Historisch Archief 1877-1940
UITHUIZIGHEDEN
Stadsinventaris
Draaiorgels
ER zijn belangrijke verschillen
tusschen een concertpianist en een
draaiorgel. De eerste is zoo individueel
als hij' kan, hij geeft de muziek met
een zeer persoonlijk cachet. Het draai
orgel geeft de muziek bot mechanisch,
en juist daarom gaat het nooit ver
velen.
Het is jammer dat het pierement"
niet meer op de Amsterdamsche
grachten mag spelen. Maar ze mogen
niet omdat de hun dagen op kantoor
slijtende lieden niet minder ernstig zijn
dan de vroegere bewoners van de tot
kantoorgebouwen gedegradeerde patri
ciërshuizen. Is het dan noodig om zoo
vréselijk ernstig te zijn op kantoor?
Veroorzaakt muziek geen goed humeur,
en is een goed humeur niet conditie
sine qua non voor goed werken?
De orgelmannen, meestal zijn ze met
z'n drieën, duwen hun orgels in de
Jordaan en in de buitenwijken. In de
oude Jordaan dansen de menschen op
het nieuwe asfalt, een betere dansvloer
kunnen ze niet wenschen. Zoo is het
pierement een rijdende
openluchtdancing tegen geringe vergoeding; het
rammelende koperen bakje is met een
paar centen al gauw tevreden.
Er zijn hypochondrische lieden die
den orgelman het kapitaal van een
dubbeltje aanbieden, als ze een blokje
verder gaan spelen. Dat zijn meestal
die menschen die zoo muzikaal zijn
dat ze hun radio keihard laten spelen
voor hun doof gewaande buren.
Maar de radio is geen concurrent
van het straatorgel dat van het Am
sterdamsche straatbeeld onafscheidelijk
is met zijn kermisachtige gestucadoorde
roomtaarterigheid en de aandoenlijke
en grappige gorgelgeluidjes van het
straat in straat uit klassiek geworden
. opera- en schlagerrepertoire van
Schubert's Standchen tot de Penny
Serenade.
Film
De f ideële student
(City theater)
DE zucht naar vroolijke, attractieve
titels heeft de exploitant ertoe
verleid deze film aan te kondigen als
was hier sprake van een kruising
tusschen Der fidele Bauer" en Der
Bettelstudent", of op z'n minst van
een vroolijke operette met Wein, Weib
und Gesang in een universiteitsstad.
Niets is minder waar.
De film begint als de ietwat
zorgelooze en onverantwoordelijke Duke
Richard Dix en Richard Green
Allen verlaten wordt door zijn vrouw
die met het zoontje een veiliger en
welgestelder dak boven haar hoofd
verkiest, zoo niet voor zichzelf dan
toch voor den kleinen David. David
wordt nu zonder vader, maar met veel
geld opgevoed, belandt uiteindelijk op
een universiteit en vindt dan uit, waar
zijn vader leeft. Kunt u zich drama
tischer scène voorstellen: 19 Jaar later.
Boy meets Father! Richard Greene
ontmoet Richard Dix ! De vader is nog
steeds een rare zwerver, maar de
fideele student maakt van hem een
beter en ijveriger mensen en men
verwacht een algeheele verzoening,
als daar niet een auto-ongeval met
complicaties aan het verhaal een
geheel andere wending kwam geven.
Laat het voldoende zijn, dat vader en
zoon, de stam 'en de appel, bij elkaar
blijven en dat dus ditmaal de weinig
op den voorgrond tredende vaderliefde
overwint.
Men moet van Richard Greene als
jeune premier houden, maar het is een
vreugde Richard Dix als vader te zien
na zijn vroegere cowboy-prestaties.
Hoewel uit die vooropleiding komen
de beste acteurs voort; zie William
Powell en Gary Cooper.
Mag dat wel . . . Erica?"
(Rembrandt Theater)
DE titel reeds plaatst deze film in
de categorie ondeugende films",
dat zijn de films met de misverstanden,
waarin de gebeurtenissen erger schij
nen, dan zij de facto blijken te zijn.
Als Erica flirt met Fritz doet ze
Karin Hardt in ,,/Hog dat wel. Erica ?"
dit, omdat zij Fritz aanziet voor
den adjunctdirecteur van een be
drijf, waarbij haar verloofde Werner
solliciteert en als Erica den nacht niet
doorbrengt in het afgesproken hotel
in München beteekent dit geen echte
lijke ontrouw, maar kortweg het mis
verstand, waarom deze film draait.
Het zijn dezelfde misverstanden,
waarmee Werner te kampen heeft als
hij aan het solliciteeren is en men moet
steeds weer de fantasie bewonderen,
waarmee uit al die misverstanden en
al die elkaar-verkeerd-begrijpen's toch
nog een gelukkig slot gesmeed wordt.
En als men weet, dat deze Erica
niemand minder is dan de lieftallige
Karin Hardt, dan is men al dadelijk
geneigd op de in den titel gestelde
vraag bij voorbaat bevestigend te
antwoorden.
Gevaarlijke schoonheid.
(Alhambra)
U kunt na afloop van de film uit
maken of de gevaarlijke schoon
heid sloeg op de talrijke bathing
beauties, die als een soort levend decor
door deze film gaan of op de zeer aparte
persoonlijkheid van Ann Sothern, waar
mee wij al kort geleden kennis konden
maken in Maisie". Ann en Franchot
Tone vormen in deze film een
detectivepaar (zooals wij dat al kennen uit de
combinaties Powell?Myrna Loy en
Melvyn Douglas Joan Blondell)
en samen speuren zij naar den moor
denaar van Eric Bartell. Niet zoozeer
uit sympathie voor dezen weinig
scrupuleuzen revue-manager, als wel
uit medelijden met hun vriend Mike
Stevens, die valschelijk beschuldigd
wordt van dezen moord. Tusschen de
bedrijven van dit opspeuringswerk door
spelen zich de komische scènes af
tusschen Franchot Tone, die een open
oog blijft houden voor de gevaarlijke
schoonheid der rond paradeerende
badnimphen en de jaloersche Ann
Sothern, die meer gevaarlijke schoon
heid bezit dan al deze figuranten bij
elkaar en zeker meer geestigheid.
Een en ander gebeurt in vlot tempo
en in een rake dialoog, zoodat de
oorspronkelijke titel, die ,,Fast and
Furious" luidt volkomen van pas
blijkt.
Verpoozing
Het ronde theehuisje
IN het ronde theepaviljoen in het
Vondelpark hoeft men geen thee te
drinken, evenmin als het noodig is om
in het oude melkhuisje oude melk te
drinken. Wat er gedronken wordt, doet
er minder toe, maar het is prettig
midden in de stad midden in de vrije
natuur te zitten. Een beetje fantasie is
daarvoor natuurlijk wel noodig. Ge
moet lui achterover in een stoel gaan
leunen en tusschen uw oogharen door
kijken. Dan ziet ge de huizen verder af.
Als ge die fantasie niet hebt, dan
komen de huizen juist dichter bij, wat
natuurlijk jammer is.
Als ge een vacantie goed besteedt,
hoeft ze niet lang te duren. Een uur
vacantie kan reeds een weldaad zijn
temidden van het welige zomersene
groen van het gras en de boomen, en
de bloemen van ons mooie Vondelpark.
Losse nummers van De Groene : 20 cent.
Toezending uitsluitend na ontvangst van
het bedrag. De Administratie
Menschen in het zwembad
MEN zegt dat kleeren den man maken.
Men zegt ook dat ieder groot man in de oogen van
zijn kamerdienaar tot een onbeteekenend
meeningsmenschje ineenschrompelt.
Maar men zegt zooveel.
Als het waar was van die kleeren-die-de-man-maken
en zoo, als deze scheurkalenderwijsheden een schijn van
waarachtigheid bezaten, dan zou de mensen in het zwem
bad een abstract wezen zijn. Het tegendeel is waar, want
het zwembad, in deze dagen van uur tot uur door honder
den gefrequenteerd, is het eenig-echte lustoord voor wat
ik den absoluten mensch wil noemen. Wie zijn boordje
losknoopt, dit sierlijke martelwerktuig van dezen
geciviliseerden tijd, onderneemt een bevrijdingsdaad van verheven
allure, om van het lospeuteren der bretels, broekriemen, en
schoenveters maar te zwijgen.
Dit alles en nog veel meer gebeurt in het zwembad, de
nige plaats waar de mensch van heden zich tijdelijk
verlost gevoelt van de knellende banden zonder welke het
maatschappelijk leven ondenkbaar is.
Ou il y a de gêne, il n'y a pas de plaisir", heeft een
Franschman met een onfeilbaar instinct voor het goed
in dit leven eens verzucht en in deze simpele woorden
ligt de gansche weldadige kracht en de volledige nobelheid
van het zwembad besloten.
Daar is vooreerst de oprechte, eerlijke, zuivere en onmis
kenbare naaktheid der habitué's en toevallige bezoekers.
Laten we wel zijn. Maatschappelijke welstand, eerbied
en ontzag, achting en geringschatting, zij zijn alleen
denkbaar in een wereld van stijve en halfstijve boorden,
gouden horlogekettingen en confectie-pakken van edele
stof. Maar niet zoodra vertoont de mensch zijn blooten
buik, zijn tien teenen, zijn pukkeltjes en mallotige
kuitbeenhaartjes of het nivelleeringsproces is al begonnen.
Alle Menschen sind Brüder in het zwembad.
Herkent gij ginds bij de lage plank in dat grappige
manneke met zijn dunne beentjes en zijn gerimpeld
hangbuikje den procuratiehouder van Jansen- en
Jansenin-effecten, die zich iederen morgen zoo geaffaireerd over
het Damrak beweegt?
Vindt gij in dien langen heer rnet dat Gandhi-broekje
om zijn lendenen den veredelden meester-doctor die linea
recta op een professoraat afstevent terug? Zie, deze beide
onderhouden zich met een robusten knaap hij is
haler-en-brenger bij de Kattenbakcentrale over de
geheugenissen van de perfecte snoekduik. Die drie zijn
het, misschien voor het eerst van hun leven, volmaakt
eens. En dat alleen op grond van de gelijkmakende
blooterigheid van het Ideale Oord der Sociale Gelijkschakeling
dat zwembad heet. Ge moet daar niet geringschattend
over denken.
Wie, zonder mededoogen en onaantastbaar, de
verrukkelijkheden en de bekoringen van het zwembad weer
staat, mist een der meest rustige, nobele en verfrisschende
genoegens die het leven te bieden heeft.
Menschen in het zwembad zijn tijdelijk gespeend
van gezag en bevrijd van zorgen, zoodra ze mét hun
onder- en bovenkleeren, hun conventioneele concessies
en alle overige maatschappelijke misverstanden aan den
kapstok in hun kleedkamertje hebben opgehangen.
Frisch, onbevangen, zonder vooroordeelen, principes
of broeierige gedachten, openen zij hart en ziel voor het
intiem pleizier en het kleine geluk van het zwembad.
In het zwembad wordt gezwommen. Jawel, Maar er
wordt ook heerlijk luidruchtig gezongen, gefloten, er
wordt verheven en brutaal geschreeuwd, er wordt luid
keels en oprecht gelachen. Zooals alleen halfnaakte
bevrijde menschen bevrijd van stippeltjesdassen en
pantalons met scherpe vouwen dat vermogen te doen.
We moeten het zwembad dankbaar zijn. Want het is een
wereld, een andere en een betere wereld, waarin iedereen
zich op zijn gemak voelt en alles op ons genoegen be
rekend is.
En dan te bedenken dat je er tegenwoordig voor vijftien
cent met handdoek en zeep terecht kunt
Gijs
PAG. M DE GROENE No. 3287