers
van vrijwel alle partijen het woord hebben gevoerd
over het rapport van de Kamercommissie Schouten
inzake de quaestie Oss, is Dinsdag de minister zélf
aan het woord gekomen. Drie uur lang heeft hij
zijn beleid verdedigd in een redevoering die algemeen
de aandacht trok door bouw en suggestieve voor
dracht. Herhaaldelijk was de minister zijn ont
roering nauwelijks meester. De aanwezigheid van
zijn echtgenoote en kinderen in een der loge's, met
wie hij een schier-telepathisch contact" scheen te
onderhouden aldus de Nieuwe Rotterdamsche
Courant gaf n-en-ander een menschelijk cachet.
Had men op dat effect gespeculeerd ?
Het is in deze omstandigheden menig Kamerlid
wellicht moeilijk gevallen, het beleid van den mi
nister alsnog af te keuren. Deze wist echter in zijn
redevoering geen nieuw feitenmateriaal te ver
melden waardoor de conclusies van den heer
Schouten c.s. ontzenuwd konden worden. Hij
gebruikte het Rapport hoofdzakelijk voor zoover
het hem van pas kwam; voor de rest liet hij het
min-of-meer links liggen.
Welke politieke consequenties deze zaak verder
zal hebben, is op het oogenblik dat wij dit schrijven,
nog onzeker. De heer Geseling zal wel gehand
haafd blijven.
In dit verband kan ook nog vermeld worden dat
er achter de schermen druk gewerkt schijnt te
worden aan de instandhouding van het huidige
kabinet. Nog steeds is niets bekend gemaakt over de
begrotingsvoorstellen van het volgend jaar. A.s. Za
terdag is het i Juli. Vóórdien zou aldus Colijn,
veertien dagen geleden de beslissing vallen.
Krijgen wij soms dit weekend een ministerieele
crisis? Of drijft de bui nog over, om eerst dit najaar
los te barsten aangenomen dat zich tegen dien
tijd geen heviger onweer voordoet aan een wijder
firmament ?
ZILVEN l BEEKHUIZEN l STAMEREN
LOENEN (VEL.)
MAARN CU.3
BLIJVEN DE
Zwart op wit: moraal en luchtbescherming
l j ET maandblad Luchtgevaar,
officieel orgaan van de
Nederlandsche Vereeniging voor
Luchtbescherming behoort tot de
onaangenaamste lectuur die
menschen, wier hoofd nog niet geheel
en al op hol is geslagen door de
oorlogsvoorbereiding, in handen
kunnen krijgen. Talrijke adver
tenties prijzen het nut aan van
gasmaskers, schuilkelders, en der
gelijke voortbrengselen onzer be
schaving; de redactie doet haar
best, in woord en beeld de lezers
te wapenen tegen het gevaar
hunner spoedige destructie.
Transpiratie en stukloopen van
huid en voeten. Purolpoeder houdt huid en'voeten koel en droog, gezond en gaaf. Strooibus 60 et.
Zoo is het jongste nummer ver
lucht met enkele afbeeldingen uit
Engeland waarbij men een hum
mel van twee jaar in een gasvrije
kinderwagen kan zien, alsmede
drie andere kinderen die, verge
zeld van een onderwijzeres, zich
zelf aan het evacueeren zijn. De
gasmaskers ontbreken niet.
Enfin, wij leven nu eenmaal
in een wereld die dergelijke zaken
gewenscht maakt. Wij zouden de
laatsten zijn om de redactie te
verwijten dat zij aldus reageert
op toestanden die zij niet ge
schapen heeft. De luchtbescher
ming is een harde noodzaak. Wij
hebben er vrede mee dat men haar
daarom aanprijst. Het zal echter
menigeen ontgaan waarom men
zich daartoe mede op het Hoogste
Wezen moet beroepen. Hetgeen ge
schiedt in de Juni-aflevering van
het genoemde Luchtgevaar, en wel
in dit vakkundig door een zekeren
heer Tammers samengesteld rijm:
Vliegmachien
Gevaar gezien
S irene-geloei
Bloedgevloei
Luchtbescherming
't Moreele schild
Hoog opgetild
Boven huis en stal
God bovenal
Zelfbescherming
Aldus zwart op wit, opus
citatum, pag. 118.
Commentaar overbodig.
KANTEKLEER