Historisch Archief 1877-1940
an het oude Europa
\
i'
doen we. Ik voel het in m'n ooren. Ver is de tocht.
.Koud is het en grijs vliegen de luchten over de heu
vels. Vele plaatsjes passeeren wij; wachtposten zien
nieuwsgierig in de bus. Daar is Vaals. De wind
giert. Ik stap uit, op een pleintje, keer mij om: Heil
Hitler !" Bloedrood, met het hakenkruis er midden
in, wappert de Duitsche vlag mij vriendelijk tege
moet: Douane", Halt! Zolll". Slagboomen: hier
Holland, daar Duitschland. Er tusschen het nie
mandsland der douaneposten. Ik geef mij echter
met deze eene nationale tegenstelling niet tevreden.
Fockingstube", Hollandischer Kaffee",
Wohnung zu vermieten" in een stijgende dorpsstraat is
mij niet voldoende. Ik ga de klimmende straat langs.
Rechtsom. De wind huilt me tegemoet. De weg kron
kelt. Ik kronkel mee en hijg tegen heuvel en storm.
Na de laatste huizen en de kerk slaat het landschap
wijd open: ver zie ik in het Duitsche land. Het is
óók groen. Aken's kerken en fabrieksschoorsteenen
stijgen er uit op. Mijn weg krijgt een sterkere hel
ling. Voorbij Hotel Bellevue" verdwijn ik (
Fussweg zur deutschen Grenze") in het bosch, waar de
wandelweg trapsgewijs stijgt, de autoweg met groote
bochten zich slingert. Daar ligt een uitkijktoren.
Buiten adem kom ik bij den toren en het onontbeer
lijke café. Een monument voor twee gevallen vlie
gers.
Naar het Drielanden-punt ?" Volgt U het paadje.
Acht minuten".
Het ziet er hier uit naar touristenverkeer. Ik
wandel over het boschpad. Het naderen van een
grens raakt diepere dingen in mijn geest; een grens
is zoo sterk verwant met déGrens. Trouwens in
mijn geval zou het ook niet zoo veel verschil maken.
Pas op ! Waar ben ik ? Is dit nog de grond waar eens
mijn wieg op stond of zou ik reeds verdwaald zijn
naar het land waar dan eens mijn graf zou zijn? De
wind scheert de toppen van de denneboomen. Er is
hier niemand. Eenzaam ben ik, ver weg van
menschen, van Nederlanders. Ik ben toch niet verdwaald ?
Neen ! Daar slingert zich een rustieke prikkeldraad
versperring door het woud; het is als tot ijzeren
prikkelt j es geworden afscheidingskruisjes op een
landkaart. Hier is Nederland, daar is Duitschland.
De Duitschers verliezen aan ons nog al wat bodem.
Hun hekje staat wel een halven nieter van de chte
grens, die met steenen in den grond is afgebakend.
Hup! Nou ben ik in Duitschland!" En: Hup!
Nou ben ik weer in Holland!" Dit is kinderlijk.
Hemel! Niet schrikken. Doe, of j e niets ziet l Vlak
naast mij, aan den anderen kant van het hekje
staat een patrouille veldgroene of veldgrijze Duit
sche soldaten naar mij te loeren. Ik doe misschien
ook gek. Ze zullen toch niet schieten? Ontvoe
ringen? Venlo? Doen of je het gewoon vindt, of
je niets merkt. Ik loop door, langs het prikkel
draad en het weggetje. Gelukkig, daar is een open
plaats met een ververschingstentje ! Het is gesloten.
Maar het is weer de civilisatie. Ik ben in Holland !
M.V. ARNHEMSCHE HYPOTHEEKBANK
VOOR NEDERLAND
HYPOTHECAIR KAPITAAL
BESCHIKBAAR
De Directie:
Mr J. F. VERSTEEVEN?Mr. H. O. VAN EVEEDINGEN
In den Wilhelminatoren" bij het Drielandenpunt"
kan men prentbriefkaarten koopen. Links: represen
tanten van Duitschland, Moresnet, Nederland en
België. Rechts: Uitzicht von den Wilhelmina
toren" af op het stadje Vaals; het weggetje rechts
op de foto is de scheiding tusschen Nederland en
Duitschland
HIER is nu het Drielandenpunt". Vroeger waren
het er vier; toen was er nog Moresnet, maar
dat schijnt nu niet meer te bestaan. Het is na
den vorigen.oorlog in Belgiëopgelost. jDaar is een
steenen grenspaal. Dat is het" punt. Adieu, Europa
van losse landen. Je gaat verdwijnen. Op den eenen
zijkant van de paal staat: N", dat is Nederland,
op gindschen kant een B", Belgiëen daar een....
Interessant, was?" Wat? Ach, de soldaten.De
patrouille is mij gevolgd, het prikkeldraad langs.
De luitenant, met z'n kijker en z'n stalen helm
staat naast mij, aan zijn Duitschen kant van het
prikkeldraad. Dat mag hij, op zijn kant, den derden,
staat de D": Duitschland.
Tja", zeg ik komisch ! Drei Grenzen ! Und
eigentlich so berflussig!" Thema van dit Kerst
nummer. Wat zegt Duitschland daarover?
berflussig? Nein, mein Lieber (en dat alles met
Berlijnsch accent), was zusammen jehört, jehört
zusammen. Ihr Hollander, seit anstandije Leute,
aber mit Negern zusammen.... Nee, das möchte ich
denn doch lieber nich !"
Dat neger" slaat natuurlijk op de Franschen.
Ik probeer nog te sussen, opdat onze
Pan-Europeesche plannen niet al in den kiem gestikt worden.
Wer spricht von Negern? Aber Europa! Das ist
doch eine Kultur!"
Nee ! Was bodenstandig ist, jehört zusammen !
Schon von wejen der Sprache !"
Maar zijn argwaan is gewekt. U spreekt toch
goed Duitsch? Komt U uit Duitschland?"
Ik zing den lof der goede Hollandsche scholen".
En van het een komt het ander. Voor jullie is het
niet makkelijk, nou, hè?"
Das war schon einmal, in '14", stel ik hem ge
rust. Hij is zoo'n braaf manneke, voorbeeldig opge
voed door Dr. Goebbels, op wien hij ook een beetje
lijkt. Nee, mooi is hij niet. Zijn mannen blijven eer
biedig op een af stand j e staan, of ze dwalen als stomme
woudloopers schuw door het natte bosch. Een beetje
beangstigend vind ik het wel. Ik leun, in de kou,
van m'n eene been in Holland, op m'n andere in
België. Beurtelings roep ik zoo de bescherming in
van Koningin Wilhelmina en van koning Leopold.
Als U om de paal heenloopt, bent U in drie landen
geweest, in n seconde."
Maar ik denk er niet aan Duitsch grondgebied te
schenden.
Maar Holland heeft het nu extra moeilijk ! Met
die blokkade. Het zal nu wel stil in Amsterdam
zijn, hè?"
Ik zeg, dat Rotterdam er erger onder lijdt. Maar
hij moet zich vooral geen zorgen maken. Het komt
echter al:
Nou, jullie weten tenminste, aan wien je het te
danken hebt!"
Moet ik dat van Chamberlain laten zeggen ? Nee,
als er op Chamberlain gescholden moet worden,
zal ik het zelf doen. En dus verdedig ik Engeland.
PAG. 7 DE GROENE No. 3263
Wieso? Jullie Führer verbreekt zijn verdragen!
Als hij na München zijn woord gehouden had...."
Unser Führer heeft zijn woord gehouden. Maar
de Engelschen zetten de Tsjechen tegen de Duit
schers op. En de Polen? Ik heb een jongen hier,
die heeft zelf gezien, hoe ze vijfhonderd Duitschers
den Kehl abjeschnitten und den Bauch
aufjeschlitzt haben !" En dat wilt U verdedigen? Jullie
Hollanders gelooft altijd iedereen anders maar
nooit ons!"
,Dat komt, omdat jullie Propagandaministerium
veel meer onwaarheid vertelt dan alle anderen bij
elkaar."
Maar onze woordenstrijd wordt wat te vurig en
hij is goed gewapend en dus kom ik weer op de
groote politiek.
Rusland's opdringen naar Finland.
Kenn' ich. War früher dabei als wir in Finland
aufjeraumt! Maar ze hebben zich verkocht aan het
Engelsche en Amerikaansche geld en ze hebben
Duitschland's hand geweigerd."
De wind waait verwoed over dit hoogste punt van
Nederland; 322*/% Meter boven A.P. Regendruppels
slaan uit de vliegende wolken. En ondanks koude
en nattigheid sta ik hier een federatief Europa te
bepleiten. Diesteen met drie landen is ook te gek.
Maar die luitenant aan den anderen kant van de
prikkeltjes ook. Inderdaad, dat prikkeldraad is
symbolisch. We kunnen het niet eens worden.
Maar ik blijf en praat over: Italiëals bondgenoot,
Frankrijk (?dat doet maar zoo'n beetje mee. Die
willen niet".) den Balkan, den oorlog ter zee, het
doffe gebons en getik der kanonnen en mitrailleurs
dat ik hoor (?dat komt niet van het front, dat zijn
oefeningen"), over den zelfstandigheidszin van het
Tsjechische volk (?dat is geen volk). Enhoewelmijn
voeten koud worden, worden wij het niet eens.
En dus scheiden wij, vóór de ruzie, als goede
vrienden.
Viel Verjnügen," zegt hij.
En ik: Auf Wiedersehen !"
IN den wereldberoemden Wilhelminatoren" van
den dikken, maar ijdelen St. Stubach drink ik
slappe koffie. Hij geeft me zijn gids", waarin ik
veel schoons vind, o.a.:
En 't Vaalser schoon, entour en kom
Wat kan het elk bekoren,
En trekt het telkens drom op drom
Niet herwaarts, nieuwgeboren?
Met nam' als zomerzonne lacht
En 't blaae azaur komt prijken
Als faunaweelde en zomerpracht
Het toppunt hier bereiken....
Dan daal ik weer af. Ik dwaal door het stadje,
stuit op prikkeldraad dat een straat in tweeën deelt,
staar naar het hakenkruis, zie daar de militairen
ijverig heen en weer loopen en kruip, koud, maar
tevreden, weer in de blauwe bus. Maastricht in den
avond. Een trein door nacht en regen. Drie uur !
En ik kom weer thuis, in Amsterdam, betrekkelijk
ver van het Drielandenpunt.
Maar hoe ver van een Vereenigd Europa?