Historisch Archief 1877-1940
JOSEF EN WOTAN
Op een berg in Bucoliëzit de adellijke
schapenhoeder Josef von Dougashwily,
en slaat over het eindeloos-wijde land
schap blikkend, zijn kudde gade en
met een stokje alle roode klaprozen
in zijn nabijheid de koppen af. Met
vaste, zij het ook langzame schreden
komt de varkenshoeder Adolf
Schiklgrubowitsch op hem af, aanstonds ge
volgd door zijn trouwe waakhond
Tropde-Ribbes, en nagekeken door de on
telbare varkens, die mager en ondervoed
hun meester achterna wankelen naar
de langverwachte Oorden des Overvloeds.
Josef doet alsof hij de aankomenden
nog niet bemerkt heeft: doch daar er
geen klaprozen meer in zijn nabijheid
staan, richt hij zich op en rekt zich uit.
Josef:
O ! eenzaamheid der onuitsprekelijke
kazematten;
gij kunt geen nieuwe offers meer
bevatten.
De G. van mijner Gramschaps Grijns,
De P. die Paait wanneer ik Peins,
wordt, Oe, het eeuwig moorden moe;
ik ben nu aan d' ontknooping toe.
Adolf:
Wat zucht gij edele herder zoo?
U groet een vriend uit Gestapo,
die herwaarts kwam, wijl uw geklaag
past bij het knorren van zijn maag.
Sta toe dat ik een vriend begroet,
hier in dit Oord van Overvloed.
Mocht gij weleer een Wreedaard heeten,
ik heb u steeds mijn neef geweten.
Josef:
Door deze groet ben ik gepact.
Dra wordt nu in de pan gehakt
wie tegen ons zich durft verzetten.
Maar zie, er komt een storm opzetten,
mijn schapen willen huiswaarts gaan.
Blijft gij hier met uw varkens staan?
Adolf:
Welaan, wij kunnen saam probeeren
des werelds stormen te trotseeren.
Mij dunkt, gij zijt niet religieus;
vreest gij den toorn van Mars dan
heusch ?
Josef:
O vriend, gij hebt verkeerd gegist,
ik ben alleen opportunist.
De storm die varkens zal verstrooien,
dient om mijn weiland te vermooien.
Adolf:
Er klinkt veel zelfzucht in uw woorden.
Wij zijn tóch Makkers in het Moorden ?
Josef:
Dat is wel zoo, maar mijn natuur
is toch wel bang voor hemelvuur.
Durft gij 't bestaan?
Adolf:
En meer dan dat.
Ik heb steeds groot plezier gehad
door onverschrokken te braveeren
de hoogmoed van wat vreemde heeren.
Want spreekt er eentje al te fier,
hij krijgt een glaasje Münchener bier,
en heeft zoo'n moeite dat te slikken,
dat hij er bijkans aan moet stikken.
De goden hebben allen dorst,
ik offer hun een staat of vorst,
en kan weer rustig voor een tijdje
gaan neuzen op een ruimer weitje.
Josef:
En is je kudde nooit verzaad?
Adolf:
Je weet hoe 't ons Dictators gaat,
die zulk een bende met geweld
regeeren moeten, zonder geld.
Wij moeten hen steeds bezighouden
want anders zijn we zelf verkouden.
Want ons bestaan heeft enkel duur
door 't onophoudelijk avontuur.
Josef:
Ik wil slechts rust; mijn vee moet
grazen.
De storm komt op; ik ga.
Adolf:
De mazen
der netten die 'k u heb gespannen
omsluiten u. En wat in
Tannenberg is geschied, vergat ik niet.
Mijn varkens vielen door 't geschiet
van uwe schapen. Desondanks
krenkt het krakeel des Brits en Franks
mij meer dan al uw theorie,
waarbij 'k toch mijn practijken zie.
Blijf bij me dus; wij zijn familie
o edele heer Von Dougashwily,
En samen zullen wij bevechten
het heir der democratische knechten.
Josef:
Waar is mijn veldheer ? Waar mijn staf
van officieren? Uit het graf
haal ik geen mannen die de rampen
van zulk een oorlogsstorm bekampen.
In 't Westen dreigen donderkoppen.
Adolf:
Een Herdervorst weet niet van stoppen.
Zijt gij een zoon van Dsjenghis Khan?
Blijf ! Wie kan Attila weerstaan?
Josef:
Is 't samenblijven dan geen grap?
Wil Mussipup en wil de Jap,
wil de Maraan en d'as haar kern
dat ik bij allen kom intern?
Kunt gij het enkel zoo nog rooien?
Adolf:
't Is om den vijand te verstrooien,
de kennels en de ezelskudden,
de bullenstal flink te doen schudden,
zoodat de democraatsche horden
gedweeëhazen voor ons worden,
en wij den vetten grond verdeelen
voor wie met ons het spel wou spelen.
Josef:
Vermetele! Zie, het eerste vlagen
komt onze kudden al verjagen.
Ik heb geen waakhond meer, en de
uwen
zullen voor opstand zich niet schuwen.
Der wereld geest verzet zich tegen
dit ondernemen, zal ons vegen
van de aarde. Hoed u!
Adolf:
Slechts de laffen
zijn bang dat goden hen bestraffen.
Er is geen wereldgeest, slechts haat
die iedereen met blindheid slaat,
zoodat zij die den storm bestaan,
met voordeel weer naar huis toe gaan.
Josef:
'k Bewonder uw verwatenheid,
maar moet mij wapenen. Wacht een
tijd,
beproef uw kracht met Münchener bier
in plaats van bloed. Ge wont al schier
alwat uw stoutste droom verzon,
en lafheid bluffers laten kon.
Adolf:
Neen, tienmaal neen! 't Moet er van
komen
dat eindelijk hecatomben stroomen.
Niet langer wordt mijn dorst gelescht
door al wat men te München flescht.
Ik ben een god, alleen te paaien
met menschenbloed, der steden laaien,
der joden geld, der vrijen dood,
der kindren schrik, der vrouwen nood.
Mijn naam is Wotan, en deze aarde
volledig mijn domein. Ik baarde
de nood en droefenis der tijden.
En nu verbinden wij ons beiden,
het oude leed nog duizendmaal
in stad en stulp, op groote schaal
te zaaien.
Josef:
Goed dan, het is goed....
Ofschoon misschien.... Maar als het
moet,
wanneer ge werkelijk Wotan zijt,
is 't goed dat Dsjenghis met u strijdt,
en liever vóór dan tegen u.
Adolf:
Kom aan mijn borst, vriend, 'k
zegen u....
Losse notities uit mijn
Amerikaansch dagboek
Mr. E. Elias
OOK in journalistieken zin maakt
de afstand vele dingen kleiner.
In Nederland zou een groot deel van
mijn belangstelling zijn uitgegaan
naar de moeilijkheden met de kabinets
formatie. De hoofdzaken ervan lazen
wij in de New-York-Times en daaraan
hebt ge hier dan voldoende. Tien dagen
later komen de Nederlandsche kranten
met de kolommen commentaar op een
kabinet dat alweer is afgetreden. Het
heeft dan alleen nog curiositeitswaarde
die commentaar te lezen. Vele hoog
gestemde woorden, kranig gedane voor
spellingen, zalig betoon van tevreden
heid, toornend slingeren van bliksem
schichten vergaat tot ijlte in de ijlte.
Zoo is het dikwijls met de politiek
van den dag, die een kind van een dag
kan zijn. Journalistieke verscheiden
heid is een eigenschap die de grondslag
vormt voor journalistiek verantwoor
delijkheidsbesef. Dit wordt in de goede
Amerikaansche journalistiek terdege
begrepen en toegepast. Dit land is een
land van uitersten in ieder opzicht.
Zoo ongekend voortreffelijk als bladen
als de New-York Times", de Herald
Tribune", de Washington Post" en
de Christian Science Monitor" zijn, zoo
ongekend ploertig zijn andere, kleinere
en.... veel meer verspreide bladen.
Onlangs sprong een Tsjechische
emigrante met haar twee kinderen uit
de hoogste verdieping van haar hotel.
Alle drie verpletterd. De Daily News"
komt met plaatjes: n daarvan ver
toont het schoentje van de beide
jongetjes.. .. die vergeefs wachten".
Het dochtertje van een dominéwordt
vermoord gevonden. De Daily News"
beeldt in close up het van smart
vertrokken gelaat van den vader af.
Frontpage-news. En iederen dag brengt
dit soort bladen een onwelriekende
vuilnishoop onder de oogen van
millioenen: echtscheiding, chantage, mis
daad, critiek, nachtclub-sensatie.
DE aanstaande presidentsverkie
zing werpt haar diepe schaduwen
vooruit. Eerste vraag: Ambieert
Roosevelt een derden termijn? Tweede
vraag: Zoo ja, zal hij dan door zijn
eigen Democratische Partij candidaat
worden gesteld ? Of zullen de
AntiNew-Dealers in de Democratische Par
tij hem niet weer candidaat stellen?
Derde vraag: Als Roosevelt geen
Democratisch candidaat wordt, wie dan
wel ? Farley, de gladde Ir. Damme
van Amerika" ? de borstelige en steke
lige Cactus" Garner? de gebruinde,
witharige Snow-white" Mc.Nutt?
Vierde vraag: Als Roosevelt geen
Democratisch candidaat wordt, zal er
dan een splitsing in de Democratische
Partij komen en zal hij dan door de
afgespletenen toch worden gesteld?
Vijfde vraag: Wie wordt
Republikeinsch candidaat? De grootste kans
makers in dit kamp: Dewey, de jonge
officier van justitie die de rackets"
te lijf is gegaan (hij houdt, uiterlijk,
het midden tusschen Anthony Eden en
Clark Gable); Robert Taft (zoon van
zijn vader); Vandenberg, steil
rechtsconservatief.
DE tweede brandende kwestie in
Amerika: Zal Lepke worden
gevonden? Lepke" is de schurk
Buchalter. Leider van geweldige rac
kets. Millionair geworden door chan
tage. Hij legde eventueele verklikkers
het zwijgen op door kalme G-men hun
tikkerende automatische revolvers op
hen te doen richten. Maar n G-meneer
schoot niet zoo erg goed. Verwondde
slechts, zij het zwaar. Maar toen de
adspirant-verklikker bijgespijkerd was,
kenden zijn woede en verklikzin dan
ook geen grenzen en Thom Dewey
(zie boven en spreek uit: Djoewie) had
er voordeel van. Nu is er een prijs van
20.000 dollar op het levende of
doode hoofd van Lepke gesteld. En
heel New York wordt uitgekamd om
Lepke voor de tanden te laten hangen.
Wanneer de kam niet helpt, zullen
de 20.000 dollars 't wel klaar spelen.
Het New-Yorksche milieu" is niet
zoo chevaleresque als het Oss'sche.
En de electrische stoel is geduldig.
Geduldiger dan Dewey, die van Lepke's
doode of levende hoofd steun verwacht
voor de vervulling zijner politieke
adspiraties.
(Lepke heeft zich inmiddels vrij
willig" bij de politie aangemeld.
Red. Groene").
DERDE brandende kwestie: de
tentoonstelling. Zal zij een ge
weldige financieele strop worden of
alleen maar een financieele strop?
Tot nu toe is het bezoek de helft onder
de verwachting gebleven. Excusez du
peu: de verwachting was zestig millioen
en excusez du peu: er zullen toch in
ieder geval wel 30.000.000 bezoekers
komen. Maar het valt geweldig tegen.
Er zijn nu jazz-bands aan het werk om
de jeugd erheen te trekken. En de
week-end-entree is van 75 op 50 cent
gebracht. Er is personeel ontslagen en
alle werknemers kregen een salaris
korting van 10 procent. Te beginnen
met den koning van de wereld van
morgen: Grover A. Whalen. Aardige
man: knap om te zien, bruin-gebrand,
eeuwige glimlach om
pepsodent-metirium-tanden, kranig organisator.
Jaarlijksch salaris voor de Wereld van
Morgen: $ 100.000. Jaarlijksch salaris
als groot-man van het warenhuis
Wanamaker: g 100.000. Na de korting
blijft er nog maar 190.000 over.
NEW York is een reusachtige stad
van felle contrasten. Dit is geen
origineele opmerking. Maar ge wordt
er voortdurend door getroffen. Diepe
eerbied voor het menschelijke leven
en zenuwachtige koorts om Lepke op
de electrische stoel te krijgen. Duizen
den menschen die naar het
amusements-gedeelte van de tentoonstelling
gaan om zich de oogen uit te kijken
naar zielig-bloote meisjes, vrouwen
met de baard en de koe met zes pooten
en een menigte van 20.000 in het
openlucht-stadion onder den
Zomernachthemel, luisterend naar de zingen
de Stradivarius van Heifetz; een prach
tig tooneel en vlooientheaters, beide
bloeiende; zenuwachtige, al-maar haas
tige menschen achter schrijfmachines,
in liften en heete Subway-Schachten
en, langs de Hudson op duizenden
bankjes, menschen die, over het breede,
koele water staren; kerken en kermis
sen, boeven en rechters, eenzaamheid
en menschenmin; hot-dog en kouzon
Hashlama. Welk een fascineerende
stad, dit New York !
Wordt vervolgd binnen enkele dagen.
HERMAN WACHTER
deze week in de uitkijk":
geprolongeerd: de reprise van frank capra's film, naar een
scenario van robert riskïn.
it happened one night
met clark gjable, claudctte colbert, walter
connolly, il lau lialr, jumcson thomas, roscoe kanis.
toegang
eiken
leeftijd
PAG. 17 DE GROENE No. 3248