Historisch Archief 1877-1940
van Lenin's graftombe zijn tribunes voor de toe
schouwers bij parades opgetrokken.
Het Kremlin met het Roode plein
Het geheimzinnige Kremlin
BOVEN Moskou staat het Kremlin en boven het
Kremlin slechts de hemel" zoo luidde een
gezegde van het bijgeloovige en eerbiedige oude
Rusland waar het de Hei'ige Stad van het Kremlin"
in het hart van de meest Russische stad aller steden,
Matjusjka Moskwa", moedertje Moskou, betrof.
Niettegenstaande deze oude denkbeelden vervaagd
zijn, staat ook nog heden ten dage boven Moskou het
Kremlin, waarover een mysterieus waas hangt,
nog geheimzinniger dan in het verdwenen
orthodoxe Rusland. Want achter de hooge muren
van het Kremlin leidt Josef Stalin zijn ondoor
grondelijke politiek.
Er zijn hoofden van buitenlandsche ambassades,
die gedurende de vele jaren, dat ze in Moskou ver
bleven, Stalin nog nooit gesproken hebben. Zelfs
de hoogstgeplaatste officieele personen van het
Commissariaat van Buitenlandsche Zaken, met
wie ze dagelijks in aanraking komen, weten practisch
niets van Stalins bedoelingen af voordat deze in
het Politbureau beslist heeft om een nieuw ge
deelte van zijn politieke puzzle aan de wereld te
onthullen.
Voor den toerist die het Kremlin voor het
eerst ziet vanaf het Roode Plein heeft het
werkelijk een bovenaardsche schoonheid. Zijn
woud van vergulde koepels, zijn kerken, waar
op nog steeds het dubbele orthodoxe kruis
prijkt, de negentien torens op den twintig meter
hoogen muur, de massale geelachtige voorkant van
het groote paleis, prikkelen, van welken kant ook
bekeken, de nieuwsgierigheid van de wereld. De
bezoeker prikkelt dat andere Kremlin, het on
doorgrondelijke politieke Kremlin. lederen avond
om twaalf uur speelt het klokkenspel van het
Kremlin de noten der Internationale", een weinig
aarzelend, want het carillon was gemaakt om
's avonds God behoede onzen Tsaar" te spelen, en
is tot nu toe nog nooit goed gereconstrueerd.
Schrijver dezes zat eens in Weenen, in een cei
temidden van een groep illegalen", die den gevaar
lijken strijd tegen hetOostenrijkschefascismevoerden
en nu probeerden om op hun radio deze boodschap
van hoop en inspiratie van de Kremlinklokken,
op te vangen. Een van hen stonden de tranen in de
oogen toen de melodie tenslotte bijna onherken
baar over kwam. Misschien waren het eens de
oorspronk lijke noten van de Kremlinklokken, die
het communistische strijdlied door den aether
zonden. Maar wanneer U nu regelmatig luistert,
zult u al spoedig tot de ontdekking komen dat het
slechts een echo van vroeger tijden is, die nu wordt
voortgebracht door een gramophoonplaat. Is c'at
symbolisch ?
Binnen de muren van het Kremlin bevinden
zich vele gebouwen, de kerk van St. Konstantijn,
het Nicolaaspaleis, het Tsjoedowklooster, dat nu
een militaire academie met barakken is, een recht
bank. En de met schijnwerpers beschenen
bloedroode vlag, die vlak boven de besneeuwde daken
van het Kremlin in de ijzig koude wind wappert,
maakt een onvergetelijke n indruk.
Onder de vlag, in de nissen van de buitenmuur
achter Lenins mausoleum ligt de asch van vele
revolutionaire helden en hier bevindt zich ook het
kolossale broedergraf" van vijfhonderd arbeiders
die in de Octoberrevolutie tijdens de bestorming
van het Kremlin het leven lieten. Aan beide zijden
lang niets aan heeft gedaan dan er bij gelegenheid
wat bommen op gooien."
Kan het grappiger"?
VORIGE week plaatste De Groene" een artikel
over den petroleum-factor in den huidigen
oorlog waarin ten aanzien van Duitschland o.a.
werd gezegd dat een herstel der Roemeensche
productie onder Duitsche leiding, na een oorlog,
geruimen tijd zou duren. In den wereldoorlog
hebben de Duitschers in 1916 Roemeniëveroverd.
Eind 1917 was de Roemeensche petroleum-productie
toch nog maar twee-vijfde van wat zij vóór den
oorlog was geweest.
Sindsdien echter heeft de techniek niet stilgestaan.
De Balkan-medewerker van De Groene" deelde
ons althans mede dat Duitschland ook na grondige
verwoesting der olievelden, zooals deze ook nu
weder beraamd is en voorbereid" binnen het jaar
weer de tegenwoordige productie zou kunnen be
reiken. Dat vergroot natuurlijk de kans op een
?
Duitschen aanval waarvoor men inderdaad
in Roemeniësteeds bevreesder schijnt te worden.
Vergezeld van den machtigen dirigeerstok"
en een bronzen buste van den prof. dr., prijkte in de
etalage van het K.L.M. -gebouw in de Leidschestraat
een fotografisch vergroot aanbeveling-schrijven
van Mengelberg, d.d. 12 April 1938, waaruit we
onzen lezers dezen zin niet wenschen te onthouden :
Ondanks we op meer dan 5500 meter hoogte
vlogen, had ik niet de minste last van oorsuizingen !
In het blad van de Vrijzinnig-Democratische Jon
geren Organisatie viel ons oog op dit staaltje van
humor-in-het-kort :
Afd. Doetinchem. Woensdag 3 Januari spreekt de
heer J. C. Deering voor ons. Onderwerp: Naar een
nieuwe wereld". Convocaties met nadere plaats- en
tijdsaanduiding volgen nog.
KANTEKLEER
A fCHTER deze muren worden de geheime
f\] plannen van de Sowjet-Unie gebrouwen.
Sinds den moord in 1934 op Serge M. Kirow, Stalin's
opvolger, is het binnenste van het Kremlin even
ontoegankelijk als de heilige stad Lhasa. Het is ook
een diep geheim welk van de gebouwen bewoond
wordt door Josef Stalin. De zittingen van den Op
persten Sowjet" geven den verslaggevers een ge
legenheid om het Groote Paleis van het Kremlin
te bezoeken, maar geen enkel ander gebouw.
Gewapend met een gewone perskaart, welke om
de twee maanden verlengd moet worden, kan men
door een verzoekschrift een persoonlijk toegangs
bewijs verkrijgen, dat genummerd is en gedrukt
op speciaal gewaarmerkt papier. Automobielen
moeten bij de Borowitzki-poort stoppen, hierna
moet men in de rij van afgevaardigden en
uitgenoodigde bezoekers wachten om bij den nauwen ingang
zoowel pas als toegangsbewijs aan het critisch
onderzoek van een twaalftal daarvoor uitgezochte
mannen te onderwerpen, mannen die het gezicht
van den drager vergelijken met dat op de pas. Menig
maal bellen ze op om de pas extra te contro
leeren. Hierna moet men nog drie dergelijke
wachten passeeren voordat de persgalerij bereikt
wordt, waar zich bijna evenveel detectives bevinden
als journalisten. Hooggeplaatste Sowjet-burgers
zullen met verbaasde vereering tegen u opzien
wanneer u zulks tot stand gebracht heeft. Bent u
het Kremlin binnengekomen? Ongeloofelijk l" Het
feit dat men nooit weet wat er precies in de
Kremlingebouwen gescheidt, vormt een belangrijk onderdeel
van het mysterie.
Stalin verlaat het Kremlin zelden met een politiek
doel. Daar hij verscheidene landhuizen tot zijn
beschikking heeft om tot rust te komen, weet nie
mand ooit waar hij precies woont. Maar in het
algem en is de Sowjetmacht binnen de muren van
het Kremlin gecentraliseerd.
Alle opzienbarende verdragen van den laatsten
tijd zijn binnen de muren van het Kremlin
geteekend, waaronder dat met de Nazi's. Bij die
gelegenheid legde Stalin zijn pen opzij en zei tegen
Von Ritb;ntrop Laten we een glas van onze
slechte Sowjetchampagne drinken" een onnoodig
bescheiden opmerking, daar de Sowjetchampagne
op het oogenblik zeer goed is.
Voor den buitenlandschen journalist is alle
contact met het Kremlin afgesloten, uitgezonderd
dat met het persbureau, welk bureau instructies
heeft om alle nieuwsgierigen naar de gepubliceerde
kranten en de officieele radiouitzendingen te ver
wijzen. Officieele bulletins worden niet aan de
journalisten verstrekt. Sinds de groote zuivering
schuwen de Sowjetburgers ieder contact met buiten
landers uit angst om als spion te worden gearres
teerd.
Een eenvoudig voorbeeld van de isolatie van de
vreemdelingen is het feit dat schrijver dezes zijn
auto in een ander gedeelte van Moskou dan waarin
hij woont, moet stallen. Zijn woonplaats I.'gt t
midden van zeer goede garages, maar de eigenaars
vreezen de gevolgen van een zoo eenvoudig contact
als dit stallen van den wagen van een buitenlander.
DE ongenaakbaarheid van het Kremlin brengt
het gevaar van isolatie met zich mede. Het
gewone contact tusschen het Corps Diplomatique
en de regeering waarbij het geaccrediteerd is, dat
zoo waardevol voor het wederzijdsche begrijpen is.
bestaat in Moskou niet. Het Kremlin besteedt
weinig aandacht aan rapporten van de
Sowjetdiplomaten in het buitenland en vertrouwt klaar
blijkelijk meer op geheime- of semi-geheime inlich
tingen. Tengevolge hiervan is het volkomen op de
hoogte van de geheime bedoelingen en handelingen
van buitenlandsche regeeringen, terwijl er om
trent de publieke opinie in het buitenland vaak
een jammerlijke onwetendheid heerscht.
Nu pas, ongeveer vijf maanden na het sluiten
van het verdrag met Duitschland, dringt druppels
gewijs in de Sowjet-Unie het inzi:ht door, welke
schade in de gehetle wereld zij zich hierdoor
berokk-nd heeft. Of irekt Sta i.i iich pri cipiëel niets
aan van het oordeel van anderen? Men wee. het niet.
Wat zal de Sowjet-Unie thans doen? Het ant
woord wordt gegeven binnen de massale muren
van het Kremlin.
Als de avond valt, worden de muren met licht
overstroomd. Dat licht valt slechts op den buiten
kant van de muren en geeft daardoor den donkeren
figuren, die bovenaan patroui.laeren, de gelegenheid
om iederen nieuwsgierige in het oog te houden.
Hier en daar schijnt een flauw licht door een van
de duizenden vensters van het Kremlin. Maar geen
enkel lichtstraaltje doordringt de duisternis van
het geheimzinnige Kremlin zelf. G. E. R. GEDYE.
PAG. 7 DE GROENE No. 326»