Historisch Archief 1877-1940
Vrouwen en Vrouwenleven
Democratisch
kasteel
De Qudkerschool Eerde"
IS het niet ook thans nog de droom
van alle kinderen om in een kas
teel te wonen? In een echt oud slot,
gelegen diep in het bosch, omgeven
door een breede gracht en voorzien
van een groote poort? Deze droom uit
onzen kindertijd komt weer boven,
wanneer wij de internationale
Quakerschool Eerde" te Ommen bezoeken.
Hier leven kinderen in een prach
tig sprookjesslot, maar niet als
betooverde prinsen en prinsessen, neen,
moderner, maar niet minder roman
tisch: als burgers van een
schoolstaat".
Een schoolstaat", die ook schoul is.
In de ochtendlessen wordt niet
alleen voor het Nederlandsche, maar
ook voor het Engelsche en Duitsche
eindexamen opgeleid. Bijzondere aan
dacht wordt daarbij aan het muziek
onderwijs geschonken, want de op
voeding die de kinderen op Eerde
ontvangen, beperkt zich niet tot de
gewone schoolvakken, maar breidt
zich uit tot bijna ieder gebied van onze
cultuur. En muziek beschouwt men
op Eerde" als den cultuurvorm die
ons, Europeanen, het meeste te zeg
gen en te geven heeft.
Om deze intellectueele en cultureele
ontwikkeling in evenwicht te houden,
is er 's middags slechts praktisch werk
of sport. De corvée" zorgt dan voor
den afwasch, de andere kinderen
werken naar eigen wensch en aanleg
in timmermanswerkplaats,
boekbinderij, pottenbakkerij en in de weef- en
naaikamer, waar ook jongens werken,
terwijl in de landbouwafdeeling ook
meisjes arbeiden.
Tot zoover de school". Thans het
tvpische van den schoolstaat.
BIJ DE FOTO'S
Boven:
Muziekonderwijs in
het beginstadium :
rhythmische oefe
ningen.
Daar onder:
De voorgevel van
Quakerschool
de
OVER alle vragen die het onderwijs
betreffen, heeft alleen het
leerarencorps zeggingschap, doch het ver
dere schoolleven wordt door leeraren
en leerlingen gemeenschappelijk gere
geld. Want het is een democratische
staat te Eerde". Er heerscht hier geen
dwingend gezag, maar overtuigde eer
bied voor elkanders persoonlijkheid.
De volwassenen worden niet als boe
mannen beschouwd, de kinderen niet
als een kudde gehoorzame schapen.
Iedereen, leeraar of leerling, 60 of 6
jaren oud, kan op de geregelde bij
eenkomsten van alle schoolbewoners
bezwaren tegen bestaande regelen
mededeelen, en nieuwe ideeën te berde
brengen. Die worden dan gezamenlijk
besproken en als zij waarde blijken te
hebben, aangenomen.
Met aandacht en belangstelling, maar
zakelijk, bespreken dan 130 kinderen
en 24 leeraren onder voorzitterschap
van een door hen gekozen leerling, alle
schoolaangelegenheden: bijvoorbeeld,
of in het komende kwartaal hockey of
voetbal zal worden gespeeld, of
hoe de dienst in de keuken doelmatiger
kan worden ingericht. Samen met de
leeraren zorgt een commissie van leer
lingen dat de wetten" die op de
schoolvergadering zijn vastgesteld, ge
handhaafd worden. Verder is het ook
de taak van die commissie, om te zor
gen, dat ieder zijn kamer netjes houdt
en op tijd naar bed gaat. Doch ons,
bezoekers, leek dit toezicht haast over
bodig. Want het merkwaardige is, dat
slechts zelden een van deze
zelf-gemaakte wetten door de leerlingen
wordt overtreden.
Zoo leert hier de jeugd onder het
begrijpend toezicht van ervaren
paedagogen haar eigen leven te leven en te
vormen. En met hoeveel toewijding en
geestdrift werken hier jongens en
meisjes voor hun gemeenschap ! De
landbouwafdeeling voorziet de school
van voedsel, de schoolmeubels
PAG. 12 DE GROENE No. 3278
Eerde"te Ommen.
Onder:
Met belangstelling
wijden de leerlin
gen zich aan het
natuurkunde-practicum.
worden voor 't grootste deel in de
eigen werkplaats gemaakt, de
pottenbakkerij vervaardigt het aarde
werk dat de school behoeft en in
de weef- en naaikamer worden met
liefde jurkjes voor min-vermogende
kameraadjes gemaakt. Zelfs een groot
zwembad hebben de Eerder kasteel
bewoners voor hun school gebouwd.
IEDERE maand verschijnt de school
krant in 't Hollandsch, Duitsch en
Engelsch. Niet slechts de jeugdige
redacteuren maar alle leerlingen stellen
er een eer in, dat ieder nieuw nummer
goed geschreven, en voorzien van
aardige illustraties, verschijnt. Zoo
blijven ook de vroegere leeraren, en
de oud-leerlingen die over de geheele
wereld verspreid zijn, met de school in
contact, en kunnen zij van verre de
schoolvergadering en de bonte avon
den mee beleven.
Door al deze arbeid voor de gemeen
schap, die van zooveel belang voor de
ontwikkeling van de kinderen is,
komt het gewone onderwijs echter niet
te kort. Op Eerde" weet men den
kinderen waarlijk bij te brengen, dat
men niet voor de school maar voor
het leven leert. En zoo vereenigen
de leerlingen zich uit vrije beweging
tot arbeidsgemeenschappen, waar men
hen met natuur- en scheikundige
proeven bezig ziet; andere vormen een
taal- en letterkundige club, en weer
een ander groepje bespreekt
philosophie en kunsthistorische onderwerpen;
zelfs zijner jongens en meisjes die zich
in astronomie verdiepen.
's Avonds om half elf echter zijn ook
de oudste leerlingen ter ruste gegaan.
Stil ligt dan het oude kasteel in den
nacht. Zacht ademende boomen en
glanzend zwart water bewaken dezen
burcht onzer cultuur, dit Kasteel der
Jeugd", waar dagelijks met de
kracht van den geest en door nijvere
handen idealen in praktijk worden ge
bracht. Nieuwe, moedige ideeën vinden
in Eerde" een gastvrij tehuis.
Zulk een vredige gemeenschap van
internationale jongeren, dat is het
wat wij juist in dezen oorlogstijd
noodig hebben ! Het versterkt ons geloof
in de toekomst der menschheid.