Historisch Archief 1877-1940
w
* *
*
aar . z ij n z ij
Piet Ooms
PIET OOMS' glanstijd ligt ook al weer een
heelen tijd achter ons. Zijn
zwemoverwinningen, als de tocht dwars door Parijs waren
in 1909?'n, en ook zijn zwaarste wedstrijd van
H& /re naar Trouville, valt omstreeks dien tijd. En als
men nu in'i.w;rkkamertje van zijn Amsterdamsche
woning komt, hangt er aan den waad een kastje met
50 of meer medailles en er staat een bronzen
beeld op piedestal van een uitgekleeden man, die op
een trompet blaast en een groote Sèvres-vaas: alle
maal prijzen, vijftig eerste prijzen heb ik behaald",
zegt Piet Ooms, die nu een bedaagd heer is, en die,
zelfs in een getrest kamerjasje met zijn ietwat ronde
figuur toch nog altijd iets heeft van een zeehond, of
een otter, althans een door het water voortschietend
waterdier. En datmoat ook wel, want voor zulke
zwemprestaties is een bijzondere aanleg vereischt.
Het zit in de familie," zegt hij en hij vertelt van
zijn Oom,en zijn broer, die beiden vooraanstaande
sportmenschen waren. Hij zelf zwom al met acht
jaren en zwom zijn laatsten wedstrijd met 36. En
nu haalt hij herinneringen op over die lange toch
ten: 30 K.M. door Parijs, 22 K.M. over woelige
golven van den Oceaan, toen hij zeeziek werd en
van zijn trainer, Bram Felleman (weet U nog wel ?)
in het water een fleschje champagne kreeg.
Er komen oude krantenknipsels van wedstrijden
op den Amstel, van het Kalfje tot aan het Amstel
Hotel., Overal heeft hij gezwommen. En die wed
strijden waren niet goedkoop: alle zwemmers moest
een volgbootje hebben, een trainer, een roeiar, en
die moesten allemaal ergens logeeren. Dus daarom
was het een kostbare sport. En heel wat anders dan
tegenwoordig. In zoo'n overd :kte zweminrichting
zoo'n baantje van 25 meter en dat vier keer heen en
weer. Daar gaat het dikwijls ni< t m ?er om zwammen,
maar wie het beste acrobatiek kan en kopje dui
kelen. En wie het verst kan afzetten ! Lange af
stand, dat is pas zwemmen ! En dan lees ik in de
knipsels, hoe Piet Ooms uren achtereen een tempo
had van 24 slagen per minuut, of, op zee, van 22
slagen per minuut en dat zoo'n zes uur achter
elkaar!
MAAR in dit gesprek blijkt, dat Piet Ooms, in
tegenstelling schijnt mij tot hedendaagsche
sportcorypheeën, zich in zijn tijd niet slechts voor
zijn zwemmerij maar minstens even zeer voor zijn
werk geïnteresseerd heeft. Hij is namelijk, zooals
hij zelf zegt, zijn heele leven in het
amusementsbedrijf geweest". En in die jonge jaren was hij eerst
"l
verhaal wordt gedaan van het z.g. artillerie-vuur
der Finnen op de Russische stellingen op 20 Novem
ber, dat Moskou aanleiding gaf, een ultimatum te
stellen waarop tenslotte de oorlog is gevolgd. Het
behoeft geen betoog dat de redactie van De
S'ivojetUnie" van de juistheid der Russische beschuldiging
overtuigd is. Sterker, dat was een bloedige provo
catie, uitgebroed in de werkvertrekken der
d?mocratische regeeringen", die reeds de oorlogsfakkel
in Westelijk Europa hebben aangestoken." Ergo:
oorlog tegen de Witten". Tegelijk echter sloot de
Sowjetrege:ring een vriendschappelijke overeen
komst met de waarachtige, democratische regeling,
der nieuw gevormde volksregrering, reeds bekend ?
onder den naam van haar leider: Kuusinen."
Elders in dit artikel staat neg te lezen:
Het Finse volk wiJ nu, nog meer dan twintig jaar
geleden, omdat politieke avonturiers het land ter
wille van vreemde imperialisten in den oorlog hebben
gestort, het hechte bondgenootschap met de Sowj
etUnie. Want de Sowjet-Unie wil niet alleen den vrede,
zij vecht ook voor dezen vrede en is daarom een bond
genoot, waarop n klein volk in vol vertrouwen kan
steunen.
Minder nog dan verontwaardiging wekt dit
onhandig weefsel van leugen en verzinsel een gevoel
van droefenis, droefenis over de geestelijke
slaafschheid die er uit spreekt. Het zijn c'rie
oudacadernici die de redactie van De So\vjet-U>ne"
vormen....
A MSTERDAMSCHE taaiverrijking, dateerend
f\ uit het afgeloopen weekeind. Het ijs was iet
wat hobbelig. Stem van een jongeman: Het ijs is
senuwachtig I" KANTEKLEER
administrateur bij de Gebroeders van Lier, in het
Grand Théaire en later bij den grooten Louis Bouw
meester. En hier wordt het gesprek levendiger dan
over de vele verzwommen kilometers. Want zooals
die Bouwmeester speelde, dat zie je nooit meer.
Drie begenadigden in n familie I Als Louis speelde
de groote scène van het lirium in PAssommoir",
van Zola, dan zetten wij in de foyer een paar
canapés en een f lesch eau de cologne neer voor de dames
die in de zaal zouden flauw vallen. En dan gingen
we naar hem toe en dan zeiden we: Meneer Bouw
meester, vanavond zijn er twee ! En dan zei hij:
Wat? Maar twee ! Of hij speelde een
niks-niemardalletje als De Matroos," of .,De Klauw", een stukje
Grand Guignol. Maar dat was zoo geweldig, dat
hij van het eerste woord af de heele zaal in z'n greep
had en als ik niet oppaste stond ik naar hem te kijken
met het zweet op m'n voorhoofd. Die jongens en
meisjes van tegenwoordig weten toch niet meer,
wat tooneelspelen is! En waar de menschen tegen
woordig gek mee zijn, zoo iets als Juffrouw Snip en
Snap, nou, vroeger had je Solser en Hesse en dat
was nog te min voor het publiek. Daar lrp?n ze
eens even in, maar dat waren groote acteurs ver
geleken met wat ze tegenwoordig doen; die van nu,
die hadden vroeger de kans niet eens gekregen !
En wat zoo'n Bouwmeester verdiende ! Wilt U
gelooven, dat hij in n seizoen, buiten zijn gewone
salaris nog vijfenvijftigduizend gulden verdiende?
Ik heb de boeken nog hier !
En een kinderlijk plezier ! Hij kon in de grootste
hotels maar hij had plezier om in een klein stadje
ergens in een bedstee te slapen. SDIÏIS moest hij
schminken zonder electrisch licht. Dat was er in som
mige schouwburgen niet. Dan stonden er twee
flesschen met kaarsen naast zijn spiegel. En als er
dan een jonger lid van zijn gezelschap kwam klagen,
dat hij niets kon zien, dan zei Louis: dan zie je maar
niet. Als je maar speelt! En hij zelf speelde geweldig.
Zooals hij verzen sprak, een ongeletterd man; je
hoorde niet meer, dat het verzen waren. Als die
soldaat in l'Aiglon, die oude garde-soldaat. Het is te
begrijpen, dat de menschen tegenwoordig niet meer
naar het tooneel komen. Doch tóen hadden we een
gezelschap: Louis Bouwmeester, Louis de Vries,
noem maar op l"
Ging dat dan samen met uw zwemtraining,
meneer Ooms?"
Natuurlijk. De Gebroeders van Lier waren zélf
enthousiaste sportslui. Die kwamen kijken. En
Bouwmeester later ook. En een keer, toen zou die
gaan filmen, met Boeiels. En daar moest-ie dan uit
beeldt n een man, die in het water springt. Het zou
opgenomen worden in den Amstel en ik dacht: een
man van zeventig jaar bij dat weer in den Amstel....
En ik ben er heen gegaan want ik dacht, je kunt
nooit weten. Maar zwemmen dat hij nog deed ! Hij
was sportief hoor !"
En zoo zijn we dan weer bij zwemmen. Piet Ooms
bewaart er heel mooie herinneringen aan. Maar je
moet toch ook zorgen, dat je werk er niet onder lijdt.
Want als je een van de dingen niet goed kunt doen,
kan je er beter n nalaten. Maar zooals de een in
zijn vrijen tijd biljart of kaart speelt, zoo gaat een
ander zwemmen. En die training, nou ja, je begint
eens een afstand te zwemmen, tot je geen zin meer
hebt. En dan zwem je eens bijvoorbeeld drie uur
achter elkaar. En dan eens een uur of wat in de
Zuiderzee of in het IJ; en zoo schiet je langzaam
op. Want vroeger konden we niet trainen, zooals
nou, in overdekte zweminri~htingen. Alleen 's zo
mers en overdag buiten ! En altijd moet er een
boot mee; om de slagen te tellen, om de richtingen
te geven. En daarom is een trainer in de boot
zoo belangrijk: bij esn wedstrijd ben j * heelemaal
van hem afhank lijk. Hij moet ja tempo regelen,
hij moet j s krachten kennen. Maar je moet een
ingezonde corpus hebben: goede longen, een goed
hart. Want er zijn er genoeg, die op lateren leeftijd
de nadeelen van te veel sport van vroeger onder
vinden.
En zoo gaat Piet Ooms rustig verder. Het lijkt
alles niet zoo bijzonder. En als ik dan later de
krantenknipsels doorlees, m^t de opgewonden ver
halen van overwinningen, met levendige prognoses
en de oude foto's zie, met oude tegenstanders, dan
gaat die heele oude wereld weer leven. En ik zie
niet Ooms, de n firmant van de Universal Film Agency
van thans, maar den opgewekte n en onvermoeibare n
zwemmer van vroeger. En dat hij zich thans
buiten het water even lekker voelt als vroeger er in !
Een Fransche prentbriefkaart waarop Piet Ooms, de
lange afstand zwemmer in al 2ijn iwemglorie afge
beeld is. De foto stamt u/t den tijd, dat hij de beroemde
traversée de Paris" driemaal achtereen won.
i Aan de abonné's van
DE GROENE"
d/e er de voorkeur aan geven het abonne
mentsgeld voor 1940 per giro of postwissel
over te maken, wordt verzocht d/t te doen
vóór 1 Februari a. s.,
door anders een kwitantie wordt afgegeven, ver
hoogd met zegel en incassokosten.
ABONNÉ'S IN INDIE
i worden beleefd verzocht de
abonnements| gelden per postwissel of anderszins over te
maken, zulks ter voorkoming van de
buiten= sporig hooge incassokosten.
ONS POSTGIRONUMMER IS 72880;
l
i
i
i
i
i
LM
GEMEENTE GIRO G 1000
De Administratie: GROENE AMSTERDAMMER
KEIZERSGRACHT 355 -- AMSTERDAM C.
PAG. 7 DE GROENE No. 12*7