Losse notities uit mijn ( Mr. E. Eiias j Atnerikaansch dagboek MIJN tante Emma woont in Holly wood. Met mijn oom Louis. In een snoezig huisje. Met een tuintje. En met bloemen. En er staat zoowaar een heusche palm voor de deur. Ame rika, dat is glamour in cellophaan ge wikkeld, dat is gestroomlijnd appeal zonder lek; dat is cultuur op coca cola. Maar mijn tante Emma bakt Hollandsche koekjes zonder cellophaan, haar appeal is rond en welgedaan en in haar ijskast staan Californische abrikozen op Hollandschen brandewijn. Oom Louis werkt in zijn tuintje; hij heeft een schilder in den arm genomen en hem ONS HUUSKE" op den Hollywoodschen gevel laten schilderen; hij zegt dat Hollywood precies Aerdenhout in den zomer is en hij is lid van de Hollandsche Club. Wanneer ge van Hollywood naar Los Angeles rijdt en goed uitkijkt, dan kunt ge tusschen de coca-cola en Chesterfield-borden dóór, Californiëzien, en er is een plaats ergens tusschen twee tankstations waar ge gras kunt zien groeien. Dóór de telefoon draden heen ziet u den blauwen hemel. Voor Graumann's bioscoop staan de lieve handjes afdrukjes van Shirley Temple in het plaveisel gedrukt en de schalksche voetjes van Mickey Rooney, en wanneer u veel geluk hebt kunt ge het treffen dat ge het kwalijke hoofd van Don Ameche achter een autoruit ziet. Maar mijn tante Emma verachtend de blikjes van Campbell en de blikken van Don Ameche brouwt Hollandsche kippensoep. Zij taalt niet naar Greta Garbo doch zij vraagt met nadrukkelijke belangstel ling naar tante Mathilde uit Nijkerk en of Tilletje nog niet verloofd is. IK rijd door de lanen van Beverley Hills. Mijn vrouw hanteert de filmsterrenvillaplattegrond en zegt: No. 78 Wallace Beery; no. 93 Claudette Colbert; no. 106 Dick Powell; no. 109 de ex-vrouw van William Powell; 113 Bing Crosby; 121 Harold Lloyd. Het staat allemaal op die kaart. Een bede vaart langs vele schoone tempels. Prachtige landhuizen. Gladde lawns. Vurige kleuren: gele muren, blauwe bloemen, ronde kannen witte mu ren, roode bougainvilles, groene kan nen. Ge ziet geen kind, geen hond, geen mensch, geen kip, geen kraai. De heeren en dames leven achter hooge muren. Zoo is Beverley Hills een schitterende kleurige, rijke doodenstad. Met auto toeristen die geruischloos langs de graven glijden. No. n Hedy Lamarr. No. lyConstance Benneit. No. 21 Clark Gable.?O tante Ems, we zaten in de Brown Derby dat nige restaurant in bolhoedvorm en weet u wie er haast ons zat? Adolphe Menjou I" O ja?" zegt tante Ems, en hoe gaat het eigenlijk met Adolfje van tante Bets ? Is-ie door z'n examen gekomen ? Ze hebben zóó gesukkeld met dien jongen". ,,Wat eten we vandaag?" vraagt oom Louis. Groentesoep, en een biefstukje met gebakken aarpeltjes en doperwtjes en griesmeelpudding toe". Lawedammaar be ginnen" zegt oom Louis. Wat heeft die Bette Davis een nig huis" zegt mijn vrouw, en hebben jullie die reuze-villa van Joan Crawford gezien ?" Neem nog wat van die aardappel tjes, kind", zegt tante Emma, ,,en ik heb een fijne cake voor jullie gebak ken voor op reis, 't recept van Antje van Oma de Vries." ONS HUUSKE" ligt vlak tegenover de Warner Bros. Studios, the largest in the world. De perschef heeft gezegd dat we mogen komen kijken. Het was groot en het was interessant en het was precies net zoo als het alle maal beschreven staat in de magazines waarop de heer Piet Kloppers is ge abonneerd. We loopen door een doode NewYorksche straat, over een versteend Parijsch pleintje van hout; langs de sahara; voorbij het Braziliaansche oerwoud en over het strand van den Stillen Oceaan. We staan te kijken bij een liefdesdrama in de sloppen van Algiers; rooken een sigaret naast den beul van Londen die Wrigley-kauwgom kauwt; zien Flora Robson als koningin van Engeland haar hoveling Claude Rains zestien keer dezelfde schrobbeering geven, terwijl een rustig heer in hemdsmouwen zegt dat zij het nog eens voor de zeventiende maal moet doen, maar dan goed. Claude Rains staat vlak naast mij. Hij weet niet dat ik de gevreesde filmcriticus van de Langweerderwielster Bode ben, die Claude Rains voor Langweerderwielen ontdekt heeft. Hij kijkt mij niet eens aan. Terug in ONS HUUSKE zeg ik vol geestdrift: tante Ems, ik heb Claude Rains gezien, hij stond vlak naast me". Da's mooi mejonge", zegt tante Ems, dan zal deze ouderwetsche preisoep je zeker wel smaken, en ik heb een fijn kippetje gebraden net als Oma zaliger dat deed. ..." IK geloof dat, na Helmond, Los An geles de leelijkste stad van de wereld is. Maar u kunt het geluk hebben Clark Gable tegen te komen; naast Tarzan een boccardi te drinken; of een jurk te koopen in dezelfde winkel waar Mariene haar jurken koopt. ... En wanneer u zich Haren bij Groningen herinnert en u zet dat vol met reclame borden, en u laat er 20.000 autootjes in rondrijden en u spant er telefoon draden over heen en daarboven een eeuwig blauwe zonnehemel, dan hebt u Hollywood-in-'t-mooie. .. . Maar in Haren ontmoet u mevrouw Praamsma te voet en juffrouw Rijpma op de fiets, terwijl je in Hollywood, als je vlug bent en goed kijkt, Ann Sothern en Una Merkei in haar auto kunt zien voorbij rijden. En wat in Aerdenhout meneer de Lange is, en in Laren mevrouw de Boer en in Heemstede dat kind van Van Loon dat is in Hollywood James Stewart en Virginia Bruce en Jeane' te Macdonald. En zoo ongewoon als Greta Garbo is in Zuid laren in. hotel van Es op de Brink, zoo ongewoon is tante Emma in Hollywood in ONS HUUSKE onder de palmen. Tante Emma en Oom Louis leven midden tusschen de sterren en eten Hollandsche groentesoep en biefstuk met doperwt^es en de appeltaart van wijlen Antje van wijlen Oma de Vries. Oom werkt in zijn tuintje en tante werkt in de keuken en Warner Bros. is juist aan den overkant. Als Bette Davis in Zijpe zou wonen, zouden alle filmredacteuren en witte doek-journalisten daarover schrijven. Waarom schrijven zij dan niet over tante Ems en oom Louis in Hollywood ? Krasnapolsky: nieuw na drie kwart eeuw LANGE, houten tafels, de grond bestrooid met zand.... Daar zaten de stijve Amsterdammers, de niet minder stijve bewoners van de rest van Nederland en de iets minder stijve buitenlanders, die Nederland bezoch ten .... Zij zaten met hun lange jas sen en rookten de lange Goudsche pij pen. Zoo was het Nederlandsche koffie huis drie kwart eeuw terug. Naar onze smaak een oord van verveling, zooals de heele wereld vijf-en-zeventig jaar geleden naar onze inzichten een oord van verveling was.. .. De jongeling, die thans op het rythme van onze jazz, zijn vrouwelijke partner over een der vele dansvloeren van Kras geleidt zal niets gevoelen voor het sombere vermaak van zijn pijpen-smokenden grootvader in datzelfde, ook toen zoo moderne Krasnapolsky. Wie er nu in de vroolijke, kleurige lounge met z'n kostbare tapijten 'n kopje koffie zit te savoureeren, zal al heel moeilijk de ambitie kunnen begrijpen voor de hou ten koffiehuisvloeren van omstreeks anno 1865. De reiziger, vanochtend uit Londen of Oslo vertrokken, ligt 's avonds op bed zijn krantje te lezen onder de leeslamp van zijn moderne hotelkamer en als hij het licht uitscha kelt, zal hij inslapen rnet de gedachten, dat toch maar weinig Europeesche hotels op het comfort kunnen bogen, waarop het hotel Krasnapolsky wijzen kan. En hij zal niet bevroeden, dat het betrekkelijk gesproken nog maar heel kort geleden is, dat op die zelfde of op ongeveer diezelfde plek nog een serie echte Amsterdamsche paal woningen prijkte. En toch de ondernemende Pool sche kleerenmaker Krasnapolsky, die drie-kwart eeuw geleden het toen malige Nieuwe Poolsche Koffijhuis" deed methamorphoseeren en er zijn naam aan gaf, was een modern den kend, uitermate vooruitstrevend za kenman. Het oude koffijhuis werd koffiehuis, werd restaurant, werd ho tel. Het werd de modernste inrichting in zijn soort: het eerste electrische licht, de eerste centrale verwarming, beiden in alleszins embryonalen toe stand, maar dan toch: electrisch licht n centrale verwarming. Het eerste hotel zonder de vermaledijde lampet kannen, die een oudheidkunde-vorscher, die wat geluk heeft, nog wel eens treft, wanneer het lot hem doet overnachten in een of ander zeer afge legen negorij. Maar die lampetkannen, vroeger de glorie van elk ordentelijk hotelier, waren in Kras het eerst uit de mode en een zomertuin, zooals wijlen Krasnapolsky in zijn modern etablis sement deed aanleggen, was zoo grootsch van opvatting, dat het buiten land erover sprak en het zal voor den hotelhouder in 1940 moeilijk zijn een thriller uit te denken, die den palmentuin van toen als evenement overtreft. HET duo Krasnapolsky-Volmer, de laatste associeerde zich in 1871 met zijn zwager, was inderdaad voor uitstrevend. Telkens nieuwe vindingen, nieuw comfort. Lift, telefoon, warm water, tegenwoordig de normale uit rusting van een normaal hotel, kwa men de roep van het caf -restauranthotelbedrijf vergrooten en telkens, als het menschelijk vernuft iets bedacht dat tot het gemak van den mensch strekte, was de Kras-directie geneigd, de nieuwigheid te adopteeren tot meer der comfort van zijn gasten. Behoefte aan een leestafel? Kras had de meest uitgebreide leestafel van Amsterdam. Behoefte aan biljarts? Kras bouwde zijn gasten een biljart zaal met uitnemende tafels. Behoefte aan vergaderzalen? Alweer Kras! Behoefte aan film-cabine? Kras! Aan radio? Kras! Aan tooneelzaal ? Kras ! Zoo ging het 75 jaar lang. Steeds mee met wat de moderne mensch vroeg. Zoo was het 75 jaar geleden, KLEINE PERIKELEN GISSE betoonde dat ze gebrek had aan Lebensraum" het merkwaardige is dat je klach ten hoort over een te groot huis zoodra er schoonmaak gehouden wordt en bij wijze van compen satie begaven wij ons naar een modeshow, gepresideerd door het Fransche genie en uitgevoerd door alle gratiën. Als een Duitscher reclame maakt voor zijn land dan doet hij dat met zijn degelijkheid of met zijn kracht een Franschman stuurt zijn charme en de be nijdenswaardige zwakte van zijn schoone vrouwen, met het gevolg dat je natuurlijk de modeshow prefereert. Gisse had laten door schemeren dat zij niet van plan was te koopen, doch het geziene wilde aanwenden om haar reeds wat verouderde doch betaalde kleeren te vermaken en op te frisschen... Is dat geen economische spionnage?" vroeg ik. Maar ik moest nist zoo dwaas zijn en mijn smoking aantrekken opdat wij mannen er allen gelijkelijk ver velend zullen uitzien voor het front van negen beeldige mannequins. Ze hadden telkens wat anders aan of uit en het scheen dus wel of er veertig waren, nog iets minder dan de Muselman hoopt aan te treffen in zijn Paradijs, doch nog altijd voldoende voor een man van orthodoxe opvattingen. De dames waren wat laat, doch je wacht nooit te lang op iets goeds, maar het vervelende was dat Gisse mij voortdurend verweet niet genoeg interesse te hebben voor de avond japonnen en voor de mode.... ,,Ik kijk toch voortdurend" zei ik. Dat is het juist je kijkt telkens verkeerd". Voor de rest van den laten avond was alles verkeerd wat ik zei als ik hol lachte bij het een of andere gekke hoedje, keek Gisse alsof ik beleedigend over haar moeder had gesproken. Weer andere zaken, die in goedkeurenden zin door mij opgemerkt werden, ver worven, wellicht daarom, haar afkeuring, doch de tijd die zij niet besteedde aan het volgen van mijn blikken, werd uitgebuit aan japon nen en hoedjes ik vermoedde verraad en dat er van het ver maken van oude japonnen niets zou komen. Een man behoort zooiets te weten -?op dit terrein zijn garanties, zelfs met een kus bezegeld, het aannemen niet waard. Mijn oog viel op een charmante dame van buitenlandsche allure en Gisse knikte haar toe en zei: Doe geen moeite, dat is de mode redactrice van De Televisie" en ze is bovendien getrouwd". Ik protesteerde onthutst, doch ik was wat de Engelschen noemen "off my guard" voor een oogenblik. Den volgenden dag had Gisse een hoedje gekocht en ik vroeg of het een late Paaschverrassing was en waar de eieren zaten. De Franschen voeren een eigenaardigen oorlog tegen de neutralen.... J. VAN HOORN toen de oude Poolsche kleermaker zijn fantaisieën durfde te verwezenlijken, zoo is het ook nu nog, nu de tegen woordige directeur, de heer J. F. Staal den in zijn hotel logeerenden journalist of zakenman zelfs aansluiting biedt op het Europeesche telexnet. En als een telex-net verouderd zal zijn, zal de Kras-directie zeker weer het nieuwe brengen. Dat was zoo 3/4 eeuw lang, dat zal voorloopig wel zoo blijven PAG. 17 DE GROENE No. 3280