kleden Amsterdam er bij het ingaan van het jaar 1940 uit oorlog tegen het communisme. Beroering was er verder niet. Slechts werd Amanoellah van Afghani stan vervangen door Habiboellah, op zijn beurt verdreven door Nadir Khan. Op economisch gebied echter werd het donkerder. De werkloosheid nam niet af. Maandag 28 October stortten bovendien de hoog-opgedreven Amerikaansche koersen met een daverenden slag in elkaar. Slechts weinigen vermoedden dat daarmee een depressie was ingeluid die den wereld jarenlang in zwarte ellende zou storten. Het Algemeen Handelsblad althans, constateerde op het einde van het jaar, dat weliswaar het hoogtepunt van de productie was overschreden, maar dat zulks nog niet behoefde te beteekenen dat wij een economi sche crisis tegemoet gaan...." In Nederland en Amsterdam veelsoortige beroering Het jaar 1929 was in Nederland rijk aan kleine sensaties: In Maart stonden nog 800 auto's bij Marken op het ijs. Het Leidsche stadhuis brandde af. De publicatie van z.g. officieele Belgische docu menten door het trechtsch Dagblad verwekte een stprm in een glas water. Op 9 Juni bezetten Venezolanen ons Curajao: de gouverneur, mr. Fruytier, werd ontvoerd. Klunder en Teunissen, ten onrechte veroordeeld in de Giessen-Nieuwkerk-zaak werden vrijgesproken. Liebermann van de Veendammer Hypotheekbank" kreeg drie jaar gevangenisstraf. In Augustus lieten wij ons allemaal inenten tegen alastrim".... Diezelfden zomer werd na veel vieren en vijven het extra-parlementaire rechtsche kabinet-Ruys gevormd. Mr. van Schaik werd Kamervoorzitter. Parlementaire beroering ontbrak overigens. Stippen wij tenslotte nog aan, dat Prinses Juliana in December haar studie aan de Leidsche Universi teit voltooide, dat de Nederlandsche Jeugdherbergen Centrale werd opgericht, dat mej. J. Koopmans uit Zaandam tot schoonheidskoningin werd gekozen, dat de Amstel-sciffeur Gunther te Henley overwon, en Zus" Braun record op record brak, dat het stoffelijk overschot van Comenius te Naarden werd ontdekt, dat Sir Henry Deterding het doctoraat h.c. van Delft ontving, en dat de volgende bekende persoonlijkheden overleden: Erich Wichman, oud minister Lely, Aletta Jacobs, prof. Blok, de Amsterdamsche wethouder Von Frijtag Drabbe, dr. Willem Royaards en de dansleeraar James Meyer fils. Allemaal al weer tien jaar geleden.... Amsterdam, dat pas in Februari 1930 drie-kwart millioen inwoners zou tellen, verloor in 1929 het Paleis voor Volksvlijt. Het ontving in ruil het Carlton-Hotel (dat binnen het halve jaar failliet was), het Sportfondsenbad en de Theosophische Tempel in de Tolstraat. Met de tram werd ijverig geëxperimenteerd: in Mei werden op enkele lijnen de eerste overstapjes ingevoerd; de trajecten Dam Stationsplein en Postkantoor?Stationsplein kon men voor een stuiver afleggen. In October ging lijn 24 rijden, naar het Stadion. De Gemeenteraad besloot tot het aanleggen van het Zuider-Amstelkanaal. In October hadden wij de Edison-Lichtweek en, veelzeggend detail, in April werd het Amsterdamsche Comitétot bestrijding van Radio-overlast" opgericht. Zoo was Amsterdam, tien jaar geleden.... Uitgaan" tien jaren geleden Wat kon Amsterdam tien jaar geleden in de week tusschen Kerstmis en Nieuwjaar zien? Allereerst Rose Marie" in het Grand Théatre. Saalborn vierde triomfen met Wat doet mijn vrouw van 2 tot 5?" In het Centraal Theater speelde Ruys Mijnheer Topaze", Jan Musch deed met het SchouwtooneeJ" de zaal daveren als Elias in Elias weet het beter." In November was in Carréopgevoerd: Huwelij ken worden op den Olympos gesloten'', zijnde een ontChristelijkte bewerking van Hasenclever's Huwe lijken worden in den hemel gesloten", dat burge meester De Vlugt in Juni had verboden. Voorts was 1929 het jaar van het prachtige debuut van het Oost-Nederlandsche Tooneel". De Comedie van het Geluk" deed Top Naeff in De Groene schrijven: BIJ DE AFBEELDINGEN Boven: Tien jaar geleden verloor Am sterdam het Paleis" Rechts: Mode, tien jaar geleden Onder: De verk/ezings/jrent van Walter, waarmee de S.D.A.P. op wekte tot strijd tegen de christelijke en Roomsch-Katho\. lieke reactie." i In Charlotte Kohier brengt het OostNederlandsch Tooneel eindelijk de Neder landsche actrice op haar plaats, die het buitenland ons weldra benijden zal." Ook de Drie-Stuivers-Opera" trok. Nel Stants schitterde en travesti" bij het Vereenigd Tooneel" in De Groote Reis". De film ! In 1929 was de geluidsfilm in Neder land verschenen. Zulks ontlokte Jordaan in zijn Bioscopy" de verzuchting : De bioscoop is tegenwoordig een plaats van helsch, enerveerend en tenslotte afstompend mechanisch geweld een inferno van nimmer aflatend, martelend lawaai." In de Kerstweek werd in Tuschinski Abie's Irish Rose" vertoond op de volmaakte installatie der Western Elec tric Comp." Speciaal vermeld werd het opzienbarende sprekende journaal". Voorts trad een reeks van filmhelden op die zoetjes-aan verleden tijd zijn ge worden. Watt en 1/2 Watt" in De Munt", Jackie Coogan in de Jeugdbioscoop van Rialto, Douglas Fairbanks Jr. schitterde als Don Q" in Capitol" (thans Cineac" op het Damrak) en als de Man met het Ijzeren Masker" in Royal". In Corso" verschenen Greta Mosheimen Gustav Fröhlich in de Straat der Schande", een realistisch Ufa-product. Andere sterren uit die dagen: Lon Chaney, Madge Bellamy, Brigitte Helm, Dita Parlo, Harry Hedtke .... In het theater de uitkijk", prinsengracht bij de leidschestraat dat pas gedebuteerd had met dreyer's jeanne d'arc", werden op de zondagen óók nog gramofoonplaten-concerten gehouden van de schijvendraaiers". Van muziek gesproken : Thérémin had in Januari in het Concertgebouw een demonstratie gegeven van aethergolven-muziek, en op 7 December was het wonderkind Jehudi Menuhin voor het eerst terzelfderplaatse opgetreden. Resultaat : een triomf, waartoe zijn jongensachtige verschijning en zijn grappig-onwennige buigingen ook het hunne hebben bijgedragen." Aldus Herman Rutters in het Handelsblad. En Louis Davids zong voor het eerst in de revue Lach en Vergeet !" zijn De kleine man" .... Het is niet vergetenZoo gingen wij uit. Tien jaar geleden. Pas tien jaar of al tien jaar? Dat zij in het midden gelaten. NIEUWE MODES Teekeningen voor 4e Groene Amsterdammer" door Freddie Langeler CtHKl taaie <MWJHj/<w/> . etier jïOMd fcwniert ettttnunt. ' vclitunt-fh', Hou, Ruwe Huid Ruwe Handen Ruwe Lippen PUROL Doos 30 cent. Bij Apoth. en Drogist PAG. 5 DE GROENE No. »*t