Schijn en waarheid In welke richting ontwik kelen zich de sociale ver houdingen in Duitschland? SINDS het begin van den oorlog is de totale sluier, waar het nationaal-socialistische propaganda-ministerie Duitschland mee bedekt, nog ondoorschijnender geworden, dan reeds het geval was. Buiten Duitschland duiken daarom telkens weer wilde geruchten op over gebeurtenissen bin nen Duitschland. Ofschoon men de meeste op het eerste gezicht als wenschdroomen herkent, hechten velen er toch telkens weer geloof aan. De geliefdste ervan zijn: de feodale staatsgreep van de generaals, samen met de grootindustrie, de samenzwering van Goering als representant van de antibolsjewistische kringen tegen Hitler en Von Ribbentrop de monarchistische putsch met den een of anderen H ohenzollern of Wittelsbacher aan de spits. Opmerkelijk is daarbij, dat niemand op het idee komt van een revolutie van onderen af". De mate van verwarring is daarbij het duidelijkst te zien aan het feit, dat men tegenwoordig over den Duitschen arbeider, dien men \óór 1933 wegens zijn pogingen om een gelijkberechtigde plaats in de maatschappij te veroveren, veelal hoogachtte, ver acht' lijk de schouders ophaalt; dat men echter aan den anderen kant de Duitsche generaals, vóór 1933 vaak het zinnebeeld van het reactionairste, inhu maanste militairisme, als bevrijders van de onder drukte Duitsche menschheid en redders van Europa, van den ondergang in fascisme en communisme, beschouwt. Zonder het te weten en te willen, staan allen, die zoo denken, onder den ban van de nationaal-socia listische propaganda: zij identiüceeren Hitler met Duitschland. Terwijl de nationaal-socialistische pro paganda dagflijks den Duitschers suggereert, dat Duitschland zonder Hitler verloren is, geven zij zich over aan de illusie, dat alles weer goed zal worden", als Hitler maar eenmaal weg is. ALS men zich echter een beeld wil vormen van wat er in Duitschland achter de fac.ade van de nationaal-socialistische dictatuur werke lijk gebeurt, dan moet men hoe merkwaardig het ook moge klinken ! de Duitsche kranten lezen. Dat is geen aangename lectuur. Sinds de ver scherpte censuur zijn zij nog monotoner geworden dan tevoren en blijkbaar uitsluitend nog voor het binnenland bedoeld. Op het eerste gezicht lijkt het, alsof het mechanis me van het reusachtige propaganda-apparaat feilloos functioneert. Bij nadere beschouwing echter, ont dekt men, dat er zelfs in dit totale systeem van Wat zullen wij vandaag denken?" nog kranten zijn, die er, in een weliswaar bij het systeem aangepasten vorm, eigen opvattingen op na houden op het terrein waar ze om zoo te zeggen thuis zijn: op het terrein van het particuliere zieleleven en van de economische structuur. Tot deze kranten behooren, behalve de vroeger conservatieve Deutsche Algemeine Zeitung" in de eerste plaats de Kö'.nische Zeitung" en de Frank furter Zeitung". Nadat zij aan de macht was geko men, heeft de N.S.D.A.P. geprobeerd ook deze kranten in handen te krijgen. Het is haar echter niet gelukt. Nog steeds is de Kö'.nische Zeitung" het eigendom van de uitgeverij Dumont-Schauberg. Zij wordt gesteund door de vroeger nationaalliberale, tegenwoordig conservatieve kringen van de grootindustrie aan Rijn en Roer. De aandeelenmeerderheid van de Frankfurter Ztitung" verwierf in 1932, vlak voor het nationaal-socialisme aan de macht kwam, de I. G. Farbenindustrie" als representant van de Duitsche exportindustrie. In hun feuilleton- en economische rubrieken verschillen deze beide bladen wezenlijk van de partijkranten van de N.S.D.A.P. Hier brengen zij de problemen te berde, die hunzelf en hun lezers na aan het hart liggen. Zij volgen daarbij een tac tiek, die bij de totale dictatuur is aangepast: zij zijn gehouden in de algemeene fraseologie van het regime en oefenen kritiek uit in de toestemming. WAT zijn nu de belangrijkste problemen, die zij telkens weer noemen? Om te beginnen: de latente socialisatie van de bedrijven op kosten van de ondernemers. De bedrijven zijn namelijk nog slechts op papier het eigendom van de ondernemers. Deze hebben niet langer het recht, bij de ingang het bordje Toegang voor onbevoegden is verboden" te plaat sen. In elk bedrijf vindt men tegenwoordig, zooals men kort geleden kon lezen in een artikel Wandlungen der Zeit" in de Kö'.nische Zeitung" ( Reichsausgabe" van 8 Oct. '39): waschlokalen met veldbedden en signaal-installaties, die met het eigen lijke bedrijf niets te maken hebben, speciale com mando's van de luchtafweer, bureaux van het Duitsche Arbeidsfront, en, wat niet in het artikel stond, van de Gestapo. Het opperbevel over al deze instanties berust niet bij de bedrijfsleiders", maar bij personen van de nationaal-socialistische partij, en den met haar identieken staat. Omdat de pro ductie door officie :le instanties wordt geregeld zoowel de binnenlandsche als de voor den export bestemde is de bedrijfsleider" in het totale mechanisme van den arbeid" ingeschakeld. Aan den anderen kant heeft het nationaal-socia lisme wel de vakbonden opgeheven, maar de con centratie van reusachtige massa's arbeiders in de gedwongen organisatie van het Deutsche Arbeitsfront" gehandhaafd. Het opperbevel over deze geconcentreerde arbeidersmassa's berust wederom bij de nationaal-socialistische partij en den met haar identieken staat. Welke gevaren dit totale systeem" bij een eventueele verandering van het commando voor de particuliere industrie" oplevert, behoeft geen nader betoog. Deze inkrimping van het particuliere" op het gebied van het bedrijfsleven gaat hand in hand met de inkrimping van het particuliere" op persoon lijk terrein. Zij is nog totaler en kan onmogelijk in alle détails worden beschreven binnen het kader van een artikel. De feuilletons van de vroeger burgerlijke" Duitsche krant;n worden echter niet moe, haar in alle nuances te noemen. Van belang is daarbij in de eerste plaats, dat de inkrimping van het particuli;re" zich in Duitsch land, in dit hoogontwikk 1de industri land, gecon centreerder voltrekt dan in da andere landen van Europa. Van grooter belang is echter, dat zij in Duitschland, onder den druk der gebeurtenissen, veel intensiever wordt besproken dan elders het geval is. In het genoemde artikel Wandlungen der Zeit" in de Kö'.nische Zeitung" luidt het resumeerend: Ondanks de geestelijke revoluties, die onze ge bruikelijke normen aantasten, die de individualis tische droom van een idealistisch wereldbeeld drei gen te vernietigen, heeft de mensch als particuliere persoon zich zelf steeds weer opgevangen .... Zoo min als hij zich tevreden stelde met het merkwaar dige zelfportret, alleen maar een hormonenproduct te zijn, is hij tevreden met het beeld van een geme chaniseerde robot. Het duurt eenige tijd. Maar hij wordt de toestanden en nieuwe inzichten de baas. Hij moet weten, dat niemand hem zijn persoonlijke verantwoordelijkheid af kan nemen." HOE paradoxaal het moge klinken: het is een feit, dat op het oogenblik in Duitschland onder de totale dictatuur zelfs in kranten, die tot 1^33 conservatief of reactionair werden genoemd, revolutionaire problemen worden behandeld. Josef Winschuh vat dezen toestand samen in een artikel Schrumpfung des Privaten" in de Deut sche Allgemeine Zeitung" (ySste jaargang No. 563/564) in de volgende zinnen: Het is waar, dat het particuliere bezit van de productiemiddelen slechts in n land grondig is opgeheven. In Duitsch land echter is het voor de handhaving van den voorrang van staat en politiek in groote mate bij zaak, of een bedrijf zich in particuliere" of in overheidshanden bevindt. Het economisch en sociaal belangrijke beschikkingsrecht over het be drijf is niet meer in particuliere handen, zoodat dus het bezit van de productiemiddelen geen particuliere macht meer beteekent, die economische en sociale afhankelijkheid kan dicteeren." Door hierop te wijzen komt men eerder tot het inzicht van wat in Duitschland achter de fagade van de totale dictatuur in sociaal en economisch opzicht gebeurt. Het spreekt vanzdf dat dit aspect van de Duitsche ontwikk ling vo ral door het samengaan met de eens-gesmade Sowjet-Unie van het hoogste bJang is. Kapitaalkrachtig idealisme Dr. Anton van Duinkerken IN het ochtendblad van Vrijdag i Maart bracht De Telegraaf' het volgende bericht uit NoordBrabant: OISTERWIJK, 29 Febr. Met ingang van Zater dag 30 Maart, zal Zwart Front ophouden te bestaan en vervangen worden door een broeder opgezette beweging die den naam Nationaal Front za! dragen Op het hoofdkwartier van Zwart Front te Oisterwijk vernamen wij, dat reeds sedert geruimen tijd besprekingen weiden gevoerd met vooraanstaande personen en met organi saties om toe te treden tot het nieuwe Nationale Front. Van de organisaties zal o.a. de partij der kleine boeren van Bouwman toetreden. Mot andere organisaties wordt nog onderhandeld. Onder de nieuwe leden bevinden zich o.a. verschil lende personen, die deel uitmaakten van de N.S.B, en ook kapitaalkrachtige figuren, die de nieuwe beweging zullen steunen. Het beginselprogramma van Zwart Front zal worden overgenomen en de lieer Arnold Meyer wordt ook de algemeen leider van de nieuwe beweging. Deze zal anti-parlementair blijven, doch er zal een wijziging komen in de tactiek. Kr komt naast een algemeen leider, een nieuw-e raad. De nieuwe organisatie zal departementaal worden ingericht. Voor de boeren komt er een Afdceling van Landbouw, enz. Het hoofdkwartier van het Nationale Front zal in 's-Gravenhage, het middelpunt van het politieke leven, zijn. Het wordt gevestigd aan het Bezuidcnhout 7(1, waar vroeger de Landbouw- en Tuindersbond gehuis vest was. In Oisterwijk zal 't Zuidelijke hoofdkwartier zijn gevestigd, terwijl waarschijnlijk ook in Drente een kwartier zal worden opgericht. Nationaal F'ront zal een eigen orgaan uitgeven. Op het eerste gezicht schijnt deze mededeeling weinig serieus. Het beginselprogramma van Zwart Front zal worden overgenomen en de heer Arnold Meyer zal ook".. . worden overgenomen", zoo vult men onwillekeurig aan, en heelemaal ongelijk heeft men klaarblijkelijk niet, want er komt naast een" (niet langer den") algemeen leider een nieuwe raad. Met andere woorden: het heele apparaat van Zwart Front gaat over in handen van kapitaal krachtige menschen, die hun vertrouwen in de politiek van ir. A. A. Mussert hebben opgezegd en het heil des lands deswege gaan beproeven met een anderen algemeenen leider, Meyer geheeten, zoodat gij dezen, bij welslagen der financieele onderneming, eerlang als Heilmeyer zult moeten begroeten. ZELDEN heeft een bericht in een Nederlandsch dagblad zoo onomwonden duidelijk gemaakt, welke beteekenis kapitaalkrachtige figuren hebben voor zuiver idealistische volksbewegingen, zooals Zwart Front heette te zijn. Het gelijknamige orgaan dezer beweging, dat nu eerloos gaat bezwijken aan kapitaalkracht, bezat een groote groep bêtes noires", die steevast arrivisten" werden genoemd en het was vaak ver makelijk om te aanschouwen, hoe dit blad als pala dijn der financieele integriteit namens een hooge, welhaast dichterlijke onbaatzuchtigheid ten op zichte van volstrekt alle stoffelijke verdiensten, de joden met gemeene sjacheraars, de bestrijders van het fascisme met oogendienaars en het leeuwendeel der zetelende ministers met bedriegers vereenzelvig de, hoofdzakelijk op grond der omstandigheid, dat deze lieden verondersteld werden, door middel hun ner maatschappelijke verrichtingen in hun levens onderhoud te voorzien. Werd het woord kapitaal", in welk verband ook, door Zwart Front afgedrukt, dan volgde er een scheldwoord op, en meestal ging er ook een aan vooraf, of het nu het kapitaal eener goed boterende instelling gold, of het Kapitaal van Karl Marx, dat naar mijn smaak althans, voornamelijk uit een te groote hoeveelheid bladzijden bestaat. Als rijmwoord trad dan altijd ideaal" op, soms vervangen door beginselprogramma". Al wat slecht is aan het kapitaal, dat is goed aan het ideaal. Ziedaar de doodeenvoudige levensleer, die aan Zwart Front ten grondslag scheen te berusten, en waarmede men zich, spijts de overgroote simpel heid, tot op zekere hoogte accoord zou kunnen ver klaren, indien er niet op ongerijmde wijze uit ge concludeerd werd, dat Arnold Meyer dus zooveel als een Merovingische Hofmeyer was in een Rijk van louter baatzuchtige fainéants". Deze gevolg trekking was nooit bijzonder duidelijk. Ze schijnt thans verklaard te worden door de mededeeling, dat het beginselprogramma van Zwart Front is over genomen" door anderen, waaronder ook kapitaal krachtige figuren". De koopsom is groot genoeg om er een departementale inrichting van te onder houden, Meyer handhaaft zijn algemeenheid onder controle van een nieuweren raad, het blad houdt op te bestaan en de naam Zwart Front wordt a contant weggevaagd uit de vaderlandsche geschiedenis, maar behalve dit alles verandert er niets. Indien een ernstig man zelfs in deze fabelachtige geschiedenis nog een moraal wil vinden, dan is het de moraal, dat een beginselprogramma den prijs waard moet zijn, waartegen kapitaalkrachtige figu ren het kunnen overnemen. PAG. 4 DE GROENE No. 3275