KANTTEEKEIVINGEN Sumner Welles te Berlijn Sumner Welles is te Berlijn geweest. De Duitsche regeering heeft laten doorschemeren wat hij te hooren heeft gekregen: Duitschland wijkt geen duimbreed van zijn opvattingen af. Het is niet tot vrede bereid tenzij de Geallieerden het Duitsche oppergezag over Oostenrijk, Polen en Tsjechoslowakije erkennen, Duitschland de Afrikaansche koloniën teruggeven, en afstand doen van het uit oefenen van allen invloed in Noord- en MiddenEuropa. Dit noemde Berlijn vredesvoorwaarden". Het zijn eerder oorlogsvoorwaarden". Dat Hitler het goed oordeelde dergelijke eischen te stallen, bewijst hoe ongegrond de opvatting is van velen dat het nationaal-socialisme zich tz gelegener tijd zal blieven te matigen. Hitler gaat cp den in geslagen weg voort: hoe agressiever, des te beter. Het spreekt van zelf dat de Gealliëarden niet kunnen ingaan op zijn z.g. voorstellen. Dat zal Sum ner Welles te Parijs en Londen ook wel vernemen. Binnenkort is hij weer te Washington terug. Dat zijn missie succes heeft gehad, wordt door niemand meer beweerd. De standpunten staan te scherp tegenover elkaar. Of zijn tocht zonder beteekenis was, is een andere vraag. In elk geval had zij voor de V.S. beteekenis: Welles heeft flink propaganda gemaakt voor president Roosevelt die deze week zeven jaar president was. Zal hij het negende jaar halen ? M.a.w.: zal hij weer candidaat gesteld en herkozen worden ? In de V.S. weet niemand het, laat staan in Europa. Schrij ver dezes is de opvatting toegedaan dat Roosevelt's al of niet herkiezing minder beteekenis heeft dan men wel denkt. Maar dit is een onderwerp voor later. Italiaansche steenkool Het mes snijdt minstens aan vijf kanten met deze woorden moet men de regeling kenschetsen die Engeland Italiëheeft voorgesteld inzake de voorziening van het laatstgenoemde land met steen kool. In 1938 heeft Italiëslechts voor 12 % in zijn eigen behoefte aan steenkool kunnen voorzien. Bovendien is de Italiaansche steenkool van infe rieure qualiteit, zoodat in feite de Italiaansche industrie 98 % van haar steenkool uit het buitenland moet halen. Per jaar importeert Italiëdeswege 12 a 13 mul. ton steenkool. Meer dan de helft daar- . van kwam uit Duitschland, en nu Duitschland Tsjechoslowakije en Polen heeft ingepalmd, is Italiëzelfs voor drie-vierde afhankelijk van de Duitsche kolen. Engeland leverde Italiëslechts ruim 2 mul. ton in 1938. Met leede oogen zag Enge land dat Italiaansche schepen de Duitsche steenkool naar Italiëbrachten. (Van de ongeveer 12 mill. ton geïmporteerde steenkool worden 10.5 mill. ton per zee aangevoerd). Deze transporten zijn nu gestaakt. Engeland houdt de Italiaansche kolenschepen te Duins op. Wat nu? Engeland heeft Italiëverklaard: Laat ons de steenkool leveren in ruil voor Italiaansche wapens." Door deze regeling zou ten eerste Engeland zijn export vergrooten, ten tweede zijn gewapende kracht versterken, ten derde Italië(toch nog altijd een potentieelen vijand) militair verzwakken, ten vierde Duitschlands kolenoverschot vergrooten, ten vijfde Duitschlands invoer van land- en tuin bouwproducten (die het in ruil voor de steenkool van Italiëontving) verkleinen. VERSCHENEN: HET EERSTE NUMMER VAN CRITERIUM LETTERKUNDIG MAANDBLAD ONDER REDACTIE VAN: ED. HOORNIK COLA DEBROT EN HAN G. HOEKSTRA Dit eerste nummer is veelbelovend. d. w. z. het zet in met een overtuiging en met een documentatie van die over tuiging. MENNO TER BRAAK Prijs: Per kwartaal f2.50 bij vooruitbetaling ABONNEMENT IS STEEDS VOOR TENMINSTE EEN VOLLE JAARGANG VERPLICHTEND Daar komt nog bij dat Italiaansche schepen ge dwongen zouden worden, zich in en bij het Kanaal op te houden. Allicht zouden ook zij gebombardeerd worden door vliegtuigen van den as-partner. Poli tieke verwikkelingen, gunstig voor de Geallieerden, zouden dus ook uit de nieuwe regeling kunnen voortvloeien. Intusschen is deze regeling nog geen feit. Italiëstribbelt nog tegen. Duitschland heeft verklaard dat het wel per spoor zou kunnen leveren, evenals in den sanctietijd. Gezien het Duitsche te kort aan spoorwegmaterieel, is het echter hoogst on waarschijnlijk dat Duitschland inderdaad tot kolentransporten per rails op groote schaal in staat is. Aan den anderen kant kunnen de Geallieerden Italië's beslissing niet forceeren. Mussolini heeft reeds in een protestnota waarin hij zich o ironie der geschiedenis ! op het internationale recht beriep, er op gewezen dat Engelands houding de handhaving van het goodwill-accoord uit April 1938 onmogelijk maakte. De Geallieerden dienen dus ietwat voorzichtig op te treden. Maar zij hebben de sterkste troeven. De Russen dringen op Men zou haast zeggen dat het er voor Finland wel heel zwart uitziet, wanneer de Times een cam pagne voor zijn behoud opent, 't Is te hopen dat de Geallieerde hulp niet te laat komt. Finland heeft een dringend tekort aan manschappen en materiaal. Wiborg was deswege niet te houden. De stad is ont ruimd. Op het oogenblik dat wij dit schrijven, zijn de Russen er nog niet binnengetrokken, maar dit schijnt een quaestie van uren te zijn. Daarmee hebben de Finnen het belangrijkste gedeelte van hun geheele Mannerheimlinie moeten prijsgeven. Zij trekken geordend terug op nieuwe posities. Deze zullen echter bij lange na niet de kracht der oude bezitten. Wellicht dat de weers omstandigheden hen weer ietwat zullen helpen. Anders zijn nieuwe groote nederlagen moeilijk te vermijden. De Russische overmacht is te groot. Achter de schermen wordt overigens hard onder handeld over het sluiten van vrede. De Times ver onderstelde dat als Wiborg maar eenmaal gevallen en Paasiviki ministerpresident was, de Russen wel geneigd zouden zijn, vrede te sluiten. Ook van hun eisch naar een marine-basis op Hangö(n.b. de aan leiding tot den oorlog) zouden zij mirabile dictu wel afzien. Men moet zeggen dat het de Times niet aan optimisme ontbreekt. Of hoopt het blad dat Berlijn in deze richting pressie op Moskou zal willen uitoefenen? Voorloopig is er weinig van te merken. Aan Finsche zijde begint het binnenlandsche front wel eenige scheuren te vertoonen, naar het schijnt. Het is geen wonder: een strijd te voeren zonder voldoende hulp, tegen een tientallen malen sterkeren tegenstander dat houdt geen volk blij vend uit zonder dat in zijn moreel spanningen gaan optreden .... De moeilijkheden der neutralen De berichten dat Duitsche vliegtuigen kleine Nederlandsche schepen op de Noordzee met bom men hebben bestookt, het relaas hoe zij toen de eer ste bom reeds doel had getroffen, doken om de ma chinekamer te vernielen, hoe zij nogmaals doken om de reddingsboot te treffen en hoe tenslotte de enkele overlevenden van de Elziena anderhalven dag op een vlot moesten ronddrijven alvorens gered te worden dat alles kon men niet lezen zonder ge voelens van verontwaardiging en walging. De natio naliteit van de Elziena was duidelijk aangegeven. Het optreden van de Duitsche vliegtuigen beteekent een grove rechtsverkrachting, waarop een uitermate krachtig protest past. Het is duidelijk: Duitschland wil alle communicatie met Engeland afsnijden. Daartoe dienen dergelijke terreurdaden. Alsof het risico niet al groot genoeg is ! Deze week werd het helaas te waarschijnlijk dat de Rijnstroom gezonken is. Oorzaak onbekend. De Tara, een slachtoffer uit de vorige week, is hoogstwaarschijn lijk door de Duitschers getorpedeerd. En de lijst groeit maar aan .... Ook Belgiëis deze week op droevige wijze aan de realiteit van den oorlog herinnerd. Zaterdag vloog een zwaargewapende Duitsche bommenwerper over Belgisch gebied. Drie jagers stegen op. Plotseling werd het vuur op hen geopend. Twee van de drie jagers moesten dalen, n stortte brandend neer. De Duitsche regeering heeft zich bereid verklaard, schadevergoeding te betalen. Daar de jagers van Engelsch model waren, heeft de bommenwerper zich vergist". Schrale troost ! In Zwitserland stijgt de spanning. Men ziet er, als in Nederland, de lente niet zonder onrust aanUW FAMILIEWAPEN opgespoord en prachtig ge schilderd in maat naar keus f 13.50. Beschikken nu over meer dan een half millioen gegevent. Vraagt eens vrijblijvend aan. Zegelringen, stamboomen etc. Heraldisch Genealogisch Bureau D* Banier, Zeer billijk. OranJ» Maisaulaan 87, Ovirvxn. breken. De regeering vertoont eenige nervositeit tegenover de pers. Duitschland heeft van de pers in de neutrale landen complete neutraliteit geëischt. Terecht is daartegen door de neutralen geprotes teerd. Desondanks is de Zwitsersche pers in haar bewegingsvrijheid nogal belemmerd, op het oogen blik. Het verheugt ons dat zulks in Nederland niet het geval is, en dat de regeering er het belang van inziet, onze persvrijheid binnen redelijke grenzen te handhaven. Het inwilligen der Duitsche eischen zou een principiëele overwinning van de nationaalsocialistische zienswijze zijn. Terecht heeft de Nederlandsche pers de Duitsche opvattingen dan ook teruggewezen. De Jaarbeurs te Utrecht Doe gewoon, koop gewoon.. .. dan gaat het gewoon" met dezen slagzin, waarop economisch nog wel iets af te dingen, maar die psychologisch gerechtvaardigd was, heeft het Nederlandsche be drijfsleven totnogtoe gepoogd, een kooppaniek te bezweren. En met succes. Nederland doet gewoon. Vandaar ook dat op den gewonen tijd de Utrechtsche lente-jaarbeurs weer geopend is, de eerste echte oorlogsbeurs. Er zijn dit jaar, vergeleken met vorig jaar, 1994 deelnemers i.p.v. 2032. Het aantal buitenlandsche inzendingen is van 474 op 366 teruggeloopen. De Jaarbeurs heeft dus vrijwel onge schonden haar internationaal karakter kunnen behouden. Zij geeft een beeld van de Nederlandsche economie in semi-oorlogstijd. Een bezoek aan Utrecht heeft ons er van over tuigd dat de jaarbeurs inderdaad niet minder druk en interessant is dan vorige jaren. Onverdroten wordt trouwens, gelijk de ijverige secretaris, de heer Graadt van Roggen mededeelde, gewerkt aan de plannen voor een nieuw Jaarbeursgebouw. De beschikbare ruimte ware, als de Jaarbeurs in vre destijd zou zijn gehouden, waarschijnlijk nauwe lijks voldoende geweest. Maar dat is toekomstmuziek. Voorloopig bevindt Nederland zich in het hart van een conflict waarvan niemand met zekerheid duur of afloop kan voor spellen. Hoe ons bedrijfsleven er uitziet, wanneer er vrede" wordt gesloten, wie zal het zeggen? Het minste wat wij kunnen hopen, is wel dat het t.z.t. nog ons bedrijfsleven is. UIT DE GROEN! Tot welke dwaze gevolgen politieke nerveusiteit, gekoppeld aan litteraire onkunde, bij gezag dragers kan leiden, moge de volgende geschie denis bewijzen die zich enkele weken geleden te Hilversum heeft voorgedaan. Onder auspiciën van de reeds meer dan tien jaar bestaande Centrale Kunst Organisatie" zou ter plaatse de Amsterdamsche voordracht kunstenaar C. Henke op Dinsdagavond 16 Janu ari een voordracht houden uit een bepaald boek. Gelijk gebruikelijk was, had de directie van Het Hof van Holland", waar de voordracht zou plaats vinden, den Zaterdag van te voren de aanvrage om politie-verlof ingediend. Maandagmorgen arriveerde deze op het bureau. Maandagmiddag werd den heer Henke verzocht, onmiddellijk aan de Hilversumsche politie inlichtingen te ver schaffen over het bepaalde boek. Een langdurig telefoongesprek met een rechercheur volgt. Deze kent het boek niet; de heer Henke verzekert hem echter dat hij het in iedere Hilversumsche biblio theek kan aantreffen, bovendien noemt hij hem de namen van ds. Thompson, ds. Spelberg en dr. Stuiveling die hem er inlichtingen over kun nen verschaffen. Einde eerste bedrijf. Tweede bedrijf. De heer Henke komt om half zeven Dinsdagavond bij Het Hof van Holland" aan. De aanvrage is, zonder motiveering, gewei gerd ! Een inspecteur, in der haast opgebeld, deelt mee dat hij geen tijd heeft om het bepaalde boek te bestudeeren. Een half uur later vraagt hij weer een geheele reeks van informaties over den voordrachtkunstenaar, de plaatsen waar hij reeds eerder is opgetreden, enz. De informaties PAG. 6 DE GROENE No. 3275