KANTTEEKENINGEIV De Sowjet-Unie contra Finland De perscampagne die de Sowjet-Russische bladen sinds het eind van de vorige week tegen Finland ' voerden, leek als twee druppels water op hetgeen de Duitsche pers vorig jaar tegen Tsjecho-Slowakije en dit jaar tegen Polen heeft geschreven. Finland bedreigt ons" dit was de teneur der artikelen, en deze onbewezen veronderstelling onbewezen, ten zij men eenzijdige berichten over Finsche provocaties als bewijs wil accepteeren werd tot uitgangspunt gemaakt voor onverhulde bedreigingen, en erger: voor troepenconcentraties en dreigende demonstra ties van de Russische luchtvloot. Het zag er somber uit voor Finland. De SowjetUnie zal deze kleine staat wel niet in twee dagen onder den voet loopen, maar dat de Finnen met blijvend succes aan een Russischen aanval het hoofd kunnen bieden, is onwaarschijnlijk. En Moskou schijnt vastbesloten te zijn om zijn expansie in Westelijke richting voort te zetten, althans: de Oostzee te beheerschen. De marine-bases in Estland en Letland zijn niet voldoende: een marine-basis op Finsch gebied moet er aan toegevoegd worden. Dat deze basis de mogelijkheid (zoo niet de waarschijn lijkheid) van een Russisch protectoraat insloot, deerde den Russen niet, maar den Finnen wel. Donderdag overschreden de Roode troepen de Finsche grens. De oorlog werd een feit. Daarmee is een nieuw en pijnlijk bewijs gegeven voor de stelling dat de rechten der kleine democratische mogendheden in dezen tijd vooral vertrapt worden door die staten die zich de vertegenwoordigers der nieuwe", echte" democratie noemen. Wij komen hier volgende week nog op terug. De verscherpte oorlog ter zee Zoo weinig er in den oorlog op het land gebeurt de wederzijdsche legerberichten getuigen slechts van groote passiviteit , zoo veel te meer geschiedt ter zee. Daar wordt op het oogenblik de groote strijd uitgevochten, met aan weerszijden zeer zware verliezen. De Geallieerden wenschen den Duitschen export zoo veel mogelijk te vernietigen, teneinde Duitsch land de deviezen te ontnemen die het voor zijn import absoluut noodig heeft. Export van Duitsche goederen door neutrale schepen is derhalve voortaan verboden. Deze maatregel is genomen op grond van het feit dat Duitschland door het leggen van losse mijnen in normale" vaarwateren de bepalingen van het internationale recht heeft overtreden. Afge zien daarvan dat zulks niet het geval schijnt te zijn geweest, maakt een dergelijke juridische beschou wing een overbodigen indruk. Het gaat om macht, niet om recht. Intusschen zal ook het behouden van de onbe perkte suprematie ter zee Engeland en Frankrijk nog heel wat moeite kosten. De Engelsche vloot heeft deze week weer zeer zware verliezen geleden, en de Duitsche vloot-eenheden die zich in den Atlantischen Oceaan bevinden, zijn nog steeds niet opge spoord, laat staan vernietigd. Helaas worden ook de neutralen het slachtoffer van de verscherping van den oorlog ter zee. Neder land heeft dit weer aan den lijve gevoeld. Een Neder. landsche motortankboot is door een Duitsche onder zeeër tot zinken gebracht onder omstandigheden die een energiek protest te Berlijn alleszins recht vaardigen, terwijl ook de Spaarndam van de Holland?Amerika-Lijn verloren is gegaan. Dat de Nederlandsche reeders er onder deze omstandig heden niet het bijltje bij neer leggen, getuigt van lofwaardige energie. Het is te hopen dat het leven van de bemanning der schepen zooveel mogelijk beveiligd wordt. Intusschen heeft Nederland met kracht geprotesDE KEUS IS AAN U! Gedurende November en December bie den wij U aan een uitgezochte samenstelling Apéritif-, Tafel- en Dessertwijnen 6 flesschen voor f 9.60 12 , , 18.75 teerd tegen de blokkade-maatregelen der Geallieer den. Ons land staat met dit protest niet alleen. Behalve enkele Oslo-staten zijn ook Italiëen Japan fel van leer getrokken tegen Engeland. Dat in deze situatie groote gevaren zitten voor de neutralen (ook voor Zweden dat onder zwaren Duitschen druk staat: Duitschland heeft de Zweedsche scheepvaart practisch lamgelegd), behoeft geen betoog. Koning Carol verandert van lijfgarde De Balkan die van ouds een van de onoverzichtelijkste gedeelten van Europa is geweest, heeft zelden in politiek opzicht zoo weinig vastheid getoond als de laatste maanden. Turkije dat zijn lot verbonden heeft met Engeland en Frankrijk poogt dekking te zoeken door de vorming van een neutraal Balkanblok, hetgeen ook in het belang zou zijn van Frankrijk en Engeland. Italiëpoogt die Turksche blokvorming tegen te werken (sinds den wereld oorlog zijn de verhoudingen tusschen Italiëen Turkije permanent slecht tot zeer slecht geweest) . en haalt daartoe de banden met Zuid-Slaviëen Hongarije aan. Duitschland werkt ook uit alle macht Turkije's blokvorming tegen. Tenslotte doorkruisen de strevingen der Sowjet-Unie weer die der genoemde mogendheden. Temidden van dezen chaos ligt Roemenië, in het Noorden bedreigd door de Sowjet-Unie en Hon garije, in het Westen door Zuid-Slavië, in het Zuiden door Boelgarije. Al deze staten hebben oude vorderingen op Roemenië. Men zou derhalve ver wachten dat de Roemeensche regeering, met het oog op deze gevaren, aansluiting zocht bij de meer derheid des volks en de interne eenheid zooveel mogelijk versterkte teneinde de externe bedreigingen zooveel mogelijk af te weren. Het tegendeel is waar. Het autocratische streven dat Koning Carol van meet af aan eigen is geweest, wordt de laatste jaren steeds sterker. Alle oppositie wordt in de kiem gesmoord. Ministers die den koning niet aan staan, worden ontslagen en door gewilliger dienaren vervangen. Donderdag vorige week trad de regeering-Argetojanoe af. Het schijnt dat de oorzaak o.a. lag in de geringe bereidheid van den minister van econo mische zaken om zich aan de eischen der Duitscheoorlogs-economie te onderwerpen. Hoe het zij, vier-en-twintig uren later had Tatarescoe, die vroeger reeds van groote slapheid blijk had gegeven, een kabinet van heilige eenheid" gevormd. Een medewerker van de N.R.C. heeft deze dagen de doopceel van de leden van dit kabinet gelicht. Het bestaat in hoofdzaak uit doorgewinterde reactio nairen, aangevuld door enkele pro-Duitsche ver tegenwoordigers der boeren-partij (de boeren varen wel bij de Duitsche aankoop-politiek). De belang rijke portefeuille van justitie is in handen van een zekeren Micescoe, fel anti-semiet die reeds deel uitmaakte van het beruchte Goga-kabinet dat omstreeks de jaarwisseling 1937?1938 de zaken in het honderd heeft laten loopen. Een werkelijke volksvertegenwoordiging is dit kabinet niet. En dan te denken dat het over een Fransch-Britsche garantie beschiktl Het heeft van bijzonder weinig werkelijk staatsmanschap getuigd dat Londen en Parijs het wrakke Roemeensche ge timmerte gewaarborgd hebben zonder aan te drin gen op noodzakelijke versterkingen. Onderwijs-hervorming Ronduit gezegd: het was een verademing om na het stuntelig beleid dat sinds jaren het departement van onderwijs gekenmerkt heeft een beleid dat zijn kracht meer zocht in verwarrende spellings wijzigingen dan in de noodzakelijke hervorming van ons onderwijs de redevoering te lezen die minister Bolkestein Zaterdag op het congres van den Vrijzinnig-Democratischen Bond heeft gehouden. Deze redevoering opende perspectieven dat gebeurt in ons land niet al te vaak de laatste jaren . Zij die verwacht hebben dat de heer Bolkestein als minister de ideeën van onderwijs-vernieuwing trouw zou blijven, zien hun verwachtingen niet beschaamd. Terecht wees de minister er op dat het onderwijs in sterker mate aan de individualiteit der leerlingen tegemoet moet komen. Aan de zelfwerkzaamheid moest meer aandacht worden besteed. Voor een leerstofbeperking moest men niet terugschrikken: non multa sed multum. Verbetering der lichamelijke op voeding achtte hij een eerste eisch, terwijl ook de aesthetische zijde van het onderwijs aangevuld moest worden. Belangrijk was ook wat de minister zeide over de moreel-religieuze opvoeding. Hij achtte versterking van den moreel-religieuzen factor in het onderwijs gewenscht, maar gaf wel toe dat het uiterst moeilijk zou zijn om dit in concreto te bevor deren. Met het vertellen van verhalen uit den Bijbel bewerkt men licht slechts schoolsche kennis. Men kan zich trouwens afvragen of niet van sport een zelfde karakter-vormende invloed uitgaat (en op het karakter komt het tenslotte aan) als van moreel-religieus onderwijs in engeren zin. Alles hangt hierbij af van de leerkrachten, ook dat liet de minister duidelijk uitkomen. Moge daar om ook aan hun opleiding tot krachtige opvoeders meer aandacht worden besteed. Al bij al: voortreffelijke denkbeelden. Maar hun uitvoering zal geld, veel geld kosten. En dat de regeering dat onder de huidige omstandigheden be schikbaar zal stellen, mag men niet aannemen. Het is echter te wenschen dat ergens een begin werd gemaakt, desnoods op kleinen schaal, al ware het slechts om ons te manen aan de groote tekorten die het huidig onderwijs vertoont. Restaurant DORRIUS N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam PLATS DU JOUR EN A LA CARTE UIT DE GROENE GRABBELTON Franco huis, excl. glas en emballage. Stelt ons op da hoogte van Uw persoonlijke voorkeur HUNGARIA" WIJNIMPORT HEERENGRACHT 338 Telefoon 31 (HO BRUSSE heeft er goed aan gedaan de artikelen die mr. J. Huijts de afgeloopen maanden in de Nieuwe Rotterdamsche Courant gepubliceerd heeft over Moskou's politiek, te bundelen. De buitenlandsche politiek van de Sowjet-Unie heet dit bundeltje, dat voor ? 0.75 niet te duur betaald is. De kaft vertoont hamer en sikkel in rood op een hakenkruis-achtergrond. De ondertitel luidt: Van monsterverbond tot bondgenootschap. Dat is de titel van het artikel van mr. Huijts van i October, laat ons daaraan toevoegen: van het eenige artikel waarvan de grondgedachte (die reeds in den titel tot uitdrukking komt) tot dusver niet bewaarheid is, maar wel in den lijn lag van de algemeene opvattingen der Nieuwe Rotterdamsche Courant. Mr. Huijts verdient intusschen waardeering voor het feit dat hij overigens zijn zakelijk realisme niet heeft laten vertroebelen door hen wien het veroordeelen beter blijkt te liggen dan het oordeelen. Zijn bundel is het aanschaffen waard. Maar vanwaar die ondertitel ? MET taaizuivering is het als met whisky: je houdt er van of je houdt er niet van; een tusschenweg bestaat er niet. Ik mag wel zeggen dat ik-voor-mij met een lichte huivering terugdenk aan den aardrijkskunde-leeraar die bij het hooren van het woord Australië" placht op te springen als had een wesp hem gestoken, en te protesteeren: NieuwHolland, beste jongen ! 't Is door een Hollander ontdekt!" 't Is veel gevergd om van hem die met moeite woorden als Pernambuco en Valparaiso leert uitspreken (laat staan: onthouden), ook nog uitge breide historische kennis te verwachten. A propos: Dr. S. S. Smeding, gewezen hoofd redacteur van de onder zijn deskundige leiding libe rale Middelburgsche Courant heeft den Nederlandschen journalisten een lijst toegezonden van Neder landsche plaatsnamen in het buitenland. Daarmee wilde hij een steentje bijdragen tot het gebruik van levende, goed-Nederlandsche plaatsnamen". Waar om te spreken van Anvers" als Antwerpen" be staat? Waarom van Emmerich", als het ook Em merik" heet ? Van de St. Lawrence-rivier" in plaats j gispen i / woninginrichting l meubelen lampen amsterdam den haag rotterdam PAG. 6 DE GROENE No.3261