M. J. Brusse door J. H. Speenhoff IK heb onder mijne vriendinnen geen meisjes of vrouwen die bij voorbeeld: Gerrit, Piet, Arie of Kees heeten, maar wel onder mijne vrienden mannen die: Marie genaamd zijn. Brusse heet: Marie of Rie en telkens als ik aan hem denk en aan dien voornaam dan voel ik iets zachtelijks aan, ter wijl de mannelijkste man onder de Nederlandsche schrijfkunstenaars toch zeker ook wel Marie J. Brusse kan zijn. Hij is de kalme vader van eenige welgeschapen kinderen. Toch vind ik de voornaam van: Marie voor een man.... onderdanig, dee moedig, hulpbehoevend en dit laatste is Brusse, te Skorel in Noord-Holland, allerminst.... al derft hij zijn langen, zwarten baard en ziet zijn kin er nu net uit als een armoedige, bevroren wuit in den regen. De eerste maal dat ik hem, tot mijn groot nut en geluk ontmoette, was in de werkkamer van wijlen Johan de Meester en Landréop de Nieuwe R.dammer, W-de-Wstr. Het was den dag voor den rsten dag dat ik zou trachten liedjes te zingen. Dat was op een Zaterdag. Zondagmiddag gebeurde het en Maandagavond was ik bijna beroemd. Ik had er geen zorgen over.... wél maling aan. Ik had mijn schrift met liedjes en mijn gietaar medegenomen en ik zong daar mijne liedjes voor. Het waren: Mijn beste pak" en Een Herders meisje" en ,,De goedgezinde meid". Ik vroeg aan de drie kranten-mokers of het niet mal" was en het antwoord was: Het kan nooit mal genoeg zijn l" Brusse jeuk-kriebelde in en door en rond zijn baard en ik zag hem vader worden van een voed zame gedachte. Hij ontdekte me. Hij had me door. Dat is nu veertig jaren geleden. Jammer ! Ik kreeg een sigaar en een dikke kom zetterskoffie, zwart en sterk en ik verloor mijn zelf bewustzijn. Ik gevoelde me zoo nietig en ledig en wormachtig dat ik de looden treden van het orakel gebouw afzweefde. Ik was getroost en bemoedigd. Het zou Zaterdagavond worden en met Betsie Bekman en Liesje Servaes en Kees van Dongen en anderen gingen we onze kansen beprevelen. Het werd Zondagmiddag en ik werd door den tooneelmeester de planken op gemikt. Ik zong en de Rimpeldamsche presse was aanwezig. Overige bezoekers of bezoeksters, behalve de zaalmeisjes, waren er niet.... of enkele vrijkaartjes en de brand weer? Johan de Meester pende en Brusse pende en Blok pende en Dekking pende en ik kreeg niets dan tienen. Ik geloofde er niets van. Brusse schreef een: Onder de Menschen", over mij en ik wist toen niet dat ik Speenhoff was; maar het stond er zóó duidelijk en onherroepelijk, dat ik wel móést aannemen dat ik het was. Ik ontmoette nadien Brusse zeer vele malen en vooral toen zijne broeders mijn liedjes gingen uit geven. Sinds jaren gestaakt. Bij een groot feest van de familie van den Bergh, in den zuivelhandel bekend om de Vitello-waren.... ontmoette ik hem weer. Mij was opgedragen een tooneelspelletje te schrijven dat opgevoerd zou worden bij een gouden bruiloft in die familie. Ik deed of ik heel erg knap was en schreef: Liefde en Tijd", waarin Brusse de rol van Bacchus te spelen kreeg. Zijn baard paste bij zijn rol, maar beschonken was hij niet al zat hij vol druiven. Brusse was toen verliefd op een zeer mooi meisje dat naderhand zijn vrouw werd. We bespraken toen in stille hoeken het leven en de alombekende liefdens; zoodat ik er ook door werd aangetast, maar ik huwde mijne vrouw en niet dat" meisje. Ge lukkig maar. Brusse begon zijne beroemde en levenslustige stukken in de N. R. Ct. te schrijven en zijn grootsche werk: Boefje" was in wording. Op mijne reizen door 't vaderland kwam ik hem tegen. Ik kwinkeleerde nacht en dag en hij versloeg leger-oefeningen, Koninklijke bezoeken, over stroomingen, varkens-tentoonstellingen en inpol deringen. En hij deed het in eigen stijl en wezen. Soms: lik-me-pet! Er kwamen wederwaarts feesten bij opgenoemde families en wij waren er wér bij; wat veel geld en lekker eten opbracht en kusjes. Zijn baard werd langer en voller er van en hij had er een heel onderhoud aan, al spraken we er nimmer over. Restaurant DORRIUS N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam PLATS DU JOUR EN A LA CARTE Hij gebruikte deze haar-amulet net als Jan Musch zijn zilveren potlood. Hij putte of schuddede in- en uitvallen er uit. Als hij niet meer wist of men hei palen met een lange of korte schreef, dan besteeg hij zijn kinnepruik en hét ei of déij werd gelegd. De baarddracht is weer in opkomst en in de nieuwe wereldorde zal die manlijke aangezichtsrimboeh weer wassen. Vrouwen en meisjes houden tegenwoordig niet van broekemannen met snor-en-baard omdat die dingen zoo kriebelen en omdat ze zoo iets temmerachtigs hebben. Maar Brusse handhaafde ziyae lange haren en ik begon er ook voor te gevoele.i. En nog. Zijne Boefje-bijdrage" genoot ik als feesten. Zelden smulde ik van zooveel geestige en juiste vondsten. Zijn boek is: ontoonbaar gelezen en het wordt tijd dat hij me een nieuw geschenkboek toe zendt. De film van dat werk is meen ik niet zoo gelukt, maar het tooneelstuk met Annetje van Ees zag ik zeker zeven malen en nóg smul ik er van al moet ik voor tienen binnen zijn. Die oorlog ook. Met Brusse werkte ik samen voor de firma Jamin te R'dam in zoetigheden. Het ging om een prijs vraag. We moesten zeven duizend gedichtjes beoordeelen en prijzen toekennen. Cel-werk maar hoog geloond. Tot slot déjeuner bij de familie Jamin in haar landhuis. Brusse kon onverdroten de waarheid zeggen, overal en aan iedereen. Hij was steeds oprechter dan ik wat zijne meening betrof over anderen; daar ik steeds zoo beschroomd was met de waar heid die ik steeds gevaarlijker achtte dan de eerlijke leugen. Hij reisde naar Canada en schreef Europeesche artikelen over dat groote land en mijne waar deering voor zijn werk werd al grooter. Ook hij lachte zelden als er anderen bij waren of het kon een tandenlach geweest zijn; maar zijne schrifturen waren vol boert en gezonde luim. Jammer dat hij naderhand zoo een hekel aan kranten kreeg. Ik geloof dat hij geërgerd was door een er van ? Eens ontmoette ik hem in 'n hotel te Gorkum. Hij was er voor zijn krant en ik zong er voor mijn spaarpot. We dronken samen eenige milde snuis terijen. Ik meen dat er een feest van: zuivelaars, koeielaars en kippendresseurs gevierd werd. Er waren heerachtigen bij die bereids te veel hadden gebezigd. Toen ze me lastig kwamen vallen en ik te bloode was om met giftpijlen te antwoorden, deed Brusse dit voor mij. Zijne zwarte oogen werden haat-diamanten en hij eindigde met: Stik" ! hetgeen deze nijvere broeders gelukkig niet volbrachten, maar liever hunne genevertjes updroiiken en een Brusse: Een boer" noemde. Eenige maanden geleden zongen we voor onze soldaten te Schoorl, voor de kustwacht. Brusse was bacrddruftig want zijn ijsko-kin snakte naar een pruik. Hij kwam bij ons zitten in de ijzige tocht van een kleedkamer en hij keuvelde of we te Parijs in een vermaaks-wigwam vertoefden. Er werd gegoocheld, zooals bij alle O. en O.voorstellingen. Er was een lekke pianino en een konferanselaar. Er was een strijkje en er was fosco en de jongens vonden het best. Toen ik een mopje zong op Lou de Visser werd ik met een tik op mijn dichters-test bedreigd, want ik zong dwars. Geluk kig is mijn skalp nog heel want anders zou ik deze geestige en uitnemende bijdragen niet kunnen afleveren. Niet lang geleden zetelde ik in een zaal alwaar Brusse een spreekbeurt vervulde. Hij wist niet dat ik er zat anders had hij wel meer zijn best gedaan. Hij bezigde zijn mond of hij noten kraakte en zijn stem klonk of hij zijn gehoor bezwijmd had willen babbelen. Spreekbeurten zijn niet voor een man van zijne gaven en bedoelingen. Hij stond er bij of hij hartlijders toesprak. Een rhum-grok had hem kunnen kwikken, maar hij onthoudt geheel. Stel u gerust Nederlaridelaars, Brusse is niet rijk. Hij woont daar op Skorel onbenard maar hij wil het zoo. Zijne bijdragen in de N. R. Ct. mist elke goedgezinde Hollander. Ik zal eens gaan onder handelen en als het mislukt, richt ik zelf een groot Dagblad op voor Marie Brusse mijnen vriend en hulp in nood. Merkwaardige berichten De ayont was /o /oer in /ijn werk verdiept, dat hij niet merkte, hoe oen bewoner van een der in de omtrok i;ele:_;eii hni/en hem sluipend van achteren naderde en hem onverhoeds mot oen broodmes oen steek in de halsstreck toebracht. \Yonder boven wonder bleek bet broodmes de kraai; van de unitormjas te hebben door boord." (Volk) Het N.O.C, xwij.nt als het .o.ra l', al blijft liet xwijuen." (Sp,ni iu h,;!il) CHARIVARIA De heter kuniiendcn ,,IIi] \\ aa isch u u l hen dat /e in;i:M' lictor do hoop op hulp hunnen op. ^even. " l A'. / Mijn nieeniiiL; i-, (hit uien lictor noi; /akolij kor kan /ijlt on u 11 /oiii 11 U'_: \an dergelijke mn/iek lictor -eheel ai litcrw o^e kan kitoir ' >'> i;/!'/<;/ ?; ,,J.-in i 'iclor-./i '"il ('oen, do iiKin van het il, ? />,;?,.?/ il.IL,n r." l/,'. , Coeti was ook de man van liet disptreert niet. (Brief van 29 Sopt. 1618). Uit de hoogeschool We moeten ons er wel van bewust zijn dat \ve niet moor dan een i<linip en een schim opvangen van voor het <>n;,r onomvaambaar gebeuren." (It.j Het \ederlandsche volkskarakter is veel individuahstischer, als waarom dan ook ton on/ent het beginsel der autonomie xich zoo ^ohikki^ kon ontplooien." (De l 'nu1) De beter niet kvmnemlen ,,I\ioM men e( hu r de/e anllKU'ht( n uit andere, dan bo\ onbenoemde o\erwe.um^en, dan had men /e lictor niet kunnen k ie/en.'' i l .r, n.,'. ( . } ,,\ll i> de radio (ie -piemel \an do waarheid waarvan wij vele facetten heter mot aan do wereld konden verti x >nen." (> \ Ihtl;1. > f Die zijn natuurlijk ook voor gesorteerd. Ken resultaat ,,llot onder/ook van de bombardeniente.il heeft lot resultaat ;;oliad, da! do neergeworpen bommen van h.io;elscho hcrk< >m-<t /i j n. " (l' <iJ. / Voorzetsels Die oorlog is aan ons land voorbij neyaan." (U.) Ik maak dit aan Xederland^chc voorbeelden duidelijk." ( ittill l'll /".,','i II J Hij is allerminst een onbekende aan on/.e le/.ors." f. l iu\i>.!'.",{«i«tui j Het £cpaste gevoel van eigenwaarde Na /es |aar hew i IIK let'orn ie aan dacht te hebben ^ehad \ ooi /i]n werk aan de . word hij Ih.. .Idiedac1 cu i' van do . 'i ,(ti. / ,,'k Moot taleldekkcn, het kleed al laten glijdend opeen^." ( l>, :,?,.;<,/, i,' A'i «,<! ? Van stamelen gesproken. ,, l 'o in Mei \a^U;e^teIdo datum moeM tot mi wolden \ ei M h( :\ en." K i. l Dat zal nog niet zoo gemakke lijk geweest zijn. d t i]d aan w a l [ .e:;eel' , >t M ai il " i A', j Het laatste zal zelden voor komen. Op de glibberige paden ,,l)e dachyloscopische dienst vond sporen waarop \-erder geborduurd w ordt." (1\. l Hei boek is te beschi >llw en aU een voorname Mhakel in don opbouw." ll.il?y, i Nieuw recht' l *e man w er-! ven?; in ieen i Dat lastige Hollandsen DrooKdoks /uilen ter l.escliikUiiv.; worden gesteld." III./ Maar wordt het eraan d,in mol door hom gemaald '." i.s'/,. w i Met deernis," schrijft een lezer, las ik in de Groene van 14 Sep tember het volgende: /oker is het dat I-'mnia , de d' ?> hier \an Kuhard il \au N>>niKuid',t \\eid i HH lei w .r] )eu aan ecu KO< o i'-,.l ,. n /onder deeuir* lic .;enm','.,d o\< i ? IOIM , d 'e i al vel laa l d« x"_' (Ie ua Ille le'.'.on d''n 'j o iiid, w aa rdoo: de/e aan hoold ell kille \erwotld W (-1 ( !. " ,l ,' , n l-, :,.! , De dame kwam met den schrik Vlij. Correspondentie l'. ??'? . ?. l n de < O'' 'eue \ a n l | Sop 11 -u: [ K -i jee > \\\ in ( i 'ii ,i i i i ki ? l t w t c n) ,i a l l !e! w ' H 'i d l', n i l n. d h l :< ? dat ik, i n d( ?.? i ? Anrir. Ja. PAG. 7 DE GROENE No.lKH