Historisch Archief 1877-1940
KANTTEEKENINGEN
Halifax stort zijn hart uit
In het vorige weekeind zijn de Engelsche minis
ters er op uitgetrokken om redevoeringen te houden.
Lord Halifax sprak te Leeds. Hij was vol vertrouwen
in de overwinning. Hitler had de moreele kracht der
democratieë.i onderschat. Inderdaad! Uit de tot
dusver gepubliceerde documenten blijkt dat de
Duitsche regeering er op gerekend heeft, dat het
afsluiten van het Duitsch-Russisch pact het oorlogs
gevaar zou verdrijven. Het is anders uitgekomen....
De Engelsche minister van buiienlandsche zaken
zeide voorts, in geen geval een wraakgierigen
vrede" te willen sluiten. ,,De eenige reden waarom
morgen geen vrede gesloten kan worden, is dat de
Duitsche regeering het aan Polen en
Tsjechoslowakije aangedane onrecht niet wil herstellen en geen
waarborgen geeft dat zij haar beloften zal houden".
Ergo: Duitsche regeering, beter uw leven !
Ten slotte zeide Halifax, dat hij honderd keer
liever dood" wilde zijn, dan onder den hiel van een
nazi-regeering leven. Het staat voor ons vast,
dat hij zulks meent. Men mag op Halifax tegen heb
ben wat men wil, eerlijk is hij. En door-en-door
godsdienstig. Openlijke onderdrukking is hem een
doorn in het oog. Het nationaal-socialisme heeft
in hem sinds Maart van het vorig jaar een feilen
vijand. Halifax schijnt echter wel te beseffen dat
een eventueele nederlaag van Duitschland niet ge
volgd mag worden door het in stukken hakken van
dien staat.
Er zijn anderen die daar anders over denken. Sir
Edward Grigg, de parlementaire secretaris van het
ministerie van voorlichting hield bijv. Maandag een
redevoering in Frankrijk waarin hij Hitler volledig
met Duitschland identificeerde. Vóór alles moest,
aldus Grigg, verhinderd worden dat twintig jaar na
den vrede opnieuw een Hitler zou opstaan. Wij
moeten een vollediger overwinning behalen dan in
1-918", zeide hij. Hij was vastbesloten, Duitschland
volledig te verslaan. Voor altijd" moesten Frank
rijk en Engeland van die overwinning de vruchten
kunnen plukken.
Men ziet: concreet heeft Grigg niets gezegd. De
tonn van zijn redevoering was echter: zet Duitschland
na den' oorlog onder vocgdij.
Dat deze wensch speciaal in Frankrijk door velen
wordt gedeald, behoeft geen beloog. Hij wordt er
niet minder onheilvol van. Een volk van tachtig
rnillioen laat zich niet blijvend overheerschen. En
bovendien: er is geen beter middel om het Duitsche
volk eensgezind rond den Führer" te scharen dan
het uiten van dergelijke woorden die zich als een
hevige bedreiging laten interpreteeren. Het ontbre
ken van een waarlijk-positieve vredespolitiek zal
zich aan de zijde der Geallieerden steeds meer gaan
wreken.
Churchill neemt geen blad voor den mond
Behalve lord Halifax heeft ook Churchill vorige
week Zaterdag het woord gevoerd. In de eerste
plaats gaf hij een overzicht van den oorlog. De helft
van de Duitsche duikbooten was nu, aldus de Engel
sche minister van marine, vernietigd. De aanbouw
van nieuwe duikbooten blijft beneden de verwach
ting. (Uit Denemarken werd echter bericht, dat op
alle Duitsche werven full-speed gebouwd wordt aan
een nieuw, kleiner model duikboot).
Uitvoerig liet Churchill zich verder uit over de
positie der neutralen, speciaal over de Scandinavi
sche en de Balkan-staten. Zij waren allen doods
bang voor een Duitschen aanval, zeide hij. Hun
positie is ellendig, en zal nog ellendiger worden.
Nederig buigen zij het hoofd, uit vrees voor de
Duitsche bedreigingen, terwijl zij Duitschland op
vele wijzen begunstigen." Churchill zeide voorts
dat deze neutralen in feite rekenen op een overwin
ning der Geallieerden. Van deze overwinning hangt
hun bestaan af. Maar verzetten zij zich eensgezind
tegen Duitschland? Allerminst. Ieder hoopt dat,
wanneer hij de krokodil maar lang genoeg voedt,
Was DE GROENE juist
uitverkocht toen
u er naar vroeg ?
EEN GOEDE RAAD
NEEM EEN ABONNEMENT!
deze hem het laatst zal opeten. Ieder hoopt dat de
storm is overgedreven vóór het zijn beurt is. Maar",
aldus Churchill, de storm zal niet overdrijven. Hij
zal steeds ernstiger opsteken en woeden, hij zal zich
naar het Zuiden en Noorden uitbreiden. En indien
ooit Engeland en Frankrijk strijdensmoede een ver
nederenden vrede zouden moeten sluiten, dan zou
den de kleine staten van Europa tusschen de
evengroote barbaarschheden van het nationaal-socialis
me en het bolsjewisme verdeeld worden."
Deze openhartige en ronde taal heeft bij de neu
tralen tot menig protest aanleiding gegeven. Zwit
serland, België, de Scandinavische staten overal
werd geprotesteerd tegen de bewering dat Duitsch
land bij uitstek geholpen zou worden. Ook in ons
land heeft het aan dergelijke protesten niet ontbro
ken. Terecht is opgemerkt dat het wel vreemd is
dat Engeland en Frankrijk thans een beroep doen
op de collectieve veiligheid die zij zelf getorpedeerd
hebben. Terecht is opgemerkt dat het waar
schijnlijk eerder in het voordeel van Duitschland
dan in dat van de Geallieerden zou zijn, wanneer de
neutrale staten zich op dit oogenblik in den strijd
gingen mengen. Hoe moeten de Geallieerden Roe
meniëbijstaan? Hoe Zuid-Slavië? Hoe Denemar
ken?
Deze protesten zijn juist. Het komt ons echter
voor dat zij de kern van ChurchilPs betoog niet
raken: dat de onafhankelijkheid der kleine
Europeesche mogendheden afhankclijk is van de neder
laag van dien staat die practisch getoond heeft, het
recht op zelfstandigheid van andere volkeren niet
te erkennen. Deze kern is in menig, op hoogen toon
geschreven artikel, waarin moord en brand ge
schreeuwd werd tegen Churchill, verloren gegaan.
Onrust op den Balkan
Naarmate het jaar vordert, neemt de onrust op
den Balkan toe. In de lente staan er, naar algemeen
gevreesd wordt, belangrijke dingen te gebeuren.
Italiëdoet wat het kan, om de Sovjet-Unie tegen te
houden. Of het dat op de juiste wijze doet, is een
andere vraag. Een vraag ook, die men in Roemeni
wel ontkennend zal beantwoorden.
Italië's bedoeling schijnt namelijk te zijn, Roe
meniëte bewegen, aan de
Hongaarsche-revisionistische verlangens tegemoet te komen. Roemeniëkrijgt
den raad, Zevenburgen aan Hongarije af te staan;
dan kan het op den steun van Hongarije en Itali
tegen den mogelijken aanval van de Sovjet-Unie
rekenen. Hongarije wordt dan ook steeds driester.
Roemeniëechter geeft niet toe. Als er ?n schaap
over den dam is, volgen er meer", denkt men in
Boekarest. Als Hongarije Zevenburgen krijgt, zijn
dan Bessarabiëen de Dobroedsja nog te redden?
Onrustbarend zijn ook de geruchten dat Duitsch
land een deel van Poolsch-Galiciëheeft verworven.
Daardoor krijgt het ook een invalspoort in Roe
menië, waar rustig troepen en materiaal
geconcenteerd kunnen worden. Duitschland aast op de
Roemeensche petroleum en het Roemeensche graan!
't Ziet er donker uit.
De strijd in Finland
Aan de Finsche fronten zijn ook deze week geen
besl;ssende veranderingen voorgevallen. De
SovjetUW FAMILIEWAPEN opgespoord en prachtig ge
schilderd in maat naar keus f 13.50. Beschikken
nu over meer dan een half millioen gegeven*.
Vraag» e«n» vrijblijvend aan. Zegelringen,
ifamboomen etc.
Zeer billijk.
HtraUltch Genealogisch Bureau D* Banier,
Or»n)e Nauaulaan 87, Overveen.
luchtmacht heeft j.l. Zondag het arme land hevig
gebombardeerd. De troepen houden echter stand.
Zelfs werd bericht dat Finsche vliegtuigen er
in waren geslaagd, Russische bases te bombar
deeren.
Churchill en Halifax hebben in hun boven-geme
moreerde redevoeringen vermeld, dat Engeland den
Finnen reeds hulp had geboden. Het werd tijd ! Ook
de Nederlandsche regeering heeft tot hulpverleening
besloten. Een wetsontwerp is ingediend, om het
Finsche Roode Kruis f 100.000 te schenken. Hopen
wij dat het spoedig wordt aangenomen. Het is wel
het minste wat ons land kan doen.
Nederland wordt rijker
Door de herwaardeering van den goudvoorraad
van de Nederlandsche Bank zou Nederland, althans
op papier, rijker worden. Een daartoe strekkend
wetsontwerp is Dinsdag j.l. door minister De Geer
ingediend.
Toen Nederland in September 1936 devalueerde,
heeft men den aanwezigen goudvoorraad niet om
gerekend. Dezelfde hoeveelheid goud werd meer
waard, in nieuwe guldens geteld. De vereffening
werd echter niet toegepast, zoolang het mogelijk
was dat Nederland weer tot den vroegeren gouden
standaard zou terugkeeren. Daar dit op het
oogenblik zoo goed als uitgesloten moet worden geacht,
is besloten tot het up-to-date brengen van de boek
houding van de Nederlandsche Bank iets anders
is de herwaardeering in feite niet. Vergeleken met
vroeger, is de Nederlandsche staat nu f 221 millioen
rijker. Een deel daarvan wordt aan de Bank toe
gekend ter vereffening van het in 1931 geleden
pondenverlies. Dat deel wordt voor drie-vierde aan
de reserves van de Bank toegevoegd.
Ec'jn.imisch is met al deze manipulaties niets ver
anderd, slechts technisch-financieel. De regeering
haalt een douceurtje dat reeds drie jaren op haar lag
te wachten, naar zich toe. Zij kan het in dezen tijd
opperbest gebruiken. Met de f 221 millioen kan
zij de mobilisatie vier maanden financieren.
Maar dan is dat geld ook op.
Dat toont zonneklaar aan dat de herwaardeering
van den goudvoorraad slechts van betrekkelijk
geringe beteekenis is. Zij ontheft de regeerirg niet
van de noodzaak, diep-ingrijpende financieele en
sociale maatregelen door te voeren.
Last van Uw zenuwen?
Spoedig weer opgewekt en gekalmeerd met
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Buisje 75 et. Bij Apoth. en Drogisten.
UIT DE GROENE GRABBELTON
HET Nieuws van den Dag voor
NederlandschIndiëmaakt zich sinds eenigen tijd bijzonder
verdienstelijk door het publiceeren van artikelen
waarin de gevaarlijke invloed wordt onthuld die
vele Duitschers in Nederlandsch-Indië, vaak op
voorname regeeringsposten, uitoefenen. Deze pu
blicaties zijn den hoofdredacteur, den heer Belonje,
reeds op een aantal dreigbrieven en een reëele aan
slag komen te staan. Hij zet zijn werk echter voort.
Wij willen hem een klein handje helpen.
Een onzer lezers stelt KANTEKLEER (die dergelijke
medewerking altoos op hoogen prijs stelt!) in de
gelegenheid, een gedeelte te citeeren uit een parti
culieren brief, die in December verzonden is uit
Ambon (Molukken) in onze Oost.
Veel menschen zijn hier nog pro-Duitsch, terwijl
absoluut neutraal-zijn ons toch beter zou passen. Een
hoog percentage der hier geplaatste ambtenaren heeft
Duitsche vrouwen, terwijl er in de hoogere posities
veel te veel Duitschers zijn, om een goede neutraliteit
te kunnen voorstaan. Zoo b.v. het Militair Hospitaal.
Chef en apotheker zijn Duitschers, en de chirurg is
geweldig pro-Duitsch. De apotheker die op Ajerblanda
woont, heeft een groot portret van Adolf Hitler op zijn
schrijftafel staan. De Algemeene Politie is zoowat
heelemaal Duitsch, van het hoofd af tot in de lagere
rangen. De meesten hunner hebben Duitsche vrouwen
en spreken nauwelijks verstaanbaar Hollandsen. De
kinderen worden geheel Duitsch opgevoed. Zoo is er
nog heel wat meer in deze schoone gewesten, die de
Groote Oost worden genoemd.
't Is te hopen dat deze quaestie bij de Indische
begrooting uitvoerig besproken zal worden.
In de Nieuwe Rotterdamsche Courant zijn enkele
artikelen over Spanje verschenen, die niet slechts
onbelangrijk maar hier en daar ook stuitend waren,
aangezien zij getuigenis aflegden van een
quasistudentikooze kwajongensachtigheid. Een voor
beeld.
De schrijver heeft gehoord dat men in Madrid
het graf van Velasquez ontdekt heeft. In jaloezie
ontstoken van wege Rembrandt", zoo verhaalt hij,
heb ik er een pelerinage aan gewaagd, ais ik een
expeditie zoo mag noemen in de natste der natte
moessons over een bestrating, waar men drie jaar
PAG. 6 DE GROENE No.32i9