UITHUIZIGHEDEN Stadsinventaris De stad der bruggen AMSTERDAM is een stad met veel bruggen. Hoeveel denkt U, dat het er zijn? Bezint U een oogenblik! Welnu, het zijn er 384, waarvan 323 vaste bruggen en de rest draaiend of ophaal- en basculebruggen. Reeds in alleroudsten tijd, na het maken van een Dam in den Amstel, toen er wat visschershuisjes stonden langs de Warmoesstraat tot aan de Oude Kerk en het daar liggende kerk hof en toen de rest van de Warmoes straat, van de kerk tot aan den Zuider zeedijk, nog open lag met warmoestuinen, was er de Oude-brug, die over den Amstel gelegd, het gehucht Amestelledamme verbond met het Kasteel van Gijsbreght van Aemstel, dat aan de overzijde van den Amstel lag. En die alleroudste brug heeft honderden nakomelingen gehad. Over graften en borgwallen, over Rak-in, over spuyen zijn houten bruggen ge legd, later al met ijzeren leuningen die durabeler" en netter waren; en er werden zware steenen bogen gemet seld, die in den volksmond sluis" werden genoemd. Bruggen kregen hun namen naar de dieren, die er in de buurt verhandeld werden, naar hen, die er overheen gingen (Melkmeisjes brug) of naar de straat, die er over heen leidde. Zij waren hoog gelegd, zoodat de scheepvaart er onderdoor kon, of het waren klapbruggen, terwijl er tusschenvormen bestonden, als de oorkleppen", twee kleine luiken of kleppen midden op de brug, waardoor de mast van de schepen gemakkelijk heen kon. Andere bruggen leverden blijkbaar nog moeilijkheden voor de scheepvaart op, vandaar de Kortjewantbrug", de brug, waarbij de bruggewachter den schippers blijkbaar de raad gaf: Kort je want", maak je want wat korter. Binnenkort, in dezen zomer, zullen aan talrijke bruggen naambordjes bevestigd worden, waarop de oude namen weer vermeld staan. Er zijn er nog heel wat bewaard; trouwens vele bruggen, die nu nog in gebruik zijn dateeren uit ± 1650; de steenen bruggen over de grachten bij den Amstel zijn uit dien tijd. Maar de meeste bruggen zijn later vele malen vernieuwd, versterkt of verbreed. Vroeger waren het de elegante hooge magere bruggen van hout of de koepelende steenen bogen. En nu zijn het de breede vlaktes, gebouwd op stalen binten of op steenen peilers. En aan weerszijden of op hooge pilasters staan beelden die de brug versieren; of de leuningen zijn van gebeeldhouwd steen, wat aan de vlakke, breede wegen in Zuid en West wat leven geeft; ik geloof niet, dat de oude Amsterdam mers zooveel kunstzin aan hun bruggen wijdden. Ook nu nog is er een groote ver scheidenheid in bruggen in de stad. Er zijn er uit alle tijden, alle materi alen, van alle constructies. Er zijn breede en smalle bruggen, hooge en lage, vaste en beweegbare met ontzag wekkende electrische installaties. Maar in deze chaotische veelzijdigheid schuilt toch meer regelmaat dan oppervlakkig schijnt. Er zijn in de stad twee scheepvaartroutes, n verbinding van Nieuwe Meer met het IJ waar alle bruggen open kunnen, dus de groote binnenvaart-schepen kunnen daardoor. En er zijn routes waar flinke schepen onder door kunnen, zonder hun kop te stooten. Het gewone Amsterdamsche stads verkeer te water moet genoegen nemen met lager bruggen. Maar alles gaat volgens vaste regelen, langdurige over denking en zorgvuldig overleg tusschen water- en landverkeerstechnici. Zoo omstreeks 1290 was er hier n brug en nu zijn er 384. Volgens deze berekening komt er ongeveer elke twee jaar n brug bij. Dat is niet zoo gek als het lijkt, want als men thans rekent, wat er gebouwd wordt in het Boschplan, de brug over het Vondel park, afgezien van vernieuwing als de Halvemaansbrug", de Kikkerbillensluis" oftewel de brug aan de Prins Hendrikkade of Oude Schans, dan komt men daarmee tamelijk wel uit. En dus zal de afdeeling Bruggen van Publieke Werken in de toekomst het nog drukker hebben, dan zij het nu al heeft! Tooneel De minnaar van Mevrouw Vidal (Centraal Theater) CATHERINE Vidal is een van de meest eerzame vrouwenfiguren, die Louis Verneuil ooit in zijn tooneelwerk gecreëerd heeft: noch aan het begin, noch aan het einde van dit stuk heeft zij een amant" en in de tusschenliggende bedrijven heeft zij er alleen een voor het oog der wereld, een gehuurden minnaar die zij slechts neemt uit wraak op de vermeende ontrouw van haar man. Verneuil kent alle grapjes en komische situaties, die dit onderwerp van bedrogen en bedrie gende echtgenoten, van al dan niet echte minnaars, van met vuur spelende vrouwtjes bezit en hij maakt van deze kennis een dankbaar, maar vaak grof gebruik. Een geheel andere Fientje de la Mar dan eenige maanden geleden op deze planken stond in Het is er geen tijd voor. ..." speelt thans de kuische Madame Vidal en Cor Ruys is de liefdesemployé, die onopvallend, maar voor iedereen zichtbaar, de vriend des huizes moet spelen en van hun samen spel moet dit blijspel het hebben, wat het dan ook krijgt. Zij beiden hebben gemakkelijk alle lachers op hun hand, maar na hen moet, zij het ongewild, Adolphe Hamburger genoemd worden, die een rijke Don Juan speelt, zooals een H.B.S.-er zich die voorstelt, en een onervaren leerling van de tooneelschool hem zou spelen. Overigens is dit licht en amusant boulevard-tooneel voor ieder, die niet gauw op de moreele teentjes getrapt is. Cabaret Jan Roland's Cabaret (Leid scheplein Theater) MENEER Jan Roland zingt in een goed gesneden witte colbertjas met twee rijen knoopen buitenlandsche en eigen Hollandsche chansons, en wan neer ge aan een chanson geen verdere eischen stelt, dan dat het gezongen wordt (immers het woord zegt het al), dan zult ge met genoegen naar hem lui steren. Tenslotte zingt Maurice Chevallier óók het liedje Valentine" en zin gen is zingen ! Verder dansen er twee dames en een meneer, aangekondigd als The Esmanoff's" en speelt een aardig Hawaian-orkest Hawaian-melodieën. En eveneens met genoegen luistert men naar een jongmensch dat voor den microfoon velerlei omroepers en geluiden namaakt, als daar zijn: motorrennen, paardenraces-met-omroeper en dergelijke onwaarschijnlijke maar voor treffelijk getypeerde en gecopiëerde gebeurtenissen. Variét Variété(Carré) DE dochter van den tamboer-ma joor is met haar pa en gevolg uit Carrévertrokken het meiske n het publiek stortten tranen bij het af scheid en nu verschijnt in het theater aan den Amstel weer het inter nationaal variétévoor het voetlicht. Ongetwijfeld genieten wij tegenwoordig in Europa meer internationaal variét dan ons lief is, maar tenslotte is dat allemaal slechts lugubere imitatie, want echte jongleurs en chte doodsverachters gebruiken nooit chte ko gels en kanonnen. Alles wat echt is in de wereld van het internationale variétéis valsch, en alles wat namaak is, is echt; daar schuilt het geheim. Vergeleken bij het Europeesche re pertoire zijn dus voor den onvakkundigen toeschouwer alle toeren op het tooneel in Carréongeveer wat voor een gezeten burger ochtendgymnastiek is. Maar ga het eens zien en probeer het na te doen, zooals al die menschen met onuitsprekelijk mooie namen dansen, equilibreeren, jongleeren, fantaseeren en imiteeren en zooals ze duikelen en met elkaar diabolo spelen. En probeer eens zoo geestig en lenig te zijn als de dwaas Harry Reso, wiens geheele body een symbolische en organische heront dekking is van de tragiek en potsierlijk heid van den mensch. Luister ook naar Henriëtte Davids, die uit de nalaten schap van haar broer Louis diens laatste levensliedje zingt, waarin deze Hollandsche kleine man de rotte wereld afschilderde zooals hij het zoo dikwijls deed, mild en tegelijk doordringend fel. Kortom in Carréwordt een uitvoerig variétéopgediend, waarvan, net als bij een goed en uitgebreid diner, enkele details soms wat anti-climaxaal zijn, juist om het effect van den volgen den gang daardoor te verhoogen. Om in dit beeld van het variété-diner te blijven: Alex Wunning draagt geen lang mes, maar hij is toch een goede kok. Film Beau Geste (Corso, Royal) VIJFTIEN jaar geleden was er een zwijgende Beau Geste" met Ronald Colman, Noah Beery en een onbekenden William Powell en de film werd het klassieke voorbeeld van het woestijndrama met verzwegen liefde en anonyme heldenmoed. Alsof er niets veranderd is in al die jaren staat daar thans weer het geheimzinnige fort met de doode soldaten achter de schietgaten in de eindelooze zand vlakte en de romantiek van het vreemdelingenlegioen en van de wreede Bedoeïnen en van de helden daden van Beau Geste heeft weinig of niets ingeboet. Integendeel, alles heeft nog meer verve, beweging, geluid en spanning gekregen en Gary Cooper, die in De Bengaalsche Lanciers" Albion's grenzen in Britsch-Indiëver dedigde, verleent thans met dezelfde zwier en overmoed zijn diensten aan het Fransche Koloniale rijk. Er be staat geen twijfel, deze sprekende Beau Geste zal over 15 jaar, als een stereoscopische versie gemaakt wordt, even klassiek zijn geworden als zijn zwijgende voorganger. Lezingen Litterair reizen ZOU het niet ten voordeel strekken aan het Nederlandsche tourisme als men voor een vacantie in dit land niet reclame liet maken door ambte naren maar door litteratoren? De dichter A. Roland Holst over Zomer aan Zee! Bezoekt mooi Bergen!"; Anton van Duinkerken over: Waar heen? Naar Brabant"; Dr. P. H. Ritter: Bezoekt Hilversum; het dorp der radio"; Bordewijk: Nederland's vermaakleven", om maar heel enkele te noemen; zou dat niet veel beter zijn? Belgiëdoet het wél met zijn litteratoren en het is een zeker piquant genoegen den schrijver Walschap niet te hooren over zieletourmenten en verschrom pelde levens maar over de schoonheden van Brussel's Groote Markt en de kasteelen van zijn land, benevens over de Estaminets. Wanneer gij dan de litteratuur iets minder zwaar wilt opvatten kunt gij uisteren naar Felix Timmermans, die Donderdagavond n April in Krasnajolsky te Amsterdam een lezing zal hou den over Menschen en gebruiken in België", toegelicht met films. En niet alleen in Amsterdam, maar ook in Den Haag, Rotterdam, Haarlem en Nij megen, respectievelijk op 13, 9, 10 en 8 April. Zoo zal Felix Timmermans als litterair tourist ons land bezoeken om ons tot een tegenbezoek aan Belgi uit te noodigen. Meneer Adelbert bedenkt zijn familie .V».' PAG. 14 DE GROENE No. 3279