Historisch Archief 1877-1940
De camera-oorlog
Een aansporing
tot voorzichtigheid
bij hef waardeeren
van oor/ogsfoto's
DE camera speelt een groote rol
in dezen oorlog. Honderden foto's
worden gemaakt gedurende verkenr
ningsvluchten om te worden gemon
teerd tot een gedetailleerde kaart,
welke het vijandelijk gebied tot in
de kleinste bijzonderheden toont. En
behalve voor deze militaire doeleinden,
wordt de camera ook gebruikt voor de
propaganda in de neutrale landen.
Want het maakt indruk, indien foto's
worden gepubliceerd van vijandelijke
vliegvelden, havens of verdedigings
linies, vooral indien men in de ver
onderstelling leeft, dat die foto's in
oorlogstijd werden genomen.
De lucht-fotografie kwam eigenlijk
pas goed tot ontwikkeling tijdens den
vorigen oorlog en van de ervaring,
toentertijd opgedaan, werd in de nu
weer achter ons liggende periode van
vrede dankbaar gebruik gemaakt.
Groote gebieden, waarvan het in kaart
brengen volgens de orthodoxe methodes
jaren en jaren zou hebben gevorderd,
werden van de lucht uit gefotografeerd
en men verkreeg op die manier in
enkele maanden een perfecte fotogra
fische kaart, van groote waarde niet
alleen voor de geografen, doch ook
voor houtvesters en geologen. Met be
hulp der lucht-fotografie werden nieu
we kaarten gemaakt van steden en
havencomplexen, de topografische
dienst maakte dankbaar gebruik van
dit nieuwe hulpmiddel om zijn bestaan
de kaarten up to date te brengen.
Luchtfoto's kwamen in de mode
omdat zij beter dan andere foto's het
onderwerp tot hun recht deden komen
en diverse fotobureaux bezaten of een
eigen vliegtuig of zij huurden geregeld
een machine voor dit werk. In Engeland
o.a. werd den lucht-fotografen weinig
of niets in de weg gelegd en zoo kon
het gebeuren, dat in de loop der jaren
een enorme bibliotheek van lucht
foto's ontstond.
ledere stad van eenige beteekenis,
iedere haven, marine-etablissementen,
spoorwegstations, vliegvelden, enz. enz.
werden genomen" en uit deze collectie
wordt thans geput. Op het eerste gezicht
lijken die kieken echt, in werkelijkheid
zijn ze vóór den oorlog gemaakt. Soms
vertoonen ze korte schaduwen, hetgeen
erop wijst, dat de foto onmogelijk kan
zijn genomen in het najaar of de winter.
Soms ook komen gebouwen, welke
den laatsten tijd zijn neergezet, niet
op de gepubliceerde kieken voor. Ty
peerend in dit opzicht was de hierbij
gereproduceerde lucht-foto van een
belangrijke petroleumhaven met
honderden tanks. In de eerste plaats
zijn al die tanks wit geschilderd, het
geen zeker niet het geval is in tijd van
oorlog, want alle gebouwen van mili
taire beteekenis, en hieronder vallen
alle petroleumtanks, zijn zorgvuldig
gecamoufleerd. Ten tweede, alle tanks
op drie na, vertoonen hun schaduw.
Die drie tanks konden dat niet doen
om de eenvoudige reden, dat zij op
het tijdstip, dat de foto werd genomen,
nog niet bestonden. Men was nog bezig
met de fundeeringen en door deze
kleine vergissing" was het tevens
Bovenstaande afbeelding van
Thames-Haven, de bekende pe
troleumhaven aan den ingang
van de Theems, is eenigen tijd
geleden door Duitsche bladen ge
publiceerd als een origineele
oorlogs-opname. In werkelijkheid
is de foto in vollen vredestijd, na
melijk midden in den zomer van
I937-> gemaakt. Daarop wijzen
in de eerste plaats de korte slag
schaduwen der gebouwen. Alle
tanks die hier wit zijn afgebeeld,
zijn n.b. in begin September on
middellijk met camouflage-kleu
ren en -figuren beschilderd. Drie
tanks die er nog niet op voor
kwamen, zijn hier na 1937
gebouwd. Men zij dus voorzichtig
met dergelijke foto's!
mogelijk de datum vast te stellen,
waarop die kiek was genomen, n.l.
in 1937.
Wij zagen een Duitsche foto van een
Engelsch vliegveld met een groot
aantal toestellen. Het getal kwam ons
bekend voor en wij bladeren eens in
oude tijdschriften; de kiek bleek ge
nomen te zijn tijdens een vliegfeest
in 1938. Niet alle foto's zijn onecht
natuurlijk. Ettelijke malen zijn ver
kenningsvliegtuigen boven de Firth of
Forth geweest en hebben daar gefoto
grafeerd; op verschillende van deze
foto's zijn de ontploffende bommen
duidelijk te zien. Ook Dover en andere
kustplaatsen zijn van groote hoogte
gekiekt. Allicht. Maar deze plaatjes
zijn blijkbaar niet mooi genoeg, hun
propagandistische waarde wordt onvol
doende geacht en het materiaal wordt
gecompleteerd door kieken, die het
eerste oogenblik mogen imponeeren,
doch bij nauwkeurig bekijken niet echt
blijken te zijn. Een beetje kinderachtig,
een dergelijke soort propaganda!
KLEINE
PERIKELEN
DE Fransche kabinetswisseling
hield ons natuurlijk dagen lang
n spann ng en men kan bijna van
de wisseltruc spreken je weet
wat je uitgeeft en nooit wat
ie terug krijgt. Het is een subtiel
and met een subtiele politiek.
Onlangs werd o.a. bepaald dat
slechts spionnen en landverraders
met den kogel zouden worden ge
straft, hetgeen wellicht een
oogenjlikkelijke opluchting geweest moet
zijn voor aadere, meer gewone mis
dadigers, tot deze ervoeren dat de
Bepaling practisch weinig aan hun
eigen lot veranderde en zij, als
vroeger, geguillotineerd werden.
De kwestie waarom men spionnen
doodschiet en andere misdadigers
per guillotine uit dit leven
expedieert, is ten slotte van technischen
aard en niet eens van
gevoelstechnischen aard. Het gansche
interesseert den direct-betrokkene
weinig wellicht direct na het
vonnis zelfs in het geheel niet
meer. Er schijnt een eerekwestie
aan verbonden te zijn, hoewel het
moeilijk is te begrijpen waarom dit
artikel nog van belang kan zijn
voor lieden die zeer onteerende
zaken begaan, zooals verraad van
het vaderland of dat van een ander,
hetwelk wederom minder onteerend
schijnt, en nóg minder zoodra men
er geen geld voor aanneemt (hoog
stens de gemaakte onkosten). In het
toedienen van de doodstraf door
middel van den kogel, zijnde deze
opruimingsmethode een tikje on
eervoller, ligt dus de erkenning
opgesloten dat een spion fatsoen
lijker is dan b.v. wijlen den heer
Landru, die een aantal niet gansch
jonge dames een illusie en toen den
dood bezorgde, terwijl de spion via
zijn mededeelingen heele divisies
jonge lieden in de lucht laat vliegen,
zoodra zijn opdrachtgevers besloten
hebben waar den oorlog te beginnen.
De consequentie hiervan is dat men
den minst-oneervollen spion zelf de
methode van zijn executie laat be
palen en hij het verzoek indient
door pneumonia te mogen sterven.
Natuurlijk is onze kennis op dit
punt uitsluitend verworven door
mededeelingen van deskundigen,
die ten slotte slechts bij benadering
kunnen zeggen welke dood het
meest verkieslijk is. Het schijnt nu
dat de guillotine, vervolmaakt als
zij is gedurende en na de Fransche
revolutie, uitstekend onderhouden
en door vakkundig personeel be
diend, nog altijd een der minst
onaangename middelen is het hoofd
te verliezen. Er gaan slechts enkele
seconden mee heen en alleen de
zeer koelbloedigen behouden daarbij
hun normale observatievermogen,
zooals de Parijsche bandiet die
door de opening van het instrument
in den mand met zemelen keek en
nog juist den tijd had uit te roepen:
Volk van Frankrijk, men bedriegt
u, het zijn geen zemelen doch het
is zaagsel !" Toen drukte de heer
Deibier op het knopje en de wereld
had niets meer te vorderen van den
man die zooeven een gewichtige
ontdekking deed.
Stelt ge daartegenover een wan
deling in den killen morgenstond
naar een vestinggracht, met alle
risico van kou vatten, om geplaatst
te worden tegenover een onervaren
groep jongelieden, die met bibbe
rende handen een geweer op u aan
leggen, dan blijft men conservatief.
Capet of crapule, de oude methode
is de beste. J. VAN HOORN
PAG. 17 DE GROENE No. 3278