Historisch Archief 1877-1940
MEN zegt dat fotografeeren een kunst is. Als dat zoo is, dan is het
Nederlandsche volk wel hél artistiek, en niet alleen het Nederlandsche.
Het aantal menschen die met een kiektoestel over straat flaneeren, in het
bijzonder in de vacantiedagen, is niet te overzien. Ze loopen van de eene
bezienswaardigheid naar de andere en fotografeeren. Ze komen zelden op het
idee dat men een prentbriefkaart kant en klaar voor vijf cent kan koopen.
Het kiekje is duurder, maar dan ook individueeler en dus meestal minder
mooi omdat het een beetje scheef of onscherp is. Maar de bedoeling van het
kiekje is altijd goed en daarom heeftzoo'n mislukt plaatje vaak iets
aandoenlijks. Kijk, dit zijn de duinen", zegt mijn nicht die op Vlieland geweest is,
en ze toont me een fototje 6X9, waar ik werkelijk niets op kan onderscheiden.
Het zou de Veluwe op een regenachtigen Octoberdag kunnen zijn, of een
gezicht ergens bij Kat- of Noordwijk in de avondschemering. Maar mijn
nicht heeft met fraaie krulletters achter op het kiekje geschreven Vlieland,
21-7-40". Hoewel ik met de achterzijde allén al genoegen zou nemen om het
te gelooven, heeft zoo'n kiekje toch iets ontroerends voor de bezitster, en is het
in alle opzichten verantwoord.
Maar nu komt mijn neef terug uit de Achterhoek. Natuurlijk komt hij
met reisverhalen, want iemand die verre reizen doet, heeft vél te vertellen.
Als het daar nou maar bij bleef. De gemoderniseerde spreuk is namelijk:
Iemand die verre reizen doet, heeft vél kiekjes. En het ergste komt
nog. Ga eens bij zoo'n teruggekomen reiziger op bezoek. Het resultaat
daarvan is dat ge zoudt wenschen dat hij nooit van zijn reis terug
gekomen was. Want ge krijgt kiekjes te zien. Stapels kiekjes. Henk bij den
watermolen. Miep bij den watermolen. Blackie bij den watermolen (Blackie
dat is de hond. Ik wist niet dat honden zoo'n belangstelling in watermolens
hadden). Miep en Blackie bij den watermolen. Henk en Blackie bij den
watermolen. Nog eens Miep (met de staart van B.) bij den watermolen, het
had eens kunnen mislukken. Een foto van Miep met Henk b. d. w. is er niet,
want de automatische ontspanner was stuk en B. kan niet fotografeeren.
Maar nu begint het pas, want nu krijg ik te zien: Henk voor het kasteel, Miep
voor het kasteel, Miep met Blackie (deze laatste ietwat bewogen) voor het
kasteel, Henk en profielv. h. k., Miep en face voor den zijkant van het kasteel.
Henk zeer groot met het kasteel onzichtbaar er achter, enz. enz. Dan komt de
belvédère aan de beurt met acht opnamen. Vervolgens pension De Vier
sprong", de oever van het beekje en de duizendjarige eik. Daarmee is het
nog niet uit, het gaat zoo een half uur door.
Maar n ding verwondert me, er is geen enkele foto bij van den water
molen, geen enkele foto van het kasteel, geen enkele van den duizendjarigen eik
zonder Henk of Miep. De watermolen en het kasteel, zij zijn tooneeldécors die
zonder Henk of Miep nutteloos schijnen te zijn.
Mooie tooneeldécors eischen de goede, groote acteurs, die in vervlogen
eeuwen geleefd hebben. Het decor voor Henk en Miep is hun gezellige suite,
met het ronde salontafeltje waar het vergulde kalfsleeren fotoalbum met
kwastjes op ligt. IMAN
DE TOONEELSCHOOL
(Vervolg van pagina 9)
gewoonlijk niet onder de bezoekers;
wel vele anderen; ook die nadien een
andere loopbaan dan het tooneel
hebben gevonden. Er is zoo wel eens
een oude clown komen aanloopen met
een vermaarde internationale carrière;
door den oorlogstoestand in zielige
ellende geraakt; wiens uiterst bemin
nelijke en beschaafde toon een schrij
nend contrast vormden met zijn ver
sleten jasje. Er komen ook vele
artisten" van 't goochel- en kermisgenre
om den directeur voor eenig onwaar
schijnlijk jubileum te interesseeren.
Maar er zijn ook amusanter mo
menten. Lieden van de meest
verschillende leeftijden, die een
veelal onbetwijfelbaar ongelukkige
liefde voor het tooneel hebben opgevat;
en allerzonderlingste proeven van be
kwaamheid willen afleggen; en dat
liefst onmiddellijk. .. , Het kan toeval
zijn, dat ik het juist zoo getroffen heb,
maar naar mijn persoonlijke onder
vinding voelen dezulken zich vooral
tot de rol van Julius Caesar of van
Puck aangetrokken. Het is waar, er
zijn er enkelen van die plots
onontkombare declameerders, die wél recht
blijken te hebben te worden aangehoord
en geholpen.
De leeftijd, voor toelating tot de
Tooneelschool met driejarigen cur
sus vereischt, is voor de vrouwelijke
candidaten zeventien, voor de manne
lijke achttien jaar; een enkele maand
die er aan hun voorafgaand leven nog
ontbreken, is^geen bezwaar; die
fantaizeeren we er weljbij. Maar deze
leeftijdseisch is niet algemeen bekend;
en het is mij ook al gebeurd, dat een
moeder-en-zakenvrouw een micro
scopisch klein zoontje dat haar ver
gezelde, ter opneming kwam aan
bieden. Daar zaten ze met belang
stellende gezichten; de moeder in den
fauteuil-der-eere, den bezoekers terecht
aangeboden, tegenover mij; het zoon
tje gekropen en gedoken in den mede
ter kamer aanwezigen Klubsessel;
de beentjes horizontaal, zoodat de
voeten er net even uit staken. En in
die driemans-conferentie werden dan
door de moeder-kroongetuige de meest
eervolle verklaringen omtrent den
zoon afgelegd: hij kan zoo goed
dansen; en hij heeft aanleg om een
reuze-filmster te worden. .. . Men
voelt onder zulke omstandigheden, hoe
het lot ons soms prachtkansen laat
ontgaan; maar ik moest de moeder
meedeelen, dat voor de techniek van
den tooneelspeler en voor de theore
tische vakken, zooals die op de School
onderwezen worden, een hoogere leef
tijd dan zes jaar wordt vereischt; wat
ook wel met het oog op 't samenspel
noodzakelijk is. Zoodat het
jongemensch, indien hij intusschen niet van
idee veranderd was, beter over 'n jaar
of twaalf nog eens kon terugkomen.
Waarop de moeder zei: Nou, Keesie,
da's dus nog niks voor jou". En
Keesie zei met 'n inderdaad typisch
komieken-piepstemmetje: Nnnéj !"
En de moeder rees op en Keesie gleed
uit zijn Klubsessel, en dribbelde achter
haar aan, en 't bezoek was geëindigd.
Dit zijn uiteraard anecdotische uit
zonderingen. De groote meerderheid
der leerlingen die zich niet alleen tegen
den examendatum begin September
, maar het geheele jaar door, komen
aanmelden, zijn ernstiger gevallen.
Helaas, ook vaak moeilijker gevallen.
Hoe veel, van den artistieken drang
bezetenen zijn er niet, die hun infor
maties en mededeelingen besluiten
met: Maar nu is er nog n moeilijk
heid: het schoolgeld". .. . Dit venenum
komt, naar zijn aard, bijna steeds
achteraan; en 't wordt veelal uit
gesproken op den lossen toon waarop
een onbeduidende bedenking te berde
wordt gebracht. Maar er is weinig
directorale ervaring noodig, om reeds
van het begin van het gesprek, ja van
het begin van het binnentreden des
candidaats te voorzien, dat hij met
deze praeoccupatie, fleurig weggehou
den, zijn entree maakt. Het is ook aan
de uitvoerigheid waarmee ze hun
bijzonder verlangen om op de School
te komen te kennen geven voelbaar,
dat dit er achter zit. Een candidaat die
dit bezwaar niet heeft, draagt zijn
wensch anders voor. .. .
We weiden hierover niet uit; wijzen
er alleen op, dat die gevallen talrijk
zijn, en dat ze niet het minste desl
onzer zorgen uitmaken. Want zou men
niet graag, los van vuige geldover
wegingen, ieder een kans geven, die
zich geroepen voelt? Wel, er is althans
deze kans: Neem eerst eens aan 't
examen deel, waar een commissie van
bij uitstek deskundigen beslist. En
dan, als die commissie uw liefde voor
het tooneel als een niet
stellig-enzeker ongelukkige beschouwt, laten
we dan nog eens over mogelijke hier
aan te passen mouwen praten. .. .
JAN WALCH
Nieuwe Uitgaven
D. Boissevain: Discrete Dood (A. W.
Sijthoff's Uitgevers Mij., Leiden).
Ernest R. Trattner: Bouwers van
ons Wereldbeeld (N.V. Servire, Den
Haag).
Richard Llewellyn: Hoe groen was
mijn dal (Elsevier, Amsterdam).
D. J. v. d. Ven: In de Bloeiende Hof
onzer Volkscultuur (Het Spectrum,
Utrecht).
Dr. T. S. Jansma: De oudste ge
schiedenis van Rotterdam (W. L. &
J. Brusse, Rotterdam).
Jan Keyzer: Zijn onze kinderen
muzikaal!1 (W. L. & J. Brusse,
Rotterdam).
FA F. SINEMUS
20 Leidschestraat 22
AMSTERDAM C.
GEKL OVERHEMDEN
NAAR MAAT
VAN Fl. 8. AF
PRIMA COUPE EN AFWERKING
EIGEN ATELIER
Handschrift-Analyse i 2oongelinieerde
regels in snel schrift m. handteekening.
Opgave geboorte, nationaliteit, geslacht,
beroep, te st. a. C. Adams, Aerdenhout.
Strengste geheimh. Erv. uitgebr. on
derzoek fl. 2.50. Giro 351908.
PAG. 17 DE GROENE No. 3294