Historisch Archief 1877-1940
Bu/gaorsche~boeren voeren hun vo/ksdonsen u/'t
Buigarij e's sleutelpositie
Van onzin Balkai-medcwirker
TOEN Koning Boris van Bulgarije eenige jaren
geleden bij de geboorte van den kroonprins
den volke kond liet doen, dat deze Simeon zou
heeten, steeg te Sofia de vreugde, die reeds aanstonds
algemeen tot uiting was gekomen, tot wild enthou
siasme. Immers de naam Simeon, eens gedragen
door den grooten tsaar, die omstreeks den jare 1000
de grondvesten legde voor het machtige Bulgaarsche
keizerrijk, dat zich uitstrekte van de Donau-monding
en Adrianopel tot Durazzo aan de Adriatische Zee,
was voor het volk niet slechts een symbool maar
ook een belofte.
Zeer zeker gaan heden de Bulgaarsche ambities
niet zoo ver om de overheerschende machtspositie
op den Balkan te willen heroveren, die het land
eens, vele eeuwen geleden, bezat, maar behalve
de ofiiciëile eisch tot herstel van de grenzen van
1913 door teruggave van de Zuidelijke Dobroedsia
door Roemeniëen de haven van Dede-Agats aan
de Egd;che zee met een deel van Zuid-Thraci
door Griekenland, leeft nog wel degelijk onder het
volk de hoop on een nieuw Groöt-Bulgarije, dat
geheel Macedonië, nu grootendeels in het bezit
van Zuid-Slaviëen Griekenland, zou omvatten.
Vooral de zich als Bulgaren beschouwende
Macedoniërs, die zich als nooit versagende
revolutionnairen vermaardheid verworven hebben, blijven
de gangmakers voor dit Groot-Bulgaarsche ideaal.
De kans, dat inderdaad Bulgarije binnen
atzienbaren tijd een aanvang zal kunnen maken met de
verwezenlijking van zijn aspiraties, is sinds het
uitbreken van den oorlog gestegen. Bulgarije
neemt op het oogenblik op den Balkan een zeer
sterke positie in, niet door de kracht van zijn leger,
maar juist door het feit, dat het als eenige onbe
vredigde en revisionistische staat op den Balkan
iedere gemeenschappelijke actie der Balkanstaten
en een werkelijk effectief functionneeren van de
DAT het gevaarlijk is, beeldspraak te gebruiken,
bewees de advocaat die dezer dagen tijdens
een pleidooi voor den Hsogen Raad, blijkens een
dagblad-verslag zeide:
Ik wil voor het hoogste rechtscollege niet lang uit
weiden over het leerstuk ,,onrechtmatige
overheidsdaad"; dat zou gelijk staan met een fabrikant zijn
eigen productie-methode uitleggen.
Merkwaardige beeldspraak gebruikte ook het
Haagschen restaurant .dat kort geleden in alle
plaatselijk; bladen adverteerde: Men k^nt den
vos aan zijn strek2n, en ons aan onze schotels".
?
ZES maal was een zekere L. v. d. B., landarbeider
uit Enschedé, veroordeeld geworden wegens
diefstal met braak. Toen ontdekte de rechterlijke
macht, te maken te hebben met een lijder aan
pathologische steelzucht. Hij werd ter beschikking
van de regeering gesteld. Deze liït hem eerst te
Avereest, daarna nog te Rekken verplegen. Hij
scheen daardoor zoover te verbeteren dat hij
voorwaard lijk in vrijheid werd gesteld. Hij kwam
in dienst bij een landbouwer, maar liep na een
maand weg, en in plaats van zich weer in Rekken
aan te melden zooals zijn plicht was geweest,
naar de president opmerkte" ging hij zwerven en
Balkan-entente, waarvan het geen deel uitmaakt,
bemoeilijkt of belemmert. Ook zijn centrale geogra
fische ligging, die het grootendeels de verbindingen
van Midden-Europa naar Constantinopel en van
de Donau naar de Egeï;che en Adriatische zeeën
doet beheerschen, speelt hierbij een groote rol.
Aldus is het verklaarbaar, dat in dezen tijd van
koortsachtige diplomatieke bedrijvigheid op den
Balkan, den Bulgaren zoowel van de zijde der
andere Balkanstaten, als ook door alle groote
Europeesche mogendheden zonder uitzondering,
een zeer intensieve en hoogst welwillende belang
stelling gewijd wordt.
ITALIË, dat reeds sinds een tiental jaren als
kampioen voor het Hongaarsche en Bulgaarsche
revisionisme is opgetreden om zoodoende in Z.O.
Europa een tegenwicht te vormen tegen den eertijds
zoo grooten Franschen invloed bij de landen der
Kleine Entente, onderhoudt dientengevolge, en
mede dank zij het huwelijk van Koning Boris met
een dochter van den Koning-Keizer, zeer vriend
schappelijke betrekkingen met Bulgarije. De po
gingen echter, die het gedaan heeft, om de Bulgaren
geheel aan den leiband te krijgen, zooals dit Rome
nu in aanzienlijke mate met de Hongaren schijnt
te gelukken, waren vergeef'ch. O/er de vraa^,
of Italië, all:s w;l beschouwd, dan laagst'n tijd
werkelijk in groote mate aan invloed op den
Balkan gewonnen heeft, ;al imgeüjk thans te
B Igrado plaats vinde:de bijeenkomst van de
Balkan-ente.ite eenige cpheldtri.ig brengen.
Zoowel Duitschland als Rusland staan Bulgarije
feitelijk nader dan Italië. De Duitschers zijn de
oude bondgenootsn uit den wereldoorlog en hoewel
de Bulgaren weinig reden hebben met voldoening
aan den gemeenschappdijken strijd terug te den
ken, zoo is toch steeds de Duitsche invloed te Sofia
aanzienlijk gebleven, terwijl Bulgarije wegens
het feit, dat Duitschland bijna 70 % van zijn export
belandde te Rotterdam. Daar brak hij in een con
sumptiewagen in alsmede in een schoolgebouw.
De vertegenwoordiger van het O. M."
(aldus citeeren wij uit het verslag) merkte op dat
men hier te doen heeft met iemand die lijdende is
aan pathologische steelzucht".
Dat beteekent dat de man onder dwang handelt.
Eisch: n jaar gevangenisstraf.
Ziedaar weer een van de vele processen die de
geheele problematiek ontrollen van het huidige
strafst'Is: l waarbij men veelal het onbewuste wel
erkent maar en geen rekening mee houdt....
?
HET optreden van Cilli Wang en van Fientje de
la Mar bracht de aanwezigen in steeds opgewekter
stemming, waarna de Amerikaansche verloting van
een plaat van Raemaekers en een kist champagne ook
nog behoorlijk geld opbracht. Souper en dans deden
de feestvreugde nog tot vier uur 's nachts voortduren.
De men-c^elijke liefdadigheid bewand It wel
vreemde paden De opbrengst was voor het
Finsche Roode Kruis.
opneemt, economisch zeer van dit land afhankelijk is.
Wat Moscou aangaat, zoo moge op de Bulgaren
Sowjet-Rusland niet meer dezelfde fascineerende
aantrekkingskracht uitoefenen als indertijd het
tsaristische Rusland, nergens echter heeft de idee
van het pan-Slavisme dieper wortel geschoten dan
in Bulgarije, dat trouwens nooit vergeet, dat het
zijn bevrijding onder het Turksche iuk aan Rusland
te danken heeft. Omgekeerd is de vriendschap van
Bulgarije voor Rusland van onschatbare waarde
op zijn moeilijken weg naar Constantinopel en de
Dardanellen.
De betrekkingen van Sofia tot Moscou, die reeds
lang van hartelijken aard waren, zijn den laatsten
tijd nog inniger geworden en hoewel de drukke on
derhandelingen, die op het oogenblik tusschen beide
landen plaats vinden, voornamelijk op economische
vraagstukken betrekking hebben en een militair
verbond nog niet tot stand kwam, wordt wel aan
genomen, dat ook hierover reeds zekere besprekin
gen plaats vonden, zij het ook, dat Bulgarije be
grijpelijkerwijze voorloopig nog geen aanleiding
heeft, definitieve besluiten te nemen, waaraan het
zijn bewegingsvrijheid zou opofferen. Acht men
inmiddels, zooals ook wij geneigd zijn te doen,
een gemeenschappelijk optreden van Duitschland
en Rusland op den Balkan in den loop van dit
jaar waarschijnlijk, zoo is in dit geval een samen
gaan van Bulgarije met deze beide staten op een
gegeven oogenblik alleszins denkbaar.
De Turken en de Geallieerden hebben echter
nog geenszins het veld geruimd en hun diplomatie
spant zich te Sofia tot het uiterste in om de Bul
garen te bewegen hun neutraliteit onder alle om
standigheden te handhaven, ja zelfs ev. doortocht
aan hun troepen te verleenen in geval van een aanval
op Roemenië. Economische voordeelen, bemidde
ling bij Roemeniëtot vrijwillige teruggave van de
Dobroedsja en, als stok achter de deur, zekere
bedreigingen, wanneer Bulgarije de Roemenen
in den rug zou aanvallen, moeten tot het gewenschte
resultaat leiden.
Boekarest, dat niet blind is voor het voordeel,
een bevredigd Bulgarije als buurstaat te hebben,
schijnt inderdaad bereid de Zuidelijke Dobroedsja
geheel of gedeeltelijk op te offeren, mits de over
dracht eerst plaats vindt na het einde van den oorlog.
Eenerzijds schijnt de koninklijke dictatuur in
Roemeniëzich te zwak te voelen om zonder ern
stige gevolgen voor zijn positie op dit oogenblik
tot vrijwilligen afstand van grondgebied te durven
besluiten, anderzijds is men te oekarest bevreesd,
dat na afstand van de Dobroedsja de Hongaren
niet meer te houden zouden zijn met hun eischen
ten opzichte van Zevenburgen, en Stalin er een
nieuw argument in zou zien voor de bevrijding
van Bessarabiëen de Boekowina.
De Bulgaren echter willen met de Roemenen
geen zaken op crediet doen en geven er onder deze
omstandigheden de voorkeur aan het verloop der
gebeurtenissen af te wachten. Kjosseiuanow,
Bulgarije's verdienstelijke minister-president, wordt
dan ook niet moe te verklaren, dat zijn land
niemand bedreigt of zal bedreigen, mits slechts
rekening wordt gehouden met de vitale belangen
van het Bulgaarsche volk.
VASTSTAAT, dat Bulgarije zelve geen conflict
op den Balkan zal uitlokken en de voorkeur
zal geven aan het behoud van den vreda, ook wan
neer hierdoor zijn territoriale wenschen wederom
voor eenigen tijd op den achtergrond geraken.
Koning Boris is een voorzichtig staatsman, die
in 1910 de wisselvalligheid van de krijgskans
ervaren heeft en wiens zorg voor het welzijn van
zijn volk, waarbij hij terecht een groote populariteit
verworven heeft, hem van onberaden stappen zal
afhouden. Bovendien brengt de neutraliteitspositie
voor Bulgarije belangrijke economische voordeelen
mede door de prijsstijging zijner exportartikelen
en een verhoogd interesse voor zijn waren van de
zijde der landen met sterke valuta. Zoo begint o.a.
zijn tabak, wier exportwaarde ruim 40% van het
totaal uitmaakt en waarvoor tot nog toe Duitsch
land feitelijk als eenig liefhebber in de markt
was, ook nu elders belangst"Hing te trekken.
Kenmerkend voor Bulgarije's positie is het
dan ook, dat twee weken ge'eden tijdens een econo
misch debat in het Engebche Lagerhuis de woord
voerder der Labour-oppositie, Dalton, nift aarzelde
er op aan te dringen de Engelsche tavaksmagnaten
te dwingen hun Amerikaansche tabak te mengen
met Turksche- en Balkantabak om zoodoende
economischen en fina-c:ëelen steun te verleenen aan
onze dappere vrienden, de Turken en de Grieken,
en aan de Bulgaren, die een sleutelpositie bezitten".
D
E oorlog is vijf maanden aan den gang.
Dacht U ook niet, dat het al vél langer was ?
KANTEKLEER
Restaurant DORRIUS
N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam
PLATS DU JOUR EN A LA CARTE
PAG. 7 DE GROENE No. 3270