Historisch Archief 1877-1940
LODE: De zee....
MARIANDE: De zee....
LODE: De wind....
-. MARIANDE : De wind....
LODE: Wij beiden. ...
l MARIANDE : En niets wat ons bindt. .. .
LODE: Niets?
MARIANDE: Vanmiddag, toen wij uit het woud
>p de open heide traden, dacht ik, Lode, dat ook in
nij het licht zou worden. Nu is het duister, de
steren zijn weg en de maan. .. . Ook in mij is het
luister. .. . ook in mij. .. .
LODE: En ik, Maria ade.... ik?
MARIANDE: Waarom zwerven wij van stad tot
itad, van land tot land ?. .. . Omdat ik niet lief
can hebben n plek grond maa~ de gaische aard;,
Ie zee en de hemel sa~nen. .. . Waarom wordt het
liet licht in mij.als, Lode, ik naar je opkijk? Omdat
k niet lief wil hebben n mensch maar allen. .. .
LODE: Mariande, laat mij je hand mogen vatten.
Te dicht loop je langs de diepten. ... de diepten
Ier zee.
MARIANDE: Laat mij, Lode, laat mij. ... In de
iiepten der zee zal ik het blauw van den hemel
/inden.... Laat mij.... Lode, nu los.... laat
mij....
LODE: Mariande, ....ach ....een krans van
haren drijft om je wasbleek gelaat, bleekblauw als
de maan.... Mariande zink diep. .. . stijg
hoog.... Ach....
en het is duister als te voren....
5. Pirandello
Personen:
LUIGI
MARIA
LUIGI: Denk je, dat je niet genoeg van me houdt ?
MARIA: Het is belachelijk te spreken van genoeg
iemand houden". Wat betekent genoeg?
LUIGI: Genoeg wil zeggen Maria, dat de verschil
lende aspecten van de realiteit, die ik voor jou be
iteken, voldoende moeten zij n om een ondefiniëarbaar
; gevoel van liefde voor mij te veroorzaken.
MARIA: Je verschuift de moeilijkheid; ik vraag
je naar den inhoud van het begrip genoeg" en je
i antwoordt met het woord voldoende". Kijk eens
jLuigi, ik heb voor veel mensen in mijn leven liefde
gevoeld; het feit nu, dat je je liefde zo vaak kunt
: wegschenken als je dat wilt maar tegelijkertijd zelf
blijft bestaan, bewijst de onaantastbaarheid van den
persoon. Kun jer me volgen?
i LUIGI: Volkomen.
? MARIA: Goed, dan ga ik verder. Een huwelijk nu,
dat jij en ik goed noemen moet onverbiddelijk
leiden tot het opgaan in elkaar en dus het verloren
i gaan van ons beider persoonlijkheid.
1 . LUIGI: En Pedro?
,' MARIA: Van Pedro houd ik niet, of liever, om op
het uitgangspunt terug te komen, niet genoeg.
Met hem kan ik dus trouwen omdat ik naast hem
als realiteit zal kunnen blijven bestaan, hoewel ik
toegeef dat persoonlijkheid de som is van
betrekkelijkheden, die wisselen met de gezichtshoek
fanwaar uit je iemand beschouwt. En daarom ga
ik nu.... naar Pedro. Adieu, Luigi. (af)
LUIGI: (alleen) Vreemd; van mij houdt ze en ga
i trouwt niet met me. Van Pedro houdt ze niet
en met hem trouwt ze wel. Hij heeft veel voor op
mij, ik heb veel voor op hem. .. . Wat is de waarheid ?
(zijn gezicht verstart tot een vraagteken, alleen nog
beschenen door het uitroepteken van een felle spitse
lichtbundel)
i W. PH. Pos
LITTHAUER
? MAGENBITTER
Losse notities uit mijn
Amerikaansch Dagboek
Mr. E. Elias
OF het waar is weet ik niet, en of
dit in Nederland gepubliceerd is
weet ik evenmin: maar hier heeft in
de bladen gestaan dat Lloyd George
zou hebben gezegd: Misschien is het
inderdaad waar dat Chamberlain de
bomaanslag te München heeft be
raamd: de ontploffing was vijftien
minuten te laat."
Andere (onvertaalbare) uitingen v£n
Amerikaansche humor:
Mae West (filmster): Marriage is a
great institution, but I'm not ready
for an institution, yet."
Life (weekblad): The President
should open his radio talks with:
Fellow Deficitizens l"
Life (weekblad): Social tact is
making your company feel at home,
even though you wish they were".
Op een verkeersbord in Texas:
This is God's Country, don't drive
like heil."
WalterWinchell(journalist): Waar
om maken ze zooveel gaten in
Zwitsersche kaas, terwijl juist de
Limburgsche ventilatie noodig heeft?"
En ten slotte: bij alle Amerikaansche
ziekenhuizen vindt men het verkeers
bord: Langzaam rijden. Hospitaal".
Een dorp in Pennsylvanie heeft aan
den ingang een bord: Langzaam
rijden. Geen hospitaal."
LOCAAL patriottisme is voor de
Amerikaansche steden even ken
merkend als de andere superlatieven
voor de algemeene Amerikaansche
mentaliteit. Daarom hebben alle Ame
rikaansche steden het reusachtige
Nieuw-York incluis iets
provinciaalsch en kleinsteedsch in het wezen
lijkste harer mentaliteit. Het
locaalpatriotisme van San Francisco uit zich
onder andere in drie algemeene ge
voeligheden:!, ge moogt nooit Frisco"
zeggen. 2. Ge moogt nooit over de
aardbeving spreken, maar steeds van
den brand". 3. Van Los Angeles is
niets goeds te zeggen.
Voorbeeld van San Franciscaansch
superlativisme: tegenover mijn huis is
een nmans - nstoels
schoenpoetserij waarop met groote letters
prijkt: the best shoeshine in the
world". En daarnaast een even be
scheiden, soortgelijke inrichting waar
op staat: the best shoeshine in San
Francisco."
Het locaal-patriottisme van
NewYork zegt: New-York is de eenige
stad in de Vereenigde Staten; de rest is
provincie." Ik ken Chicago en Los
Angeles niet, maar wat San Francisco
(750.000 inwoners, met de voorstad
Oakland: mér dan een millioen)
betreft, is het wel waar. San Francisco
is een echte provinciestad. Het tooneel
en nachtclub-leven is niet te verge
lijken met New-York, wél met
Zutphen. Alleen het muziekleven is
bloeiend. Pierre Monteux is de groote
man. De opera is welbekend. La
Flagstad de diva. Doch het opera
seizoen duurt slechts zes weken.
WAT New-York op tooneelgebied
te zUn geeft, is wonderbaarlijk
van hoeveelheid en hoedanigheid. Het
nieuwste en eerlijkste succes is The
Time of Your Life door den
AmericoArmeen William Saroyan. Het speelt
in een havenkroeg op het San
Franciscaansche Embarcadero. Saroyan is
31 jaar; schreef dit stuk in zes dagen.
Hij heeft zich vorig jaar een maand
opgesloten in het huis van zijn moeder
en kwam er uit met 2 tooneelstukken
en 63 short-stories.
Vóór de première van zijn eerste
stuk seinde hij aan Bruce Atkinson,
den tooneelcriticus van de N.Y.Times:
Gefeliciteerd ! mijn stuk is prachtig."
Na de voorstelling seinde Atkinson aan
Saroyan: Gefeliciteerd! Uw stuk is
prachtig !" Verdere successen: Ladies
and Gentlemen" (niet het stuk, doch de
vertolking door Helen Hayes); Life
with Father", biografie van wijlen
Clarence Day's familieleven; The
Man who Came to Dinner"; Margin
for Error" het anti Duitsche stuk van
Clare Booth (echtgenoote van Henri
Luce, stichter en hoofdredacteur van
Time", Life" en Fortune") en
Paul Muni in Key Largo. Verder het
permanente succes van Little Foxes
(uw: Roofvogels) met Tallulah
Bankhead als Fie Carelsen; Tobacco Road
(6z jaar) en Abe Lincoln in Illinois."
En daarbij een groot aantal
musicalplays, operettes en revues.
CHICAGO maakt melding van een
wonderlijk verschijnsel. Daar
speelt John Barrymore ,,My dear
Children". Het stuk moet minder dan
middelmatig zijn en Barrymore speelt
het vrijwel als n-maris-stuk. Hij kent
zijn rol slecht en maakt er de meest
dwaze improvisaties bij. Het Cor
Ruys'iaansche: waarom lacht u eigen
lijk?" midden in een zin, tegen een
dame op de eerste rij, is schering en
inslag. Toen onlangs buiten den
schouwburg een sirene van een politie
auto gilde, zei hij: Chut, daar is mijn
vrouw." Kortom: een vertooning met
iederen dag nieuwe verrassingen vol
gens de grillen en het humeur van den
vertolker. Het min of meer tragische
is dat John Barrymore gold als de
grootste Hamlet van het Westelijk
halfrond. Het minder tragische: tot
nu toe bedraagt Barrymore's
nettorecette: 305.699.60.
Andere successen in Chicago: drie
weken No Time for Comedy" met
Katharine Cornell (netto recette, om
Cees Laseur een klein beetje jaloersch
te maken: 871.738); twee weken
Maurice Evans in Hamlet en Edward
Everett Horton, de filmgrapjas, in
Benn Levy's Springtime for Henry".
DE Amerikaansche film is zoo
dood als een pier. Zoo apodic
tisch als het hier staat, zoo dood is
Hollywood. Enkele oplevingen
daargelaten(?DarkVictory", Golden Boy'1
,,Mr. Smith goes to Washington") lijkt
het afgeloopen. The rest is silence.
Zelfs Garbo's Ninotchka", een ge
zellige comedie, maar meer vooral
niet. Powell en Loy's derde Thin Man
mét de hond Asta en een baby is
bijzonder aardig. Maar de groote daad,
de openbaring, de vervoering zijn
eruit. In New-York waren, terecht, de
grootste successen voor Frankrijk
(?ftuaides Brumes; ,,Le dernier jour"
Giono's Oogst")
Bij alle achteruitgang of stilstand
naar den geest heeft de Amerikaansche
filmindustrie naar buiten en naar
binnen met vijanden te kampen: een
groot deel van Europa is afgesloten en
er zijn ernstige stakingen in de studio's
onder leidingvan den weledelgeboren
heer William Bioff,
ex-onderwereldfiguur en volgens den journalist
Westbrook Pegier, gezaghebbend Columnist
van de Scripps-Howard-bladen:
exsouteneur en ex-bordeelhouder. De
weledelgeboren heer William Bioff is
de leider van zijn Union en woont in
een prettige villa.
CARL Sandburg heeft zijn biografie
van Abraham Lincoln The
War Years" voltooid. Volgens de eerste
kritieken is het een imposant, grootsch
en schitterend werk. Het bestaat uit
vier deelen. Amerikaansche
cijferziekte heeft uitgerekend dat het onge
veer 1.175.000 woorden bevat (De
volledige Shakespeare: 1.025.000). Uit
de enorme Amerikaansche documen
taire litteratuur moge ik u twee
andere biografiën aanbevelen: Henry
Seidel Canby's Thoreau" en Thomas
Rourke's Man of Glory: Simon
Bolivar".
NOG n grapje van William alias
B.ll Saroyan, den tooneelschrijver
dien ik u reeds boven noemde. Heel
bsscheiden is deze heer niet, getuige
dit verhaal. Teruggekeerd van New
York en ondervraagd door een journa
list, verzekerde hij dat er slechts twee
goede tooneelstukken op Broadway
zijn: Clarence Day's Life with Father"
en Saroyans The time of your life".
Den volgenden dag kreeg hij een
telegram van Clarence Day: Why Life
with Father?"
Holland
op z'n malst
Voor officiersvrouwen is het grappig
om een clip of broche te bezitten, die
het regimentswapen van haar man
voorstelt. (Haagsche Post)
Ter plaatse van een der stellingen:
commandant is ecu sergeant, in de
,,burgermaatschappij" is hij aannemer.
Hij heeft verstand van graven, stutten,
schuilplaatsen en bouwen. Hij graaft
eenige dagen en krijgt bezoek van een
meerdere, die hem begroet met: Wat
doe je?" De sergeant: Een steunpunt
bouwen, zooals U ziet." De meerdere:
Daar deugt geen bl. .. . van." De
sergeant: Toch is het volgens de
teckening, kapitein." De kapitein: Laat zien
dat ding." Kapitein: Daar deugt ook
geen bl. .. . van, morgen krijg je een
andere." Dca voigenden dag komt er
werkelijk een andere teekcning. Het werk
van twee dagen met twintig man moet
dicht gegooid en opnieuw begonnen
worden. De sergeant werkt weer twee
dagen met de nieuwe teekening, en krijgt
daarna bezoek van den meerdere van den
kapitein. Deze vergelijkt het werk met
de teekening: Daar deugt geen bl. .. .
van, de latrine zit aan den verkeerden
kant." De sergeant: ,,U hebt gelijk, op de
teekening staat de latrine West van onze
stelling, maar daar heb ik geen plaats.
Bovendien moeten \ve er rekening mee
houden, dat in ons land de wind meestal
uit Westelijke richting komt. ...".De
majoor: De order is: West."
(Relaas van een gemobiliseerde in ,, Volks
ontwikkeling", Orgaan van de Maatschappij
tot Nut van het Algemeen).
Stelt U zich eens voor: Prins Bernard
in smoking met vetleeren schoenen. Een
robuste polder werker met lakschoenen.
Belachelijk! ! Niet waar?? Kunt U dan
begrijpen dat er duizenden menschen zijn
die hun schoenen in knellende monsters
laten herscheppen?..
(Uit een folder van een schoenmakerij ie
Naarden).
'
Zij die een of meer voortanden missen,
dienen nauwkeurig te onderzoeken (door
een spiegel voor den mond te houden
onder het spreken) of onder het praten
ook druppeltjes speeksel ontsnappen.
(Amy Groskamp-ten Have in ,,Hoe
hoort het eigenlijk?", 1939.
Voor de beste inzending TOOT deze
rubriek stelt ,,De Groene" elke
week een bedrag van f 2.50
bescliikbaar. Ook niet-abonné's mogen
mededingen. I>c knipsels moeten
afkomstig zijn uit een in Nederland
verschijnend dag-, week-, maand
blad of ander periodiek. Bl en ge
lieve ze toe te zenden in bet ver
band waarin ze staan.
Op de enveloppe, te sturen aan
de redactie ,,De Groene" Keizers
gracht 355 te Amsterdam, vermelde
men: ,,Holland op z'n malst.1'
PAG. 17 DE GROENE No. 3267