Historisch Archief 1877-1940
UITHUIZIGHEDEN
Stadsinventaris
Spelende kinderen
KINDEREN hooren niet in de stad.
Kinderen hooren op een groene
wei of aan de zee. Maar de meeste
kinderen wonen in straten en stegen
en zij spelen tusschen goten en tram
rails. Laten wij niet schelden over ge
broken ruiten. Als wij hen de gelegen
heid gaven te foebele" waar geen enge
begrenzing voor hun schoplust zou
bestaan, zouden onze ruiten heel blij
ven. Laten wij ook niet zoo onrecht
vaardig zijn, te klagen over hun bal
dadigheid, die bestaat in het ver
knoeien van plantsoenen, zoolang wij
hun geen gelegenheid geven in
zanden-water-woestijnen hun modderlusten
bot te vieren. Zij moeten kunnen ren
nen, kunnen bouwen en zich ver
stoppen.
Nu lawaaien zij in volksstraten,
trappen tegen een bal of tegen een
knoedel vodden; zij schelden en stoken
fikkies", hollen weg voor agenten en
booze mannen en jagen elkaar na. Op
stralende middagen komen ze in
groepjes te voorschijn uit de straten
waar zij wonen en gaan op mysterieuze
expedities, die iets uitstaande hebben
met vischnetjes; ze bewegen zich dan
in groepen met een enkelen droomer
of een zwakker broertje ergens achter
aan bengelend. Als ze terugkomen
zijn ze onnoemelijk vuil en rood verhit
en hebben ze kattenkwaad gedaan,
waardoor ze in een schuldigen boog
om eiken gezagsdrager heen gaan.
Thuis wacht hen een standje voor een
gescheurden blous.
De meisjes spelen huishoudentje
onder een oud karpet tegen den gevel;
zij schenken vuil water uit kroesjes
en verzorgen hun poppenkinderen.
Een moeder roept een vermaning of
een kort bevel. Dan springt er n op
naar het winkeltje op den hoek, om
voor moe iets te halen. De anderen
wachten ongeduldig.
Kinderen in de stad is een verwaar
loosd hoofdstuk. Kinderen en een
stad hoort eigenlijk niet heelemaal bij
elkaar. Kinderen hooren bij buiten.
Een paar komen er ook. Maar het
overgroote deel niet. En de stad mag
zich er best een beetje om schamen.
Tooneel
Vermakelijkheidsbelasting
DE Fiscus is aan de rol geweest
aan de hoofdrol zelfs, in het
Grand-theater, omdat er ? 4000
personeele belasting achterstallig was.
Er werd in het eens zoo roemrijke
theater in de Amstelstraat Woensdag
een bijzondere voorstelling gegeven.
Het brandscherm bleef wel dicht, maar
het voetlicht brandde en op het
proscenium verscheen de deurwaarder en de
veilingmeester. Alle Amsterdamsche
opkoopers; het heele plukkie, gelijk zij
zich zelf rubriceeren, zat in de zaal en
kocht het meubilair op. Alleen op de
gietijzeren klapstoeltjes, de tafeltjes
in den foyer en zoo meer rustte de
schuld, zoodat de deurwaarder met zijn
fiscale vingertjes van de
tooneelinrichting moest afblijven. Daarom was het
brandscherm ook zoo zorgvuldig dicht.
Maar nu heeft het Grand-theater
alles wat noodig is om een voorstelling
te geven, maar geen stoelen om de toe
schouwers te ontvangen en over een
schouwburg met uithuizig meubilair
is het zoo moeilijk onder de
uithuizigheden acte de présence te geven.
Film
Ninotchka (Alhambra)
HEBT u wel eens een Garbo-film
zien beginnen met een opname
van Felix Bressart ? Ninotchka" be
gint ermee en U weet dan direct hoe
groot de eerbied is, die regisseur
Lubitsch heeft voor zijn beroemde
star". Bijna 15 jaar heeft Greta
geheimzinnig gedaan en geprobeerd op
een sphinx te lijken en op eenmaal
wordt zij van haar voetstuk gehaald
en in een film geplaatst, die de spot
drijft met al haar hebbelijkheden, met
haar stugheid, haar zwijgzaamheid,
met haar ernst en haar onvrouwelijke
garderobe en zelfs met haar eenige
slogan":?I want to be alone". Lubitsch
lacht haar uit en maakt haar aan het
lachen en het is deze lach, waaronder
de film aangekondigd wordt. Behalve
met Garbo spot Lubitsch met het
Bolsjewisme en hij vindt hiervoor,
juist op dit oogenblik, een aandachtig
en goedlachsch auditorium, maar hij
spaart ook niet de Parijsche Don Juan
en de Russische kolonie in Parijs en
hij heeft dus op alles eigenlijk wat
aan te merken, behalve op de liefde
en de menschelijke vrijheid. Deze beide
overwinnen dan ook op alle fronten,
maar het is niet alleen daarvoor dat
u Ninotchka" moet gaan zien.
U moet haar zien, omdat dit een
van die weinige comedies is met geest
en charme en humor, met wat spot
en veel liefde, in n woord, omdat
het een Lubitsch-film is.
Tentoonstellingen
Braakensiek's werk
(Persmuseum)
HET oude Koorenmeeters-Huis",
aan de N. Z. Kolk, dat is daar
waar De Snelle Visser" en Van Gend
en Loos" hun expeditiebedrijven uit
oefenen, het oude Korenmetershuisje
herbergt het Nederlandsch Persmuseum
de nuttige instelling, die ongeveer een
kwart millioen journalistieke
speciGemenjd Nieuws
Magnetische stormen
ER woeden in de wereld nog andere
dan magnetische stormen. Doch alle
hebben met elkaar gemeen, dat zij
telegraaf- en telefoonverbindingen ver
breken en dat zij de lucht in het Noor
den rood kleuren.
Komt de zon nu zoo in de war van
ons of wij van de zon ? En waar zitten
er vlekken op; op de zon of op de
aarde? Het is waarschijnlijk maar een
manier van zien. De niet-bestaande
bewoners van de zon (eindelijk eens
wezens, die het van den winter niet
koud gehad hebben) zullen spreken
van aardevlekken" in periodes van
vijfentwintig jaar. Dan komen er
vlekken op de aarde, de verbindingen
worden verbroken, er komt
Noorderlicht of Westerlicht en de menschen
hebben twee decennieën noodig om
er van te herstellen en dan komt weer
de nieuwe uitbarsting.
Aan die magnetische stormen is
natuurlijk weinig te doen. Het zal
wel altijd zoo geweest zijn en vulkanen
zijn er door ontstaan en gebergtes.
De menschen hebben het vroeger niet
zoo gemerkt omdat er nog geen
radioen telefonische verbindingen beston
den, die verbroken konden worden.
Want ze waren nog onbeschaafder;
van het Noorderlicht zullen ze ook
wel minder begrepen hebben dan wij
nu. En aan de andere stormen blijkt
ook niet veel te doen te zijn. We weten
nog nauwelijks waaruit ze voortkomen.
Uit zonnevlekken ? Uit zondevlekken ?
Uit nieuw opgestegen zonnen en zonne
tjes?
De stormen hoorden tot nu toe bij
het bestaan der aardebewoners. De
magnetische en de andere. En ze zul
len, vrees ik, er nog lange jaren toe
behooren. Dan worden hemels rood
gekleurd, verbindingen verbroken, an
dere banden aangeknoopt. Het mag
netisch evenwicht is verbroken. Deelen
laten elkaar los, andere trekken elkaar
aan. Men ziet het hier en daar lichten
en de rest is duister. Want op' deze
aarde is alles maar in een labiel even
wicht. Ergens een nieuwe ge-leider en
het magnetisme is verbroken. En als
we dan weer gaan zoeken naar de oor
zaken van de opkomst van nieuwe
ge-leiders zouden wij, wat die stormen
betreft, geneigd raken te spreken niet
van magnetische maar van
magnatische stormen. En altijd zijn het weer
de Polen die er van te lijden hebben....
Zonnevlekken komen voor om de
elf jaar; aardevlekken om de vijfen
twintig jaar. Wij hebben hier dus onge
veer twee maal zoo lang rust als de
wezens op de zon. Misschien kan deze
gedachte ons eenigszins verzoenen
met ons bestaan hier.
FORTUNATUS
mina in de oude kelders gerangschikt
heeft.
En nu heeft de stichting daar het
werk van Braakensiek tentoongesteld.
Het heeft een innerlijke verwantschap
met dat oud-Amsterdamsche huisje;
het is het domineerende werk van een
voorbije periode en in het Koren
meters-huisje is zoowel te zien, hoe
dicht Braakensiek's tijd bij den onzen
staat en tegelijk, hoe ver er vandaan.
Ga eens tusschen 2 en 4 uur naar
dit lieve oude huisje. En verdiep U in
de plaat van Braakensiek", die poli
tieke situaties uitbeeldt van veertig
jaar terug, die al weer lang van dezen
tijd zijn. Oorlog, bewapening, wreed
heid en onrecht; Braakensiek's plaat
in oude Groene's brengt het in beeld,
soms gematigd, soms fel. In de vitrines
in de omlijstingen beschrijven ze we
reldgeschiedenis en Braakensiek's ge
schiedenis. Origineelen, als zijn eerste
teekening op zestienjarigen leeftijd,
grapjes voor vrienden geteekend, illu
straties, krabbeltjes. Voor lezers van
De Groene een tentoonstelling ter
herinnering en ter kennismaking.
Mode
Haute Couture in Carlton
DAT is nog toekomst. Zaterdag
en Zondag over een week, in het
Amsterdamsche Carlton Hotel. Negen
uitgezochte Parijsche mannequins,
de pronkstukken der negen grootste
en beste Fransche huizen komen naar
Amsterdam met de pronkstukken der
Parijsche haute couture onder de aus
piciën der firma Kirsch. Dat wordt in
het Carlton Hotel een feest der Fransche
mode; dat is een feest van smaak en
légance. Een show van n huis is
iets opwindends. Voor mevrouw n
voor meneer. Maar een modeshow van
negen huizen, gepresenteerd door de
negen mooiste mannequins, dat is
puur genot.
Deze manifestatie is een uiting van
den Franschen geest; zij is
semiofficieel en de baten van de show
worden gelijkelijk afgedragen aan de
Nederlandsche O. & O. en aan Fransche
instellingen voor verwanten der
gemobiliseerden.
Tooneel
Estafette
WIJ hebben, net als in Frankrijk,
onze artisten-sportwedstrijden,
maar hier wordt er nooit zoo'n ophef
van gemaakt. Op 't oogenblik wordt er
dagelijks een estafette gehouden tus
schen het Leidscheplein en de Plantage,
met Stadsschouwburg en
Beatrixtheater als keerpunten. Louis Saalborn
ligt voor, maar er zijn nog heel wat
artisten in de baan. Wie belangstelling
hesft voor het tooneel kan met lijn 7
regelmatig het parcours volgen.
Meneer Adelbert krijgt een vrouw cadeau
PAG. H DE GROENE No. 3278