Waarom is de kinder-evacuatie in Engeland mislukt? IN het derde jaar van den wereld oorlog, op 13 Juni 1917, werd een Duitsche luchtaanval op Londen ge daan. Het was tien uur in den ochtend. Enkele bommen vielen zonder al te veel schade aan te richten neer. Helaas, n bom viel op een school van den Londenschen Graafschapsraad in de dichtbevolkte wijk Poplar. De bom sloeg door alle verdiepingen van het schoolgebouw heen, alvorens te ont ploffen. Vijftig zwaargewonde kinderen, van leeftijden varieerend van zes tot tien jaar, werden weggedragen. Een-entwintig kinderen verloren ten gevolge van dezen eenen bom het leven. HET Engelsche volk heeft deze ge beurtenis nimmer vergeten. Toen dan ook het oorlogsgevaar in de afgeloopen jaren steeg, werd herhaaldelijk en steeds meer pressie uitgeoefend op de regeering om te verhinderen dat rampen al; die van Poplar op 13 Juni 1917, zich op grooteren schaal zouden herhalen. Er was n oplossing: de evacuatie. De regeering, die aanvankelijk tegen de moeilijkheden van de grootscheepsche ontruiming opzag, benoemde ten slotte onder pressie van pers en volks vertegenwoordiging enkele commissies, die aan het werk togen. Na maanden lang gedelibereer was het Evacuation Scheme" een feit. De regeering had het geheele land verdeeld in drie zAnes. De eerste zAne was de gevaarlijke of evacuatiezAne,", bestaande uit Londen en de andere groote centra. De tweede was de normale" zAne, de derde de opnemings-zAne". Het was de bedoeling der regeering, uit de elf-millioenen be volking van de gevaar-zAne alle school kinderen, huismoeders, toekomstige moeders, blinden en kreupelen, teza men ten getale van drie millioen, te ontruimen naar de opnemings-zAne" waar zestien millioen menschen woon den. Door de gemeentebesturen werden gedetailleerde vervoer-schema's opge steld. Het wachten was op den oorlog. De oorlog werd op Zondag 3 Sep tember een feit. Reeds enkele dagen tevoren was de groote uittocht begonnen. Weinige da gen na den 3en September was hij vol tooid. Behalve de personen die onder het regeerings-schema vielen, hadden ook vele particulieren de groote centra verlaten. Tal van firma's hadden bij land beeld hun kantoren naar het platte land overgeplaatst. tijk heeft het een chaos opgeleverd die nog bij lange na niet is opgelost. Van tweeën n: i de regeering wilde de burgerbevolking zoo veel mogelijk naar veiliger gebieden zenden en zou de enorme moeilijkheden van voeding en behuizing die zich daarbij zouden voor doen, zien op te lossen; óf zij zou, als zij vond dat de baten van deze interne emigratie niet tegen de kosten en moei lijkheden opwogen, de evacuatie laten rusten en de plaatselijke bescherming voltooien. De Engelsche regeering heeft noch het een, noch het ander gedaan. Gevolg is, dat zij de zich thans voordoende moeilijkheden niet kan oplossen. Om te beginnen zijn lang niet alle personen geëvacueerd, die onder het schema vielen. Van de schoolkinderen is nauwelijks de helft naar veiliger oorden vertrokken, in Londen bij voor beeld slechts 270.000 van het half mil lioen dat de stad had moeten ontruimen. Trouwens, na deze ontruiming be gonnen de moeilijkheden pas. In de gevaren-zdne" mocht geen school geopend worden. De honderd duizenden kinderen die niet naar het platteland vertrokken waren, hadden dus niets anders te doen dan thuis zitten of op straat zwerven. Een snelle ver wildering was daarvan het gevolg. Nog moeilijker waren de verhoudin gen in de opnemings-z&ne". Zevenmaal honderdduizenden kinderen wer den daar ondergebracht. En dat was alles. Wat moesten deze kinderen doen ? In September was het mooi weer: de onderwijzeressen konden met de bleekneusjes uit de groote steden gaan wandelen. Na een maand was de pret daarvan af. Toen moesten scho len geimproviseerd worden, maar leermiddelen ontbraken. Boven dien konden vele kinderen niet tegen de gedwongen scheiding van huis. De gemeenteraden in de ,,opnemings-zAne" beklaag den zich er over dat de gemeen teraden uit de gevaren-zone" niets van zich lieten hooren; deze antwoordden dat ze al genoeg te doen hadden. Aan de orga nisatie had bovendien veel ont broken. De huisvesting gaf enorme proble men. De oorlog was uitgebroken op een datum dat de kinderen nog niet geneeskundig onderzocht waren. Ge volg was dat een ontstellend aantal kinderen met scabies, impetigo en an dere lastige ziekten, zich voor inkwar tiering kwam aanmelden. Dat leidde tot protesten bij plaatselijke comité's. Erger was dat vele kinderen zich ergerlijk misdroegen bij hun pleeg ouders. Het is gebeurd dat vier jochies uit de Londensche achterbuurten be gonnen met den hond van de <?ude al leenwonende dame, bij wie zij waren ingekwartierd, in koelen bloede te ver moorden om hem in den tuin te be graven. In vele gevallen was ook weer de verzorging volkomen onvoldoende. Door dit alles ontstond een toestand waarmee tenslotte niemand tevreden was, noch de kinderen zélf die zich ver veelden, noch vele pleegouders, noch de echte" ouders. Velen van deze laatsten gingen hun kinderen terug halen. Van de 60.000 kinderen die in de eerste Septemberdagen Manchester verlaten hadden, waren in October reeds 12.000 teruggekeerd. Deze remigratie werd sterker toen de regeering, die aan de pleegouders per kind per week negen shilling uit keerde, besloot dat de ouders daarvan minstens zes shilling zouden moeten bijdragen. Dat was voor velen een te zware belasting. Bovendien bleven de gevreesde luchtaanvallen uit. Vandaar dat steeds meer kinderen teruggingen. In het plaatsje Salford waren vóór het besluit inzake de zes-shilling-bijdrage in totaal 1450 kinderen teruggekeerd. De eerste week van het besluit steeg dat aantal tot 3350, de tweede week tot 5350. In andere en grootere plaatsen deed zich hetzelfde verschijnsel voor. In totaal waren eind October van de 700.000 ontruimde schoolkinderen al weer ruim 200.000 teruggekeerd. Waar gén onderwijs werd gegeven ! DE regeering restte niets anders dan de feitelijke mislukking van haar plannen te erkennen. In arren moede besloot zij kort geleden alle scholen weer te heropenen mits aan zekere beveiligings-voorwaarden tegen luchtaanvallen was voldaan". Dat beteekende dat zandzakken voor de ra men opgestapeld en de gangen in het gebouw versterkt moesten worden. Een extra-moeilijkheid gaf het nog dat vele scholen inmiddels door regeeringsdiensten bezet waren. Dat door de heropening der scholen de remigratie uit de veiligheids-zóne" versterkt wordt, is een feit. Men ver wacht dan ook dat binnenkort weer de helft der ontruimde schoolkinderen huistoe is gekeerd. Daarmee heeft de regeering wel een zeer zware verantwoordelijkheid op zich geladen. Had zij de evacuatie met meer energie en inzicht uitgevoerd maar daartoe had zij de bezittende groepen en met name de eigenaars der groote buitens heel wat hardhandiger moeten aanpakken !), dan was het niet noodig geweest dat het meerendeel der Engelsche schoolkinderen weer aan alle gevaren blootgesteld is waartegen de regeering-zelve herhaaldelijk heeft gewaarschuwd. Laat ons hopen dat het goed afloopt! B/J DE FOTO'S Rechts: Gemeenschappelijke maaltijd na aankomst op het platteland. Links onder: De moeders die achter blijven.... Rechts onder: Fijn, we gaan naar buiten l" P papier had het regeeringsplan er fraai genoeg'uitgezien. In de prac