Vrouwen en Vrouwenleven Onderwijsproblemen in het Oosten ,1 K heb wel eens gehoord, dat men onze beschaving benutte, teneinde vreemde volken anders te maken, maar ik heb nooit vernomen, dat wij werden beïnvloed door een vreemde beschaving." Aldus sprak een Chinees en het zou tweeduizend jaar duren, eer het ongehoorde werkelijkheid werd. Heden gelden Mencius' woorden voor de We'sterlingen. Europeanen en Ame rikanen veranderen het Oosten met een beschaving, waar de Avondlander zelf soms aan twijfelt, maar die door de Oosterse volken gretig opgenomen wordt om hun oude krachten te ver nieuwen. De eersten, en lange tijd de enigen, die iets anders brachten dan strijd en voor iets anders belangstelling hadden dan voor handelsproducten, waren de zendelingen. De eerste Europese ver taling van de klassieken b. v. is van de hand van een zendeling. De moderne wetenschap bereikte het Oosten het eerst via de zendingsscholen. In de laatste decennia is er de intensieve arbeid van de nationale onderwijs inrichtingen bij gekomen. Een zendingsschool in een cosmopolitisch land als Malakka biedt een bont gezicht. Op de speelplaats rennen, de tropische hitte ten spijt, Chineesjes, kleine Indiërs, enkele Maleiers en Europeaantjes, door elkaar. Boven allen uit steken de lange Sikh-jongens, die hun nooitgeknipte haren in een fel groene of fel oranje tulband op het hoofd geknoopt dragen. In de hoogste klassen zitten wel Sikh jongens met baarden. En in de laagste klas leren de kin deren spreken. Slechts enkelen zijn gewend thuis Engels te praten. Gedu rende de eerste jaren wordt de meeste tijd aan het leren van Engels besteed en nog lang daarna blijft het alle aan dacht vragen . In deze onrustige dagen halen vele Britse ouders in Malakka hun kinderen van de z.g. hill-schools in Brits-Indiëthuis en sturen ze hier naar de Methodistenschool. Het is voortreffelijk voor de Engelse kinder tjes om te leren, dat een Chinees geen rare Chinees is, maar alle vakken van het L.O. zullen ze van een verrassend nieuwe kant leren bekijken. Er is geen Europees schoolboekje, dat bij het onderwijs aan Oosterlingetjes ongewijzigd is toe te passen. De rekenboekjes niet, om het afwijkende stelsel van maten en gewichten. Aard rijkskunde- en geschiedenisboekjes niet omdat de hele Westerse situatie voor de kinderen hier volkomen exotisch is. Toch gebruikte men deze boekjes tot ongeveer tien jaar geleden nog; dat is hetzelfde, alsof men onze tien-jarigen Han- en T'ang-dynastieën of Indische helden met hun lange namen voor zou zetten, in plaats van Batavieren in boomstammen- Men begint hier de geschiedenis nu, door eerst van grote figuren te vertellen, zooals van Confucius, Asoka, en Alexander de Grote, die waardevolle schakel. Bij de voort zetting moet veel door de leerkrachten zelf gedaan worden. Met schoollectuur doet zich dezelfde moeilijkheid voor. Men moet de kin deren niet te veel verhaaltjes van St. Bernardshonden, sneeuwjachten, vreemde planten en dieren voorzetten," zegt het schoolprogramma. Maar hoe veel in de hele Europeesche literatuur is niet vreemd en wonderlijk van sfeer voor den mens in h et Oosten. D ie vreemdheid en afstand is misschien oorzaak van de merkwaardige en unanieme smaak van beschaafde, volwassen Oosterlin gen in hun lectuur. Niet eens, maar verscheidene malen, vertrouwden de meest ontwikkelde lieden me toe: Ik houd veel van lezen. Edgar Wallace is prachtig, vindt u niet?" Zelfs een abstract vak als wiskunde is moeilijk. De Oosterse beschaving is een typisch literaire. De Chinezen zijn eeuwenlang op memoriseren ingesteld geweest, en al is nu het duizend jaar oude staatsexamen en het uit het hoofd leren der klassieken afgeschaft, Chinese leerlingen zijn nog altijd knap in ont houden en navolgen. Ze kunnen een meetkunde-opgave keurig maken, als hij precies parallel aan de voorbeeld som was. Maar krijgen ze de modelopgave nog eens voor zich, echter met de figuur omgekeerd, dan kunnen ze zo'n moeilijk vraagstuk niet oplossen. Zelfstandig denken is iets nieuws, dat de jonge geslachten moeten leren. Doch juist die exacte vakken, die Het zwarte jurkje Parijs brengt altijd veel zwart, maar daarnaast, en vooral dit seizoen, ook veel andere tinten. Maar n zwart jurkje moet er zijn. En wat meer zegt: het moet zoo wezen, dat men van dit jurkje gaat houden; dat men ermeevertrouwdraakt, er nieuwe garneeringen op probeert, kortom, dat het een dierbaar stuk wordt. Men kan er b.v. wijnroode schoenen bij dragen, mits het wijnrood nog ergens anders te vinden is: aan de hoed of de tasch. Nooit téveel accessoires in afstekende tint; twee is meestal het maximum. Zwart met wit vormt altijd een veilige combinatie voor den namiddag; zoo is de zwart zijden crêpe japon van onze foto, met haar gedrapeerde zijstukken, versierd met kleine ruches van wit linon, en zwart met witte bloemen aan de hals. De tasch is weer zwart; de hoed ook, terwijl de rand uit mousseline strooken bestaat, en een wit fluweelen lint om de bol het gekleede effect komt voltooien. hun het moeilijkste vallen, hebben hun grootste belangstelling, Een jongen die in een schoolopstel de ontwikkeling van zijn school beschrijft, vraagt om meer gelegenheid tot experimenteeren met natuur- en scheikunde, want dat zijn de dingen, die de wereld van heden beheersen." De zoon van Michaelsami Pathr, die met zijn dikke zwarte buik puilend boven zijn sarong in zijn werk plaats zit, en de zoon van een kalmen, deftigen, ouderwetsen Chinese hande laar dromen beiden van ingenieur worden. Eén vak biedt geen moeilijkheden, n.l. sport en gymnastiek, waarvoor ze het Engels enthousiasme hebben over genomen. Op de jongensscholen is het voorschrift om met bloot bovenlijf gym nastiek te doen. Van de week stond er een jochie met een heel stukgeslagen rug in de rij. Zoiets krijgt men vaker te zien. De Oosterse ouders, die hun kinderen inderdaad zeer liefhebben (althans grote prijs stellen op het bezit) sparen de roede niet. Onlangs kwam een kind afgeranseld op school, omdat hij met de boodschap thuis was ge komen, dat hij naar den tandarts moest. De scholen hebben geregelde medische inspectie, maar vele eenvoudige lieden hebben een heilige angst voor den dok ter, denken dat een kind dan ook met een dood zal gaan, weigeren toestem ming voor inenting, enz. (Tanden poetsen is anders nogal populair. Tot in de kampong toe. Daar stond een klein meisje in de beek met een tame lijk vuil borsteltje haar tanden te poet sen; een eindje hogerop staat haar vader in dezelfde beek zijn toilet te maken en nog hoger zijn de vrouwen de was aan 't slaan.) OP school blijkt het handhaven van de discipline onder Oosterse kinAderen toch niet al te moeilijk te zijn. Ze halen ook wel eens streken uit, maar zij zijn toch een graadje gemak kelijker te regeren dan een klas witte bengels. Van elke leerling bestaat een gedragboekje, waarin niet alleen zijn prestaties in klas en op sportveld worden vermeld, maar ook de belangstelling van het kind, zijn bezoek aan cursussen bibliotheken, Zondagsschool, e. d. Bo vendien staat voorin het beroep en de eventuele opleiding van de verzorgers. Het blijkt dadelijk, dat het kind van een leraar, een tolk, een dokter een veel beter figuur slaat dan dat van een armen kleermaker of een oppas, wier kinderen soms zeer ondervoed op school komen. De school is niet vrij, maar vlugge kinderen kunnen een beurs krijgen. Het familiegevoel zit bij de Chinezen diep. Als Vader Wang of Vader Woe zijn kleinen Wang of kleinen Woe naar school wil sturen, dan is er alle kans, dat een paar rijke Wangs of rijke Woe's bereid zijn het nodige geld bijeen te brengen. De eer van een knap neefje te hebben komt aan de hele familie ten goede. In het algemeen doen de leerlingen hun best. Ze willen graag vooruitkomen. Twee drijfveren hebben ze om het moeilijke vreemde onderwijs te doorworstelen. De ene is: een betere positie dan hun vader had te verwer ven. Anderen, die verder zien dan zich zelf, denken aan de toekomst van hun land. Dit slag bewuste leerlingen vindt men echter vaker op de scholen, die in n van de nationale Oosterse talen onderwijzen dan op zendingsscholen. Een jongen uit de hoogste klas van een Chinese school in Malakka, (die, daar het een school is in een Britse kolonie, ook opleidt voor het Engelse universi teitsexamen) schreef een opstel over niets meer of minder dan de zin van het leven". Een leven, waarin niets tot stand wordt gebracht, mag volgens dezen zeventienjarige geen leven heten. In een pregnante volgorde noemt hij enige levens, die hij de moeite waard acht en als voorbeeld wil stellen. In de eerste plaats komen de natuurweten schappers en uitvinders weer te voor schijn; hij noemt met name Newton en Edison. Dan volgen de grote leiders, die hun volk helpen, en zijn voorbeel den zijn Soen Jat Sen en Gandhi. Ten slotte komen Shakespeare en Milton vrij slapjes met een ook erg goed" achteraan. ER is soms opgemerkt, dat Euro pees onderwijs, aan Oosterlingen in de kolonieën op den duur gevaarlijk zou kunnen worden. Het gevaarlijkste" land in dit opzicht is Brits-Indiëmet zijn krachtige vrijheidsbeweging. Maar juist dit vrijheidslievende land zoekt zijn uiting en kracht in scholen en universiteiten, die in de moedertaal onderwijzen. Onafhankelijk van enige Europese invloed wordt er in de laatste tientallen jaren in Indiëen China zelf hard ge werkt om het analphabetisme te be strijden. In sommige delen van Indi worden bijv. de leraren opgewekt allen in hun vrije tijd ieder een ander lezen en schrijven te leren. In China heeft men alleen al in het jaar 1935, buiten de scholen, veertien millioen mensen van analphabetisme genezen. In 20 jaar tijds (van 1912 tot 1933) heeft zich in dat land het lager onderwijs vervier voudigd, het middelbaar vertien- en het hoger onderwijs verhonderdvoudigd. Toen kwamen de Japanners en schoten scholen en instellingen stuk. Thans lopen er weer vele kinderen rond, voor wie geen schoolruimte beschik baar is, en die bovendien moeten hel pen met het Eerste Hulp en opruimingswerk na een luchtaanval. De universi teiten zijn grotendeels naar het verre binnenland verplaatst en zetten onder vele moeiten hun werk voort. Maar het land is wakker en streeft onder alle moeilijkheden verder naar vooruitgang. Ook in mijn Britse kolonie, in Ma lakka, waar alle rassen zich dooreen be wegen, hebben Indiërs en Chinezen scholen in hun eigen taal (De Maleiers gaan bijna uitsluitend naar Maleise scholen, omdat ze bevreesd zijn voor bekering, waartoe het bezoeken van een zendingsschool natuurlijk aanlei ding kan geven. Mohammedanen laten zich niet bekeren-) Het leerprogram van deze nationale scholen is modern, en Engels is verplicht. De geest is uit den aard van de zaak nationaal gezind. Er bestaan ook avondscholen, waar de mensen, die heel hun leven in deze vreemde kolonie hebben doorgebracht, hun eigen taal leren. Een Chinese Christen, zelf lerares aan een missieschool, laat haar kinderen eerst een paar jaar door het Chinsee onderwijs vormen, voordat ze hen naar haar eigen missieschool zendt. Een van deze Chinsese scholen heeft een zeer goede naam en de jongens komen van overal, ook uit Nederlands Indië, om hier hun opleiding te ontvangen. Vele kleinere Chinese scholen leiden aan een euvel, dat bij alle moderniteit zo ouder wets Chinees is als maar kan. Deze scholen worden in stand gehouden door particulieren, uit wier midden elk jaar een nieuwe bestuurscommissie wordt gekozen. Telkens als er zo'n nieuw commissie optreedt, wordt een groot aantal onderwijzers ontlagen en wor den nieuwe benoemd, die uit hetzelfde district (waarschijnlijk uit dezelfde clan) stammen als de leden der nieuwe com missie. Bijgevolg spannen de leerkrach ten zich tegen het eind van het jaar niet al te veel meer in. Zo zijn de Oosterlingen bezig de Westerse kennis te verwerven. Dr. E. E. DE JONG-KEESING LoMe nummers van Da G roen c: 20cent. Ouder dan 3 maanden: 60 cent. Toezending ult«lult«nd n a ontvangst van het bedrag. PAG. 12 DE GROENE No. 3279