Winston Churchill ZEKER drie jaar voordat de Engelsche regee ring en sommige, eenigszins pro-fascistische elementen in de Conservatieve partij, tot de ontdek king kwamen dat het nazi-regime principiësl, zoo niet ongeneeslijk agressief was, verstoorde Churchill de optimistische rust in het Engelsche parlement en bij het publiek, door steeds ernstig te waarschu wen voor de komende crises. Zijn waarschuwingen werden in den wind geslagen. Churchill, zoo zei men, was altijd ietwat wild geweest en waarom zou men zijn waarschuwingen ernstig nemen? In September 1939 toen de agressies en crises zich hadden voorgedaan, die Churchill voorspeld had, is hij weer in het kabinet opgenomen, niet bepaald als belooning voor zijn pessimistische voor spellingen, maar meer om de wereld te toonen dat Engeland zijn zienswijze op het gebied van de buitenlandsche politiek volledig heeft overgenomen. Er is geen twijfel aan dat hij op het oogenblik tot de bekendste politici aller landen behoort. Deze geboren aristocraat is vooral in democratische staten populair. Churchill, de eenige man in Engeland die een taal spreekt die Hitler verstaat, werd in 1874 ge boren. Hij was de afstammeling van een aristocraat die den naam droeg van John Churchill, first Duke of Marlborough. Zijn speelterrein was de binnen plaats van het hertogelijk paleis te Blenheim. Zijn vader werd verafgood door de Tory-democraten. Zijn moeder, Jennie Jeróme uit New York, was een van de stralendste verschijningen onder de Amerikaansche gastvrouwen geweest. Een noodlottige gebeurtenis had de familie getroffen: de carrière van den ouden Churchill was tot een abrupt einde gekomen en zijn gezondheid was hierdoor onder mijnd. Churchill Jr. sloeg alle verwachtingen die men in hem stelde, den bodem in. Twee keer werd hij wegens domheid" van school gezonden. Evenals de hertog vóór hem wilde hij zich een plaats in de geschiedenis veroveren met zijn eigen handen en wapens: zwaard, pen, en stem. Hij wilde vechten en zoodoende ervaren wat kracht is. Hij wilde schrijven en zoodoende zijn bescheiden beurs vullen. Hij wilde spreken en de publieke opinie beïnvloeden Volgens zijn programma vermeed hij Oxford en Cambridge waar andere staatslieden ontdekt worden. De nakomeling van de Marlboroughs gaf de voor keur aan de militaire academie te Sandhurst. Hij wilde zien, en verdienen door op te schrijven wat hij gezien had. Hij was bij de Spaansche legers in Cuba. Hij deed actief dienst aan de noordwestelijke grens van Britsch-Indië. Hij marcheerde met Kitchener op naar Khartoem. Hij was oorlogscorrespondent in Transvaal, werd door de Boeren gevangen genomen en ontsnapte met moeite. Toen hij terug kwam in Engeland was hij juist op tijd voor de z.g. Khakiverkiezingen", toen geen conser vatief kón verliezen. Een slanke, rustelooze jongeman die een wei nig lispelde, beklom het spreek gestoelte. Een opgewonden pu bliek bracht hem ovaties. Op zesen-twintig-jarigen leeftijd ver scheen hij in het Lagerhuis, en er bestond geen twijfel meer omtrent zijn parlementaire qualiteiten. HET is niet overdreven wan neer men zegt, dat ve^ Engelschen Churchill in het kabinet wenschten, hoofdzake lijk omdat Hitler hem er niet wenschte. Want zijn qualiteiten waren, dat hij kan spreken met een ironie en een scherpte, die, hoewel minder ruw, even snij dend zijn als die van Dr. Goebbels. Zeide hij niet vorige week dat de Denen altijd al bijzon- Churchill begroet de dere reden tot ongerustheid had- tegen de Graf Spee' den wegens het Niet-AanvalsPact dat Duitschland met hen had gesloten"? Baldwin minachtte hij. Welnu, toen zij eens beiden stonden te kijken bij een partij schaak zei Churchill tot een der spelers, doelende op de pionnen: Move your Baldwins." De goedmoedige Stanley Baldwin heeft hem dit harde woord nooit vergeven. Men neemt algemeen aan dat hij Chamberlain gewaarschuwd heeft tegen, ,wilden Winston''. De Engelsche aristocratie, aan wie alles, of bijna alles, is toegestaan, heeft geslacht na geslacht haar aandeel geleverd aan excentrieke figuren. Churchill is een van de laatste. Hij geloofde in den Volkenbond met een vuur, dat de conservatieve partij, en andere conservatieve regeeringen nooit getoond hebben. Churchill's excentriciteit gaat zelfs zoover, dat hij de conservatieve partij zelf bestreed, daar hij geloofde dat het wereldrijk belangrijker was dan de partij. En zooiets is, van het standpunt van een ouderen Tory, superexcentriek. In zijn geestdrift en energie is Churchill eveneens excentriek, iets waarover men in de beste conser vatieve kringen de wenkbrauwen fronst. Hij kan een leerboek schrijven over zijn voorvader, den Hertog van Marlborough, vol met stafkaarten en diepgaande studies over krijgskunde, of hij kan een vlug en oppervlakkig artikel schrijven voor een Zondagochtendblad. Hij kan het Lagerhuis in ge spannen aandacht houden met een meesterlijke rede over de buitenlandsche politiek of met een plagerig jovialen aanval in geestige, ironische zinnen op een conservatieven minister, of met een schertsende redevoering die prachtig klinkt, maar weinig inhoudt. GRABBELTON agenten uit Rusland, Italiëen de Baltische staten. Finland", aldus besluit deze eerbiedwaardige journalist zijn brief, heeft Holland geïnspireerd. Gezette Hollanders kloppen plechtig op de tafels in het restaurant Astoria terwijl zij op den kellner wachten om de resten van twaalf oesters af te ruimen, en verklaren met de overtuiging die uit eeuwen van tevredenheid geboren wordt, dat Holland met Duitschland zal doen wat Finland doet met Rusland." (Het artikel is geschreven vóór Finland den strijd opgaf....) ,,Er zijn Britsche militaire experts hier, die van meening zijn dat het Hollandsche leger den Duitschen opmarsch precies vijf minuten zal kunnen stuiten." Men vraagt 'zich wel af waar die Britsche experts de onvoorzichtigheid vandaan halen om nog hier te blijven. Een zekere dr. J. H. Scholten heeft in het Liberale Weekblad met enkele woorden de door Freud in Totem und Tabu gegeven theorie van het ontstaan van staat en godsdienst vermeld. Zulks ontlokt een onbekend schrijver in Volk en Vaderland de verzuchting: Ernstig is het, wanneer men zooals de schrijver het doet het wil laten voorkomen, dat zoowel de verhouding van den mensch tot God als ook de oorsprong van de regeering in feite op niets anders berust dan op den baarlijken onzin, die de onlangs overleden Jood Freud bij elkaar gedis tilleerd heeft uit de omroerselen van zijn gemod der in de laagste en vuilste instincten van psychisch abnormalen en gedegenereerden en dat daarna door hem als psycho-analyse" op de normale menschheid is losgelaten! Och arme l Dezer dagen diende ergens in Nederland" een soldaat een verzoekschrift in om een nieuw gebit te mogen krijgen. Vele redenen somde hij daarvoor op. De laatste was, dat hij voor zijn gevoel toch niet met zoo'n slecht gebit eventueel naar het slagveld kon trekken. Het gebit maakt blijkbaar den man. Een van mijn kennissen reisde dezer dagen van Parijs naar Amsterdam. In zijn coupézat een jongetje van een jaar of vier die in het gelukkige bezit was van een beertje. Voor de Fransch-Belgische grens bereikt werd, werden de passen te voorschijn gehaald. O schrik ! het beertje had geen pas ! Dus werd vlug een papier tje klaargemaakt, een portret van het beertje werd er op geteekend, alsmede enkele stempels, en het jongetje was tevreden. Toen de grens gepasseerd was, ging hij de coupe-raampjes met papier beplakken zooals men in Frankrijk met de talageruiten doet, als bescherming bij luchtaanvallen. Gelukkige jeugd voor wie geen onderscheid tusschen spel en werkelijkheid bestaat.... KANTEKLEER bemanning van de kruiser Exeter" die aan het gevecht ' heeft deelgenomen. Het is misschien ook een weinig excentriek voor een Engelschman van vijf-en-zestig om een groote belangstelling in voedsel en drank te stellen; want de Engelschman van dien leeftijd houdt een antijicht dieet. Churchill echter, houdt van een glas champagne aan tafel, speciaal als hij daarna moet spreken. Hij rookt groote sigaren en voor afleiding bouwt hij zijn eigen tuinmuren. Deze afleiding is wel noodig ! Churchill is, met uitzondering van twee jaar, lid van het Lagerhuis geweest sinds 1900. Hij heeft deel uitgemaakt van de liberale en conservatieve partij. Hij heeft de lei ding van negen departementen gehad, alle belang rijke, uitgezonderd die van premier. Sommigen ver denken hem ervan, dat hij nog steeds hoopt, dit te bereiken. Churchill's roode haren zijn nu verkleurd en vele zijn verdwenen. Hij neigt naar corpulentie. Hij lispelt en stottert zelfs een weinig als hij zich tot het Lagerhuis of het publiek richt. Niettemin is zijn geest onvermoeid en jongensachtig actief gebleven. Hij heeft nog dezelfde activiteit als toen hij na den Wereldoorlog in enkele conferenties te Cairo binnen twee weken de verhoudingen op het Arabisch schiereiland regelde een probleem dat Engeland als een blok aan het been uit den wereld oorlog meesleepte. Ettelijke ministers hadden er hun tanden op stuk gebeten. IN zijn jeugd had Churchill een hartstocht voor den oorlog, dien hij zich toen als een opwindend spel voorstelde; en hij was niet tevreden totdat de Engelsche regeering hem toestond deel te nemen aan de gevechten. Als officier vocht hij bij het twintigste regiment lansiers in den slag van Omdoerman. Churchill had er plezier in. Hij had er als Eerste Lord aan de Admiraliteit nog meer ple zier in, de vloot van Portland naar de Noordzee te dirigeeren op een mistige nacht in 1914, zonder dat de Duitschers hier iets vanaf wisten, zoodat een week vóór het uitbreken van den wereldoorlog de vloot op de bases aanwezig was. Maar oorlog is tegenwoordig geen grap meer, met vliegtuigen en gassen, met scheikundigen met brillen en chauffeurs die het stuur hanteeren". Het is niet langer meer een tooneel van chargeerende lansiers, maar van machines. Het was eens wreed en prachtig", nu is het wreed en laag"; zooals Churchill zegt: Weg met die rommel !" Churchill weet iets van den oorlog af; zeven van zijn elf boeken behandelden een oorlog en zijn laatste boek behandelt de gevaren van den oorlog die Engeland zoo lang negeerde toen Baldwin en Chamberlain aan het bewind waren. De oorlog wordt nu niet langer genegeerd. Chur chill staat er borg voor. Als een bulldog heeft hij zich vastgebeten in zijn taak: de Engelsche heer schappij ter zee te handhaven. Hij zal niet loslaten voor zijn vijand, de man van den Obersalzberg dien hij nog eerder beklaagt dan haat, ter aarde ligt. Restaurant DORRIUS N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam PLATS DU JOUR EN A LA CARTE PAG. 7 DE GROENE No.328l