KANTTEEKENITVGEN De week der Redevoeringen Het is maar gelukkig dat er nog zoo iets als een Elfstedentocht en staatslieden bestaan: wat hadden de dagbladen anders in de afgeloopen week aan groot nieuws" moeten brengen ? De Elfstedentocht was een dankbaar object. Niets gaat er bij ons volk zoo goed in, als het stoere en sportieve waarvan deze tocht de hoogste manifestatie is.. Alle eerbied voor de vijf rijders die tot vlak bij den finish bij elkaar bleven, waar hun de menschelijke natuur te machtig werd, en op het laatste oogenblik nog een oncollegiale hardrijderij ontstond. De kranten waren er vol van: dat is hun goed recht. En hun kwam ook te stade dat verschillende personen die, gelijk dat heet, het lot van Europa in handen hebben, het deze week noodig hebben geoordeeld, een bemoedigend woord tot hun volk te spreken. In de eerste plaats was daar Churchill die Zaterdag weer een redevoering hield; in de tweede plaats de Fransche premier, Daladier; in de derde plaats de Führer in hoogsteigen persoon die op zijn alleronverwachtst ter gelegenheid van de herdenking van het aan de macht komen der nationaal-sociaiisten, Dinsdagavond j.l. een uitvoerige rede hield. En ten slottj Chambïtlain, Woendagavond. Men heeft om allereerst op het gemeenschappe lijke te wijzen vergeefs in dezjïdrie redevoeringen naar waarlijk constructieve gedachten gezocht. Maar dat was misschien wat veel gevergd. N'eMemtn is het een merkwaardig feit dat in alle redevoeringen die tot dusver door de vooraanstaande staatslieden tijdens dezen oorlog gehouden zijn, nergens een denkbeeld voorkomt waarbij men instinctief voelt: daar zit iets in, dat is iets voor de toekomst. In den vorigen oorlog kon dat van Wilson's Veertien Punten gezegd worden. Ik weet het, lezer: Wilson is bedrogen en heeft zich laten bedriegen, en ook op zijn Veertien Punten was nog wel iets af te dingen, laat staan op de uitwerking. Toch: als deze oorlog iets goeds kan voortbrengen, dan is het de reconstructie van verouderd Europa in federalen geest. Daarmee is zeker niet alles, maar althans iets verbeterd. Het besef van de noodzak lijkheid van deze reconstructie mist men smartelijk in de ellenlange redevoeringen en vertoogen. Nergens een woord dat als een frissche stormwind aansnelt en de poort van de toekomst even openstoot.. Of is dit teveel gevergd? Hitler's redevoering In alle perscommentaren die in binnen- en buitenland aan Hitlers redevoering zijn gewijd, kwam duidelijk tot uitdrukking dat deze bedoeld was voor binnenlandsch gebruik". Het buiten land kon er zich inderdaad niet zat aan eten.... Want wanneer men zich afvraagt: is er eenig nieuws gezegd in deze rede van anderhalf uur? dan moet het antwoord luiden: neen. Het is ons zoo langzamerhand niet onbekend dat de sympa thieën van den Rijkskanselier niet uitgaan naar de Engelschen noch naar de afstammelingen der Maccabeeën" die overigens reeds een hooge cultuur bezaten toen het in Germania nog woest en ledig was. Misschien heeft het dit keer aan de redevoeringzelf gelegen. Want de Führer sprak of hebben wij ons daarin vergist? matter, onzekerder dan anders. Of deze onzekerheid een politieken achtergrond heeft? Men weet het niet. De felle winter is een ernstige tegenslag voor oorlogvoerend Duitschland. In de eerste plaats is het economisch leven ont wricht; het toegevroren zijn van de Donau geeft Duitschland maandenlang ernstige transportmoeilijkheden. Ernstiger is nog dat, vooral door het tekort aan brandstof, het moreel van de bevolking zware schade lijdt. Dat was nu pas n oorlogs winter. En geen Duitscher weet, hoeveel van derge lijke oorlogswinters hij tegemoet gaat De Geallieerden aan het woord In de redevoering die Churchill Zaterdag te Manchester hield, werd het probleem der neutralen waarover hij zich in zijn vorige speech zoo uitvoerig uitliet, niet aangeroerd. Churchill nam dus ook geen woord terug van wat hij had gezegd. Hij sprak ditmaal uitvoerig over de toestanden in Tsjechiëen UW FAMILIEWAPEN opgespoord en prachtig ge schilderd in maat naar keus f 13.50. Beschikken nu over meer dan een half millioen gegevens. Vraagt eens vrijblijvend aan. Zegelringen, (tamPolen, en hing een gruwjlijk beeld op van de velerlei wreedheid die daar zou zijn gepleegd, alsmede van de cultureele en sociale onderdrukking waaraan het Tsjechische en Poolsche volk blootstaan. Het is natuurlijk onmogelijk, zijn berichten te verifi ren, en het is zeker niet ormoge'ijk dat hij de waarheid ietwat heeft aangedikt. Churchill besloot met een krachtige opwekking tot de arbeiders om zich tot het uiterste in te spannen. Ook Daladier liet een dergelijke opwekking hooren. Sterker dan in Engeland is men in Frankrijk doordrongen van de noodzaak eener belangrijke inperking der normale consumptie. Het is vooral Paul Reynaud, de minister van financiën, die een open oog heeft voor de eischen der oorlogseconomie. Hitler beweerde in zijn jongste redevoering dat men in Engeland en Frankrijk het nationaal-socialisti sche stelsel overnam. Inderdaad. Wat is dat stelsel, op den keper beschouwd, ooit anders geweest dan oorlogseconomie in vredestijd? Frankrijk moet nu wel op die oorlogseconomie overschakelen. Dat heeft ook Daladier duidelijk gezegd. Verder richtte hij enkele woorden tot hen die strenge maatregelen eischten tegen allen die óf met Moskou óf met Berlijn hadden geheuld. Het standpunt van den eersten-minister was dat dergelijke personen met rust gelaten zouden worden, indien zij van de dwalingen huns weegs terugkeerden. Velen hebben dat inderdaad gedaan. Maar bij uiterst links en uiterst rechts zitten ook nog groepen die dezen oorlog saboteeren. Chamlerlain zeide Woensdagavond nauwelijks iets dat de moeite waard was. Na den oorlog zal de vrijhandel weer worden ingesteld". Alsof het daarop aankomt.... Oorlogsbedrijven Van den z.g. Wereldoorlog is weinig nieuws te berichten. Aan de fronten heerscht een vrijwel volkomen rust. De eenige strijd die men er voert, is de tegen de verveling. Mjn hoort van Duitsche zijde dat er slechts n soort oorlogsgewonden bestaat: de soldaten die zich de knokkels openhalen bij het klaverjassen op den betonnen vloer der kazematten. In de lucht was het deze week roeriger: vele aanvallen over en weer vonden plaats. Ter zee tenslotte waren het weer de neutralen die de klappen kregen. In Finland wordt de strijd op heftige wijze voort gezet. De druk der Russen wordt plaatselijk sterker, maar de Finsche linies houden" nog steeds. Ongetwijfeld moeten de Finnen reeds veel steun van de Geallieerden hebben ontvangen. Men beseft in Londen en Parijs dat men, zoolang men de SowjetUnie in het Noorden bezig houdt, elders minder van haar te vreezen heeft. Elders" wil zeggen: op den Balkan en, eventueel, in Azië. In feite wordt dus een oorlog tegen de Sowjet-Unie gevoerd; maar de uiterlijke schijn der vriendschappelijke verhouding gehandhaafd. Begin Februari vertrekt de Britsche gezant bij het Kremlin dan ook weer naar Moskou, alsof er niets aan de hand is. Is dat Engelsche huichelarij ? Men mag het zoo noemen. Men mag het ook politiek" noemen. Chamberlain beseft dat van een openlijk en ronduit N.V. ARNHEMSCHE HYPOTHEEKBANK VOOR NEDERLAND HYPOTHECAIR KAPITAAL BESCHIKBAAR De Directie: Mr. J. F. VERSTEEVEN?Mr. H. G. VAN EVERDINGEN stelling k'ezen tegen de Sowjet-Unie slechts n ding het gevolg kan zijn: dat Duitschland en de Sowjet-Unie uit economische en strategische nood zaak in eikaars armen gedreven worden, zoodat zich tenslotte van den Rijn tot de Beringstraat ofwel een nationaal-socialistische ofwel een bolsjewisti sche staat uitstrekt. Het een is voor Chamberlain al een even groote nachtmerrie als het andere. Buitenlandsche Zaken in den Senaat De opmerkingen die bij de behandeling van de begrooting van buitenlandsche zaken gemaakt waren, beantwoordend, heeft minister Van Kleffens vorige week Donderdag weer een voortreffelijke redevoering gehouden. Zij was krachtig, maar niet overmoedig, zij was afgemeten zonder doodsch te zijn. De woorden waren menigmaal op een goud schaaltje gewogen, toch was het een redevoering ,,aus einem Gusz". Met groote kracht poneerde de minister het Nederlandsche onafhankelijkheidsstandpunt, dat wij hier niet nader behoeven toe te lichten. Zijn woorden waren het volk uit het hart grgrepen. Meer en meer blijkt wel dat de kabinetsformateur een bijzonder gelukkige keuze heeft gedaan. Minis ter Van Kleffens woord heeft toenemend gezag biinen en buiten de grenzen. Stellig: de wereldge schiedenis hangt niet af van dat feit. Toch is het goed en nuttig dat Nec'erland in dezen tijd een minister van buitenlandsche zaken heeft die het vertrouwen geniet van het geheele volk. Een Amsterdamsch Jubileum Het zij ons vergund, temidden van het rumoer der wert Idgebeurtenissen, een kantt ekening te wijden aan een Amsterdamsch jubileum, dat de aandacht verdient: wij bedoelen het twintigjarig bestaan van den Kunstkring voor Allen". Wat de Kunst kring" voor muzieklievend Amsterdam beteekent, kan niet in woorden worden uitgedrukt. Duizenden hebben hun muzikale scholing aan de goedkoope concerten van deze organisatie te danken. Duizen den vooral uit ds kringen van hen wier muzikaal genieten vroeg< r beperkt bleef tot de klanken van straatorgel en mondharmonica. De Kunstkring" heeft als democratiseerende muziek-organisatie voortreffelijk werk verricht Wil men een bewijs? Dan moge daaivocr gelden wat wethouder Boekman op het jubileum-concert, Zaterdagavond, het ft medegedeeld: dat een groep werklooze diamantbewerkers uit erkentelijkheid tezamen de Kunstkring" een belangrijk bedrag had aangeboden, bespaard op hun steunuitkeering. Schooner geschenk had de Kunstkring" zich niet kunnen wenschen. UIT DE CROEXE GRABBELTOM ?boomen etc. Zeer billijk. HfraUlteh G*n«alo(lMh Bnnta D« Btnltr, Or»o]« Naiianlaan 87, Ortmtn. VEERTIEN dagen geleden is naar aanleiding van het voorontwerp van wet van minister Van den Tempel ter regeling van de arbeidersvacantie in de Kantteekeningen" melding ge maakt van het feit dat de vacantieverhoudingen in de Twentsche textiel-industrie veelal belangrijk ongunstiger waren dan elders. De schrijver ge waagde van een cynische houding" van sommige fabrikanten. Naar aanleiding van deze opvatting heeft de schrijver der Kantteekeningen" uit de kring der fabrikanten een brief ontvangen die billijkerwijs onder de aandacht van de lezers moet worden ge bracht. Wij citeeren: U eindigt met te zeggen dat het goed is dat de wet spoedig aan een cynische houding, zooais u deze be schreven hebt, een einde maakt. Het spijt mij dat u hierin onjuist bent. Reeds werd in 1924 ongevraagd door bijna alle Twentsche fabrikanten een vacantie van vijf dagen met behoud van looi} ingesteld, vijf dagen die ver deeld worden over Nieuwjaarsdag, tweede Paasch- en Pinksterdag en eerste en tweede Kerstdag. Twee jaar geleden werd er wederom twee-en-ccnhalve dag bijgegeven, eveneens met behoud van loon. Waarvan acte. EEN zekere Y;ma schrijft in Ons Volk", orgaan van het Verbond der Nederlanders": Willen wij den staat veroveren, dan zullen wij in ons en tevens uiterlijk de beweging van den nieuwen tijd moeten r.ijn! KANTEKLEER s elt noogen prijs op het bezoek van dezen heer wanneer hij het zoover heeft ge bracht dat hij innerlijk en uiterlijk de nieuwe tijd" is. 9 DR. Otto Neurath, directeur van de Internationale Stichting voor Ee.ldpaedagogie" schrijft in zijn pas verschenen werk De moderne mensch ontstaat": Wie denkt er aan, te vragen waarom de mannen broeken en de vrouwen rokken dragen in de Westersche beschaving, waarom paardevleesch, slangen en ratten geen deel uitmaken van ons voedsel, waarom de menschen elkaar begraven of cremeeren en niet in zeep omzetten? Traditie en bijgeloof spelen nog steeds een rol. Wat dat laatste voorbeeld betreft, kunnen wij 't moge dan ouderwetsch zijn het toch niet zoo bijster betreuren dat traditie en bijgeloof nog steeds een rol spelen. PAG. 6 DE GROENE NO. 3270