Een verhaal van De Groene Het gebeurde in Rochester Irwin Shaw ER zaten vier actricetjes op de houten banken van de wachtkamer van den theater-agent. Ik zat tusschen twee van haar, terwijl ik mijn best deed er oud uit te zien, mijn hoed op, terwijl ik het manuscript zat door te lezen van Het Gebeurde in Rochester" en met potlood aanteekeningen op de marge zat te maken om de telefoniste in de ka mer te laten zien, dat ik geen acteur was die op een baantje zat te wachten. Het meisje aan het schakelbord zei: Meneer McCleary", en ik stond op. In het linksche kan toor, Meneer McCleary". De meisjes keken mij koud na toen ik door het hekje naar het linksche kantoortje ging met Het Gebeurde in Rochester" nonchalant onder mijn arm. Er zat een tlond mannetje in het linksche kan toortje. De eerste vijf minuten zag hij er uit als een jongen, opgewekt, met roode wangen, met al zijn tanden en heldere oogen. Mijn naam is Sundstrom", zei hij terwijl we elkaar de handhaven. En dit is mevrouw Sund strom". Ik keek mevrouw Sundstrom aan, een ronde, stevige vrouw die Sundstrom's partner ge weest was in zijn goochelnummer, waarbij ze hem stokken en borden aangaf en in haar handen klapte en hem, na eiken toer, een zakdoek toegooide. Ze glimlachte mij toe, een vriendelijke, gezette, vrouw van middelbaren leeftijd met mooie valsche tanden. Toen ik nog ns naar Sundstrom keek, zag ik, dat hij heelemaal geen jongen was, maar de man. van deze vrouw, slank, met het eenvoudige uiterlijk van een jongen, maar van vijfenveertig jaar. Neemt u plaats, meneer McCleary", zei hij. Is-ie niet wat jong voor een regisseur?" zei mevrouw Sundstrom, mij nog eens nauwkeurig aanziende. Ze glimlachte mij toe maar er was twijfel in haar ogen. Ik ben zevenentwintig", zei ik, vier jaar liegend. Ik zie er jong uit. Als ik dood ga, zal ik er nog jong uitzien". Ze lachten allebei vriendelijk. In het theater, kind", zei Sundstrom, maakt leeftijd geen enkel verschil. Daar gaat het om talent. Vindt U niet, meneer McCleary?" Ja", zei ik. Maar", zei mevrouw Sundstrom, een stuk als Het Gebeurde in Rochester" is vol emoties, er is een diep begrijpen van de menschelijke natuur voor noodig, een heel diep. Met alle respect, meneer". Ik kon niet zeggen, dat ik een diep begrijpen van de menschelijke natuur had, dus zweeg ik. Meneer McCleary heeftheelegoede aanbevelingen, kind", zei Sundstrom. Hij is een van de beste n die overgebleven is". Hij keerde zich naar mij toe, heel ernstig. We hebben andere regisseurs geprobeerd, meneer McCleary. De best<n Ouderen. De een was bezig, de andere hield niet van het manuscript." Ze begrepen het stuk niet", zei mevrouw Sund strom. Ze willen geschreeuw en geschiet en film sterren. Een eenvoudig, eerlijk stuk, als Het Ge beurde in Rochester" begrijpen ze niet. Het is een waar verhaal", zei meneer Sundstrom. Het is mij gebeurd en ik schreef het. Ik heb twintig jaar gewacht om dit stuk te schrijven. Het is een volkomen waar gebeurd verhaal. Het meisje is een jonge vrouw die ik in Rochester gekend heb. Dat was voor ik mevrouw Sundstrom ontmoette." Hij lachte haar toe en gaf een klopje op haar hand als verontschuldiging, dat hij ooit een andere vrouw gekend had. Dat verhaal is absoluut typeerend", zei me vrouw Sundstrom. Je kunt er uit zien, hoe som mige vrouwen zijn. Het publiek zal stroomen om het te komen zien". Ik keek naar den blauwen omslag van Het Ge beurde in Rochester" en speelde met mijn hoed. Waar komt het geld vandaan?" vroeg ik. Ik financier het zelf", zei Sundstrom. Mijn eigen geld. Mevrouw Sundstrom en ik hebben twin tig jaar hard gewerkt. Van het eene end van het land tot het andere. Toen h< t vaudeville nog goed was. We hebben wel driehonderdvijftig dollar per week verdiend. We hebben ons rustig teruggetrokken. We hebben een huis gekocht in New Jersey". U moet ons komen opzoeken", zei mevrouw Sundstrom. Komt U Zondag voor den heelen dag". Graag", zei ik. Waarom probeert U niet een gewonen producent voor het stuk te vinden ? Waar om uw eigen geld te riskeeren?" vroeg ik, daar ik toen, het eerste kwartier, ze nog probeerde te redden. ??We hebben andere producenten geprobeerd", zei Sundstrom. Ze zijn als de regisseurs", zei Mevrouw. Ze begrijpen niet een drama uit het chte leven l" Misschien" zei ik, misschien weten zij, wat het publiek wil. Misschien zoudt u het risico niet moeten nemen. Het zal U ongeveer twaalfduizend dollar kosten". Het publiek zal stroomen", zei mevrouw. Ik neem het risico", zei Sundstrom tegen mij. Ik heb vertrouwen in dit stuk. Het is een volkomen waar gebeurd verhaal". Wat is uw meening over het stuk?" vroeg me vrouw Sundstrom voor het eerst met eenigen achter docht in haar stem. Ik dacht aan alle kantoren van alle agenten waar ik op baantjes had zitten wachten en alle nee's" en alle jaren die vergleden zonder stukken en act;urs om te regisseeren, ik dacht aan mijn bankrekening, die vermeldde: Zevenendertig dollar en negentig c;nt". Ik keek naar de Sundstroms, die, gelukkig en vol vertrouwen, vast besloten leken het stuk op te voeren, met mij of zonder mij. Ik knikte eenvoudig. Het heeft den weerklank van een volkomen waar gebeurd verhaal", zei ik. De Sundstroms knikten elkander toe, en schudden mij de hand en we kwamen overeen in twee weken met de repetities te beginnen en mevrouw Sund strom vroeg hoe is je voornaam?" Robert", zei ik. Mooi", zei ze. Het klinkt heel gek om een jon geman als u meneer McCleary te noemen". We schudden elkaar weer de hand ik zette mijn hoed op en ging naar beneden om iets te drinken. -~* IK bezette het stuk in een klein kantoortje dat door de agentuur om de een of andere reden toch nog beschikbaar was g°steld. Ik zat achter een bureau en praatta t-gen acteurs en actrices en de Sundstroms zaten achter mij, met een vriendelijken glimlach. Van tijd tot tijd kwamen leden van hun familie binnen en gingen voor het raam staan kijken en luisteren. Dan gingen ze met z'n allen in de gang en confereerden fluisterend met de Sundstroms. Jong", hoorde ik mevrouw Sundstrom op een middag tegen haar moeder zeggen, maar zonder twijfel met veel talent." In de twee weken, die ik noodig had om het stuk te bezetten vermeed ik zorgvuldig Het Gebeurde in Rochester" te lezen. Toen de bezetting op het tooneel voor de eerste repetitie verscheen, had ik mijzelf opgewerkt tot een toestand van hoop. De Sundstroms en hun familie, nu ongeveer vijf tien in g*tal, kwamen binnen en gingen zitten in de zaal terwijl ik de rollen uitgaf aan de acteurs. Dames en heeren", zei ik tegen hen, dit is een eenvoudig en waar gebeurd stuk en ik zou het op prijs stellen als het eenvoudig en waar gespeeld werd. Eerste bedrijf, scène n.. .." Toen het eerste bedrijf gelezen wa", onderdrukten de acteurs reeds lachjes. In het eerste bedrijf ont moette de goede maar eenvoudige held de knappe maar slechte heldin en werd verliefd op haar. De knappe heldin vertelde drie verschillende mannen in het eerste bedrijf, dat ze van hen hield en gebruik te een goed deel van haar tijd voor het koopen van nieuwe kleeren. De held was bij het doek van het eerste bedrijf bezig, luchtkasteelen te bouwen van een landhuisje en kinderen en opslag. Ik stelde een pauze in na het eerste bedrijf en de acteurs vlooden van het tooneel, zonder meer naar mij te kijken. Ik zat daar met mijn rug naar de Sundstroms en hun familie in de zaal. Ik telde de verwarmingsbuizen aan den achtermuur. PAG. l'éDE GROENE No. J768 Ik zat in mijn oogen te wrijven, met het gevoel, dat ik direct hoofdpijn zou krijgen. Ik dacht aan mijn huur en de kansen om in dit seizoen nog ander werk te krijgen. Ik sprong van het tooneel en liep naar de vijftien Sundstroms. Ik wist nog niet wat ik zou zeggen, maar ik zou iets zeggen. Ze zaten allemaal te glimlachen toen ik naar ze toe kwam. Sundstrom had een vulpotlood met een lichtje er in en een notitieboek voor opmerkingen. Hij had zijn notitieboek nog niet geopend. Hij sloeg op mijn schouder toen ik bij hem bleef staan. Wij vinden het prachtig", zei hij, gelukkig glimlachend. Mijn heele familie en ook de heele familie van mevrouw Sundstrom vindt het prachtig". Prachtig", zei ik. Hebt u opmerkingen?" Sundstrom sloeg nog eens op mijn schouder. Wij vinden het prachtig", zei hij. Ik ging terug en begon met Tweede bedrijf, eerste scène. DE volgende drie weken verscheen Sundstrom prompt met zijn notitieboek en zijn vulpotlood met het lichtje er in, op elke repetitie. En steeds zat ook mevrouw Sundstrom naast hem. Het aantal verwanten varieerde, met de grootste collectie van hei op de repetities op Zondag, als ze vrij waren. De acteurs hadden het al opgegeven en wauwelden hun rollen en zochten ander werk tijdens de lunch. Sundstrom zat met zijn notitieboek. Soms teekmde hij een zeskantige ster op de eerste bladzij en dan sloot hij het boek weer. Mijn hoofdpijn had tweeeneenhalve week geduurd en ik leefde op koffie en as; i 'ine, terwijl ik met half gesloten oogen het vermoeide bewegen van de acteurs op het too neel volgde. Elisa", zei de held, Ik geloof niet, dat het juist is, dat ge op deze wijze tot mij spreekt". Welke wijze bedoelt ge?" vroeg Elisa. Ze zei dezen zin altijd op een manier of ze vijf nachten niet in haar bed was geweest. Je weet best welke wijze ik bedoel", zei de held. Ik begrijp je niet", zei Elisa. Ze kauwde gum. Plotseling kon ik het feit dat ze gum kauwde, niet meer verdragen. In 's h meisnaam", schreeuwde ik, spuug die kauwgum uit". Er ging een schok door het theater. Het was sedert drie weken de eerste maal dat er iets luid gezegd werd. Goed", zei de heldin. Maar daarom hoef je nog niet meteen zoo te schreeuwen". Ze stond rustig op en liep over het tooneel, waarbij ze langzaam kauwde. Met een sleepend gebaar plakte ze het propje gum op de vergulde boog om het toonsel. Toen lirp ze terug en viel in haar stoel Vooruit", ik ging staan en schreeuwde. Je moet een jong en hartstochtelijk m;isje uitbeelden. Je moet over het tooneel daasen. Je moet niet acteeren als een brandkast, lieveling. Ik wil levensteekenen ! En dat geldt voor het heele verdraaide gezelschap ! We zijn drie wek»n bezig geweest met een begra fenis." Het was i moment stil en toen begon de heldin te huilen. Ze huilde vijf minuten zonder teekenen van ophouden te geven en dus stuurde ik het gezelschap voor dien dag naar huis. Maar Robert !" het was meneer Sundstrom ach ter me met mevrouw Sundstrom naast hem. Was dat absoluut noodig, Robert?" Ik keek hen aan: ze stonden daar keurig gekleed voor denj Zondag enjk had ook wel willen huilen