Historisch Archief 1877-1940
Toerisme
De Watertentoonstelling
te LUIK
AAN den rand van Luik, waar de
rivier de stad verlaat, liggen
aan beide oevers van de Maas de
gebouwen en paviljoens van de Inter
nationale Watertentoonstelling. Het
deed ons Nederlanders misschien even
vreemd aan, te hooren dat men in
Belgiëhet initiatief had genomen
tot het organiseeren van een tentoon
stelling die geheel aan het water was
gewijd. Maar dan vergaten wij dat
de Belgen toch ook hun sporen op
waterbouwkundig gebied verdiend heb
ben, weliswaar met werken van
anaaren aard, die echter niet minder
respect afdwingen: de geweldige bar
rages in de Ardenneesche stroomen.
Nu heeft men daar het 150 km lange
Albertkanaal, dat Luik met Antwerpen
verbindt, aan toegevoegd, en de vol
tooiing van dit reusachtige werk
mocht zeker wel bekroond worden
door een tentoonstelling, die alle
vormen van den strijd tegen en de
exploitatie van het water demonstreer
de.
Wanneer men de tentoonstelling
nadert, ontwaart men reeds van verre
als een gigantische stalen bloem den
honderd meter hoogen mast van de
téléphérique", de kabelspoorweg, die
den eenen hoek van het terrein met
den anderen verbindt. Het is een
pleizier om in een rooden gondel hoog
boven het menschengekrioel te zweven,
en enkele oogenblikken op het plat
form van den hoogen mast het pano
rama in oogenschouw te nemen.
Men kan zich ook op snellere en
gebruikelijker wijzen laten vervoeren,
of door bootjes over de Maas, of met
het welhaast klassieke miniatuur
spoortje dat het geheele terrein rond
rijdt.
De bezoeker wordt het meest ge
troffen door een gevoel van wijdheid.
De hemel lijkt uitgestrekter dan elders
door het perspectivische bedrog van
de hooge Maasoevers. Het decor van
terrils, de gestyleerde heuvels, de
menschelijke molshoopen, is voor den
Hollander ongewoon, pittoresk of troos
teloos, al naar men het neemt. Zij
vertegenwoordigen in de allegorie der
vier elementen die men hier bij Luik
ziet, en waarin het water de gedwongen
hoofdrol speelt, de aarde. Het zijn de
door menschenhanden naar buiten
geworpen ingewanden der aarde, een
voortdurende vermaning in dit feest
van zon, water en lucht aan het
sombere, hachelijke bestaan der mijn
werkers.
Het element vuur wordt gesymboli
seerd door de zee van licht waarin de
geheele tentoonstelling 's avonds baadt,
door schijnwerpers bestraalde gevels
en waterpartijen, phosphoresceerende
fonteinen, en men heeft zelfs een
kunstmaan gefabriceerd, die van de
top van een vijftig meter hoogen me
talen mast uit het vertier in,, Le Gay
Village Mosan" beschijnt. En ten
slotte wordt de overwinning op het
element lucht door de téléphérique"
gevierd. Het karakteristieke uitzicht
dat men overdag steeds aanschouwt
wanneer men een paviljoen bezocht
heeft en weer buiten loopt op het
roode baksteengruis onder de lantaarn
palen waaruit muziek druipt, is: de
hooge wijde lucht, de machtige stalen
mast van het kabelspoor, de terrils,
enkele fabrieksschoorsteenen, waaruit
zware rook langzaam opstijgt, de
fontein midden in de Maas die het
water tot een hoogte van honderd
meter opspuit, de vlaggen langs de
oevers en de gepavoiseerde bootjes
op de rivier.
Met den
zweefbaan boven de
tentoonstelling.
bijvoorbeeld dat der
Scheepsconstructies, het paleis van de Zee, het paleis
van de Burgerlijke Bouwkunde. In
dit laatste vindt men enkele prachtig
uitgevoerde maquettes van gedeelten
van het Albert-Kanaal.
Frankrijk is vertegenwoordigd door
drie paviljoens, die tot de best inge
richte en overzichtelijkste der Ten
toonstelling behooren. Er zijn bij
voorbeeld aardige diorama's van primi
tieve irrigatiemethodes in de Fransche
koloniën. Men kan er ook zijn licht
opsteken over de wijze waarop het
water door een vierkante en een ronde
opening een reservoir verlaat. Wisse
lende verlichting, waarbij gebruik
wordt gemaakt van
phosphoresceerenke stoffen leveren verrassende effecten
waardoor men ook technisch weinig
onderlegden weet te boeien. Want
terwijl men deze tentoonstelling rond
loopt vraagt men zich voortdurend
af voor wie deze prachtige maquettes
en verzamelingen, die zoowel voor
vervaardiging, transport als opstelling
een enorme hoeveelheid arbeid en
zorg hebben gekost, hier eigenlijk
geëxposeerd worden. Het groote publiek
loopt er immers langs, en neemt er
nauwelijks notitie van. Dat verdringt
zich alleen voor instrumenten waarin
men individueel met n of twee
oogen moet kijken, al is het een gewone
kermisstereoscoop, of voor modellen
waaraan iets, hoe onbenullig, ook,
beweegt. Maar de schitterend uitge
voerde maquettes die men collectief
kan zien en waaraan niets beweegt
laat men links liggen, als een jeugdig
bezoeker tenminste niet toevallig ont
dekt heeft dat men door op knopjes
te drukken hier of daar een lichtje
kan laten branden.
Bij de Fransche paviljoens bevindt
zich ook het Lido: kleine beekjes,
watervalletjes, fonteinen, een
zwembassin en een vijver voor bootjes te
midden van een parkaanleg en om
geven door een aantal restaurants.
Op den linker oever liggen enkele
kleinere paviljoens, van de stad Oost
ende, van de stad Gent. Het massieve
Duitsche paviljoen is vol met allerlei
voortbrengselen der industrie en in
strumenten. Het interessantste pavil
joen der geheele tentoonstelling is
wel Nos Universités", waar de univer
siteiten van Gent, Brussel, Leuven en
Luik halve laboratoria ingezonden
hebben. Enkele dagen per week wor
den hier openbare proeven en demon
straties gehouden die een talrij k publiek
trekken. Dit is het eenige paviljoen
der tentoonstelling waar
nrichtingverkeer is en men niet steeds op zijn
schreden behoeft terug te keeren om
alles te bezichtigen.
Het Hollandsche paviljoen, weinig
opvallend, ligt hier in de nabijheid
aan het water. Van binnen onderscheidt
het zich weinig van andere stands.
Verrassend alleen is het terras op de
eerste tage, dat den bezoeker den
onverwachten indruk geeft aan boord
van een schip te zijn. Op den linker
oever vindt men verder nog den
onafscheidelijken rozentuin, een kinder
bewaarplaats en talrijke kleinere pavil
joens. Hier zijn ook de tentoonstel
lingen van moderne en klassieke
schilderkunst. Wanneer men nu de
andere brug weer overgaat komt men
in het Lunapark. Hiertegenover be
vindt zich het rood-gele
Congo-paviljoen, een der uiterlijk merkwaardigste
gebouwen van de tentoonstelling.
IN den anderen hoek van het terrein
op dezen oever, achter het Lido is
het Gay Village Mosan", een dorp,
opgetrokken in ouden stijl, waarin
de folklore en de handwerktradities
van de Maasvallei tot hun recht kom er.
Maar vooral zijn de gastrohomische
overleveringen nitt vergeten. Het we
melt hier van herbergjes en restau
rants, en ook van dancings. De
levendigheid wordt nog verhoogd door
een fanfare die zich den geheelen
dag laat hooren. 's Avonds is dit
Gay Village Mosan" evenals het
Lunapark een centrum van vermaak.
Voor de meesten zijn de hydraulische
installaties, de keurige maquettes van
havens en kanalen slechts voorwend
sels om een avond van pleizier in het
Gay Village Mosan" of het Lunapark
te rechtvaardigen, en voor hen, en
zij zijn zeker niet de geringsten in
aantal, vindt de Watertentoonstelling
hier haar hoogste doel en vervulling.
VICTOR VARANGOT
iiimiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimim
HiiiiiimiiiiiiiiiMiiiimiiiiiituiiiiiimiiiiiiii'
WANNEER men den ingang op
den rechteroever betreedt, staat
men reeds dadelijk tusschen de
officieele Belgische Paviljoens. Daar is
Paindeluxe-brood
Mr. Kooien heeft terstond een
aanvang gemaakt met zijn eerste
oriënteerende besprekingen, noodig
om zich een oordeel te vormen of
zijn pogingen kans van slagen zullen
hebben." (X.v.d.D.)
Doihara is op het oogenblik dood."
(Gr. Dbl.)
Regeer ing,'corrigeer
De vreemdeling moest zelf op de
hoogte zijn van hetgeen tegen hem
voorlag. Volstaan is geworden met
een mededeeling te doen omtrent de
reden waarvoor geen aanleiding \verd
gevonden om een onderhoud toe te
staan. Verdere maatregelen tot in
name van het paspoort zijn achter
wege gelaten. De Xederlandsche indu
strie heeft aan Holzmann
beteekenende orders te danken." (Min. v. J.)
Op de glibberige paden
Dit is een voetangel, waar deze
zaak op zal stranden." (T.)
Nadat hij duchtig aan den tand
CHARIVARIA
was gevoeld, viel hij eindelijk door
de mand." ( V ad.)
De nominatief-accusatief
constructie
Verdere inlichtingen bevat (k'
Staatscourant van 2=, April i<i}<)
no. So en kunnen overigens vvordeii
bekomen bij Al'd. C. van het Com
missariaat voor Indische zaken bij
het Departement van Koloniën."
(.lilr.)
Het probleem is een geuone slag
wending en moeten \\i| helaas laten
passeeren." f,S'. /). [',>//;</>/.)
legenh.eid om den heer en m.e\ rou\v
l'hihps persoonlijk de hand te druk
ken." (R.)
,,l)e Sultan van Marokko woonde
persoonlijk de paardenrennen bij."
(l'rui'. /.K-. c n Or. C.)
Op of van ?
,,/ij /.ijlt op deze houding terug
gekomen zoodra zi| hun manschappcu
hadden kunnen spreken." fj.ih. \\'bl.)
Moskou heeft de Kngelsehen ge
dwongen terng te komen op hun oor
spronkelijke denkbeelden en de Rus
sische zienswijze t e a a n\ aarden." ( R.)
Persoonlijkheden
Hollandsche zorgzaamheid
De door Kertns van Lier verzorgde
vertaling van Aias." (II. }'.)
I-Joel Houwink belastte zich met
de \ crzorging van den Xedcrlandsclien
tekst." (/;'. il. II.)
Wie heeft die vertaling gemaakt
en wie heeft dien tekst geschreven?
Ken tegenstelling met den
ctaoinshrdlushrdluugenden l [ollandcr
vormt de Hollander die in 17 jaar
70 landen heeft doorkruist zonder liet
geluk te vinden." ( Volltsbl.)
Hij zal zich moeten toeleggen op
het etaoinshrdlushrdluugen.
iiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiimiiiiiitiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiPAG. 17 DE GROENE No. 3241