Dagboek van een burgermannetje HET is niet prettig, zich een burger mannetje te weten; en men zoekt in zoo'n geval met ijver naar genezing van die kwaal. Maar aan alle genezing moet een diagnose van het ziektegeval voorafgaan. En aan die diagnose moet weer voorafgaan een nauwkeurige constateering der symptomen. Ik heb idee, dat, als ik die symptomen goed heb gezien, de rest wel vanzelf zal volgen. Dus onderzoek ik mijzelf op" typische burgerlijkheden. Dit alles lijkt u misschien een bedenkelijk egocen trisch gedoe, maar aangezien men ons geheele volk zoo uit-den-treure een burgerlijk volk pleegt te noemen wat trouwens ook wellicht maar een tijdelijk ziektegeval is enfin, als daar iets van aan mocht zijn, is er mogelijk uit mijn persoonlijke consta teeringen eenig nut voor 't algemeen te trekken. Tot nut voor 't algemeen" dus; de leus is in elk geval een goede vlag. Welnu dan, ik heb aan mijzelf alvast dit ne burgerlijke symptoom ontdekt, dat ik nooit tijd heb. Tijd is geld; nu ja, geld heb ik ook niet, maar er zijn hoopen echte, en pseudoaristocraten, par droit de vertus en par droit de naissance, en ook hoopen waschechte proletariërs, die ook geen geld hebben. Geen geld hebben is niet specifiek burgerlijk; geen tijd hebben wél. Ik heb geen tijd", dat klinkt mise rabel. Ik heb geen geld" ook wel; maar wie een beetje behoorlijk mensen is, loopt met die laatste waarheid niet te koop; hij hongert desnoods als een hidalgo. Ik heb geen tijd" daarentegen wordt veel gezegd; door burgermenschen dan, door mij bijvoorbeeld; er zijn zelfs menschen die 't met een zekere gewichtigheid zeggen; er zijn er die 't met benepenheid uitbrengen; maar 't is in elk geval minderwaardig. De oude blijspeldichter Holberg wist dat wel; die maakte den Stundeslöse" tot hoofdpersoon van een comedie; oude blijspeldichters van beteekenis voelden die dingen heel fijn; wat berust Molière's Misanthrope niet op 'n fijn inzicht! Waarom is ik heb geen tijd" een schibboleth van q.q. ietwat verachte lijke burgerlijkheid? Omdat men er zijn slaafschap, zijn onderworpenheid aan de maatschappij mee erkent. Nu ja, niet in dat erkennen ligt het minder waardige, maar in het feit dat dat gevoel van ondergeschiktheid zóó sterk in iemand leeft, dat hij er zonder schaamte voor uitkomt. Hij wordt overheerscht door het besef van plichten en verplichtingen. Dat is zooal niet ignobel, toch niet-nobel. Ik heb geen tijd," een ziektegevoel, dat tot ik heb nooit tijd" kan uitgroeien, beduidt: ik leef niet; ik laat mij overheerschen door de anderen, ik ben in zoo rge mate lid van de samenleving, dat ik geen individu meer ben. Men denke niet, dat dit iets met uiterlijke om standigheden te maken heeft. ,,Der Mensch ist f rei geschaffen, ist f rei, und würd 'er in Ketten geboren." Zoo is men ook geen burgermannetje door zijn plaats in de maatschappij, maar AAN INZENDERS VAN MANUSCRIPTEN wordt verzocht bij hun bij dragen een gefrankeerd brief omslag met adres van den afzender in te sluiten. Op het adres van stukken, voor de redactie bestemd, vermelde men gén namen van personen door zijn eigen geest. Een niet-burgermannetje is iemand met een vrijen geest, die hem op elk moment, ook als hij veel te doen heeft", tot genieten van het leven in staat laat zijn. Hij is nooit zorgelijk. Hij zal plichten aan vaarden en vervullen, soms zal dat inspanning kosten, maar hij zal altijd boven die plichten staan en nooit eronder zitten. Hij is sterk, want hij heeft het gevoel sterk te zijn. Een burgermannetje is een zwakkeling, omdat hij zich zwak weet. Met maatschappelijke omstandig heden, nog eens, heeft dit niets te maken. Niet de mensch, maar de maat schappelijkheid is iets, das berwunden werden muss. Zóó alleen zal men ook waarachtig de maatschappij dienen. Want zorgelijke menschen zijn niet alleen zelf non-valeurs, maar ver spreiders van zorgelijkheid. Er gaat iets naars van hen uit. Van sterke, fleurige menschen gaat iets heerlijks uit. In Duitschland is Kraft durch Freude" een vereerde leus. Ik-voor-mij voel meer voor mijn waarheid Freude durch Kraft". In elk geval: men moet sterk wezen om gelukkig te zijn, innerlijk sterk. MEN zegt dat onze voorouders in de XVIIde eeuw ook een burger lijk volk waren, maar als men bur gerlijk" opvat op de manier waarop wij dat doen, is dat nonsens. Want ze dorsten, in alle opzichten, zichzelf te zijn. Zie hun burgerlijke" kunst, die een uitviering is van de liefde voor de geschapen wereld om hen; een liefde die verrukkelijk weerglansd ligt in ieder van hun stillevens en genreschilderijtjes. Men noemt die schilders ook wel realis ten. Maar men noemt de pessimistische XIXde eeuwsche litteratoren ook rea listen. Dat is te zeggen: die noemden zichzelf zoo, omdat ze, reageerend tegen de romantiek, betoogden: het leven is niet zoo weidsch als die roman tici het uitbeelden, het is niet weidsch, het is niet schoon, het is leelijk. .. . Dat wil zeggen: zij zagen het leelijk. Zij waren leelijk; zij voelden de macht van logge, duistere elementen als de sterkste; omdat ze zelf niet sterk waren; dat wil zeggen: omdat er geen heerlijke macht van liefde in hen was, die alles overstraalde. Laat ik niet te veel afdwalen. We zijn aan een kuur bezig. Aan een genezingskuur. BURGERMANNETJE PUZZLES l federe week wordt voor het woordraadsel een prijs uitgeloofd, welke bestaat uit i een ingelijste kleurenreproductie naar een stilleven van Wncent van Cogh. | Inzendingen vóór Woensdag op een briefkaart. Op de adreszijde puzzie vermelden. l De prijswinnaar van deze week is: De Heer G. Teders, Passavantlaan 9, Arnhem. Nieuwe Woordraadsel Uit onderstaande lettergrepen moe ten 19 woorden gevormd worden, wier 46 en ie letters, van boven naar beneden gelezen een citaat uit Goethe's Faust vormen. a - a - baai - be - bor - burg - con de - ders - deur - e - el - en - er - ge go - haai - heid - in - ka - la - Ie - Ier lie - lo - me - mer - mol - na - naai - ne ner - nier - nir - nood - o - rechts - ril rog - saai - sen - stei - ster - ta - tor tree - ve - vel - vooi - wa - wan - we. opgaven Visitekaartje i. 2. 3 4 56. (9. Q. isiaalt/cren Welk beroep heeft deze man. 10. n. 12. 1314. 16. 18. 19Omschrijving : i. Waterweg, 2. meisjesnaam, 3. wijn, 4. geleide, 5. xantippe, 6. plaatsje in Nederland, 7. bontsoort, 8. ergens anders, 9. dragen, 10. debiteur, u. ver keerd, 12. verveling, 13. deel van Ned.Indië, 14. graansoort, 15. stad in Duitschland, 16. boeddistisch begrip, 17. aap, 18. ingang, 19. veiligheids maatregel. iiiiiiiiHniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini l Tijdverdrijf Acht kaarten Oplossing Om de som van beide kolommen hetzelfde te doen zijn is het slechts noodig om de acht en de negen van plaats te verwisselen, waarbij de negen omgedraaid wordt zoodat het een zes wordt. De som is dus achttien. Had U zoo'n eenvoudige oplossing voorzien ? Nieuwe opgave Het magische vierkant iimiiiHiiiiiii minimum Hier volgt een advertentie-truc die enkele jaren geleden in Amerika opgang maakte. Plaats in de boven staande leege vierkanten cijfers (niet tweemaal hetzelfde, zoodat twee verschillende vierkanten het zelfde cijfer bevatten), zoodat de som in zooveel mogelijk rechte richtingen 15 bedraagt. Er werd een hooge prijs uitgeloofd, maar er kwam geen enkele juiste oplossing binnen. Heeft de lezer deze truc door? Oplossing de volgende week. IIUIHIIIIIIIIIIlHIItllllllllllllUIIIII IIIIIIIIIH IIIHIIIIIIIIII Woordraadsel Het zoet leven lokt meer dan een donkre kist. Willem Kloos. HETMAN ESSENCE TRIPTICHOOR ZAKDOEK OMEGA EERBETOON TA KKE BOS LENIN EPOS VADEMECUM EE NDVOGEL NEERBOSCH LEERSTOEL O R NA A T KLAPLOOPER TO DDE M I RA BEAU EL EVATOR Visitekaartje Het beroep van den Heer C. Ove te Strijen is: IJSCOVENTER. Het wekelijksche schaakminiatuur Probleem van John Brown abcdefgh abcdefgh Mat in drie zetten Stand : Wit: KaS, Dh8, Pe3, Pfs. Zwart: Kf3, 64. 'SS jo t7} : SutssojdQ PAG. 19 DE GROENE No. 3290